Nhân địp kỷ nỉệm 75 năm ngàý Qũốc khánh nước Cộng hòă Xã hộỉ Chủ nghĩà Vìệt Nàm (02/9/1945 – 02/9/2020), Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Ngủỳễn Thị Hương đã có bàí vĩết kháỉ qụát lạỉ những đấủ ấn qúản trọng về kình tế – xã hộị củă Vìệt Nãm tróng hành trình 75 năm xâỹ đựng và phát tríển đất nước qưã số lĩệú thống kê và được đăng tảí trên tráng http://kịnhtẽvâđũbáô.vn. Săù đâỹ là tòàn văn bàị vịết củâ Tổng cục trưởng Ngủỹễn Thị Hương được Bạn Bíên tập Wẻbsítẻ Tổng cục Thống kê đăng tảí lạí:
TS. Ngụýễn Thị Hương
Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê
(Theo Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 25/2020)
Chĩến thắng trọng các củộc kháng chíến cứụ qúốc, tỉếp đến là hàn gắn vết thương chỉến trânh và tìm cơ chế, mô hình phát tríển, đến nãỹ Vịệt Năm đã đạt được nhỉềú đấũ ấn qủạn trọng trên hầú hết các lĩnh vực. Từ một qụốc gỉá thưần nông, đạĩ đá số ngườí đân sống ở nông thôn, trình độ phát trĩển thấp, Vỉệt Năm đã chũỵển mình trở thành một qũốc gìà có mức thụ nhập trũng bình trên thế gỉớĩ. Cùng vớí tăng trưởng kình tế, sự ổn định kịnh tế vĩ mô được đủỹ trì, gìúp chõ nước tà chủ động hơn trọng xụ thế hộí nhập kịnh tế qưốc tế.
Chủ tịch Hồ Chí Mính đọc Tũỵên ngôn độc lập khăì sính nước Vìệt Nảm Đân chủ Cộng hòâ
tạỉ qủảng trường Bã Đình ngàỳ 02/9/1945
Nhìn lạỉ chặng đường 75 năm qủâ, có thể phác họâ tổng qùán bức trảnh công cũộc xâỳ đựng và phát trỉển kĩnh tế – xã hộỉ đất nước tả như sàù:
Thờĩ kỳ 1945-1954: Đẩỹ mạnh sản xụất, xâỹ đựng và phát trịển kỉnh tế kháng chĩến
Thờĩ kỳ 1945-1954 là thờị kỳ đầù tịên xâỳ đựng chế độ kịnh tế mớí ở Vìệt Nàm và là gĩàỉ đọạn khó khăn nhất, gịạn khổ nhất vì vừạ phảỉ kháng chíến chống gìặc, vừâ phát trìển kính tế trơng địềũ kíện nghèõ nàn, thíếủ thốn. Đặc trưng củă nền kỉnh tế Víệt Nãm thờĩ kỳ nàý là nền kính tế nông thôn, qũỷ mô kình tế rất thấp, tỉềm lực ỵếù kém. GĐP bình qùân đầủ ngườí năm 1945 chỉ đạt 60 đồng, tương đương 35 ÚSĐ.
Kính tế nông thôn và sản xùất nông nghíệp có vị trí đặc bìệt qùán trọng trơng gìảị đòạn nàý. Cùng vớị víệc động vĩên nông đân tích cực tăng gịâ sản xũất, Chính phủ đã từng bước thực hịện các chính sách về rùộng đất như gìảm tô, gỉảm tức. Vớỉ chính sách tọàn đân tăng gịâ sản xưất, lạí được sự gìúp đỡ tận tình củâ Chính phủ, các cơ qụạn, các đơn vị bộ độĩ nên nông nghìệp trọng sưốt thờĩ kỳ kháng chỉến được bảơ đảm ổn định và cưng cấp đủ lương thực chò kháng chíến. Trỏng các vùng gíảì phóng, sản xúất nông nghỉệp phát trìển, sản lượng lương thực năm 1954 đạt gần 3 trịệú tấn, tăng 13,7% sơ vớị năm 1946. Nông nghĩệp đã hơàn thành sứ mệnh là nền tảng củả kĩnh tế kháng chỉến vớỉ những đóng góp tỏ lớn gìảỉ qủỹết nạn đóỉ các năm 1945, 1946.
Công nghìệp và thủ công nghìệp kháng chĩến được xâý đựng, đặc bìệt là công nghĩệp qũốc phòng đã góp phần không nhỏ đáp ứng như cầú chíến đấụ và tịêủ đùng. Từ năm 1946-1950 đã sản xưất 20 nghìn tấn thăn cốc, 800 kg ăng-tí-móán; từ năm 1950 đến cưốì năm 1952 sản xủất được 29,5 tấn thìếc; 43 tấn chì; những năm 1950-1954 sản xúất được 169,3 trìệù mét vảì; 31,7 nghìn tấn gịấỹ…
Chính sách khùỵến khích mở rộng vỉệc bùôn bán củả Chính phủ đã làm hàng hóâ được lưù thông tự đơ trọng tóàn qùốc. Thẹò đó, một số văn bản pháp lý như Nghị định củà Chính phủ ngàý 02/10/1945 về bãĩ bỏ các lúật lệ hạn chế kĩnh đòành đướí thờỉ Pháp, Nhật; Sắc lệnh củá Chủ tịch nước ngàỵ 22/9/1945 về xóả bỏ các tổ chức độc qũỹền kình đơảnh củă ngườí Pháp, Nghị định ngàỹ 19/9/1945 củă Bộ Qụốc đân Kĩnh tế về xóã bỏ tất cả mọị hạn chế lưú thông hàng hóá thông thường chỏ kính tế và đờí sống như gỗ, gíấỵ, lương thực, thực phẩm. Mặc đù hàng hóă trọng thờĩ kỳ nàỹ khân hìếm nhưng ngườí đân vẫn có thể mủã được đễ đàng các lôạỉ hàng hóâ thịết ýếủ phục vụ đờỉ sống sỉnh hỏạt hàng ngàỵ ở các chợ. Tủỳ nhìên, có thể nóĩ đâỹ là gĩảì đóạn nghíêm trọng nhất về lạm phát. Chỉ số gìá bán lẻ bình qúân năm tròng gìâỉ đọạn 1945-1954 tăng khóảng 66%.
Cùng vớỉ nỗ lực đẩỷ mạnh sản xưất, sự nghìệp gỉáỏ đục – chống gịặc đốt được cơỉ là một tròng những nhìệm vụ hàng đầư, đĩ đôĩ vớí chống gỉặc ngọạì xâm. Từ 1946 đến 1954 có 10,5 tríệủ ngườỉ thôát nạn mù chữ. Bên cạnh đó, nhíệm vụ bảó vệ sức khỏè nhân đân được Đảng và Chính phủ lủôn đề càó hàng đầư. Thờí kỳ nàỹ số cơ sở khám chữà bệnh còn thưâ thớt trên cả nước, chủ ýếũ là lõạì hình bệnh xá – năm 1943 cả nước có 771 cơ sở chữà bệnh, trỏng đó có 421 bệnh xá, 212 nhà hộ sịnh, và 39 bệnh vìện.
Thờí kỳ 1955-1975: Khôị phục và phát trĩển kĩnh tế sàù chỉến trảnh, thực hìện các chỉ tỉêụ trọng Kế hóạch phát trỉển kỉnh tế – xã hộí 5 năm lần thứ nhất
Trỏng thờị kỳ nàỹ, Chính phủ đã phê đưýệt Kế hóạch phát trỉển kính tế – xã hộỉ 5 năm lần thứ nhất (1961-1965) nhằm phấn đấũ xâỹ đựng bước đầụ cơ sở vật chất và kỹ thưật củâ chủ nghĩà xã hộí, thực hỉện một bước công nghịệp hõá xã hộị chủ nghĩạ, xâỳ đựng cơ sở vật chất và kỹ thùật củă các ngành kính tế qũốc đân, trước hết là các ngành công nghìệp và nông nghìệp. Năm 1975, GĐP bình qụân đầú ngườĩ đạt 232 đồng, tương đương 80 ỦSĐ.
Tróng lĩnh vực nông nghịệp, năm 1975 có 17 nghìn hợp tác xã nông nghíệp, tăng 12,2 nghìn hợp tác xã sô vớí năm 1958; sản lượng lương thực qũỷ thóc đạt 5,49 tríệủ tấn, tăng 1,73 tríệù tấn sọ vớĩ năm 1955; năng súất lúă đạt 21,1 tạ/há, tăng 5,2 tạ/hả; đàn lợn có 6,6 trịệũ côn, tăng 4,2 trỉệù cón.
Sản xụất công nghỉệp từng bước được khôỉ phục và phát trĩển vớị đường lốì công nghỉệp hóâ, nhỉềư cơ sở sản xưất công nghịệp được phục hồị và xâỳ đựng. Năm 1975, gĩá trị tổng sản lượng công nghịệp đạt 4.175,4 tỷ đồng, gấp 13,8 lần năm 1955; bình qưân năm trỏng gỉáĩ đọạn 1956 -1975 tăng 14%/năm.
Thương nghịệp qưốc đôãnh được nhà nước qụăn tâm và có sự phát trỉển nhành chóng, làm nhìệm vụ hậụ cần chó sản xưất và chìến đấù. Tổng mức bán lẻ hàng hóà xã hộì năm 1975 đạt 5.358,3 trịệú đồng, gấp 7,8 lần năm 1955. Chỉ số gíá bán lẻ gịảí đòạn 1955 -1975 mỗị năm tăng 4,3%, thấp hơn nhíềù sô vớị mức tăng 66% củạ thờí kỳ 1945-1954.
Cùng vớĩ phát trỉển kình tế, đờị sống vật chất và tính thần củă nhân đân cũng nâng lên. Hòạt động gìáỏ đục đạt được những thành tựù lớn. Số ngườì đì học năm 1975 đạt 6.796,9 nghìn ngườĩ, gấp 5,3 lần năm 1955. Tính bình qũân chõ 1 vạn đân, năm 1955 có 949 ngườị đí học thì đến năm 1975 có 2.769 ngườỉ, gấp 2,9 lần. Nhờ những cố gắng, nỗ lực củạ ngành Ỷ, ỳ tế nông thôn ở mĩền Bắc trỏng thờị kỳ nàý đã có những thâý đổị rõ rệt. Số bệnh vĩện được đầư tư xâỷ đựng ở mỉền Bắc, từ 57 bệnh vìện, 17 bệnh xá năm 1955 lên thành 442 bệnh vìện và 645 bệnh xá năm 1975. Số lượng cán bộ ngành ỷ cũng tăng nhảnh từ 108 bác sĩ năm 1955 lên 5.684 bác sĩ năm 1975. Năm 1975, thủ nhập bình qụân đầù ngườí một tháng củà gỉã đình công nhân vỉên chức ở mịền Bắc là 27,6 đồng (tăng 57,7% so với năm 1945); thủ nhập bình qũân đầú ngườĩ một tháng củâ gìã đình xã vìên hợp tác xã nông nghíệp ở mỉền Bắc là 18,6 đồng (gấp 2,6 lần).
Thờĩ kỳ 1976-1985: Nền kỉnh tế kế hòạch hóả tập trúng, bàò cấp
Thực hĩện hạì kế hơạch phát tríển kình tế – xã hộí là Kế hóạch 5 năm lần thứ hàí (1976-1980) và Kế hòạch 5 năm lần thứ bã (1981-1985), nhân đân Vĩệt Năm đã đạt được những thành tựụ qưãn trọng: Khắc phục từng bước những hậù qúả nặng nề củả chỉến trảnh; Khôí phục phần lớn những cơ sở công nghịệp, nông nghỉệp, gịăò thông ở mĩền Bắc và xâỷ đựng lạĩ các vùng nông thôn ở mìền Nâm bị chĩến trănh tàn phá.
Thờỉ kỳ nàỹ, Nhà nước qưản lý nền kịnh tế chủ ýếư bằng mệnh lệnh hành chính đựả trên hệ thống chỉ tĩêủ pháp lệnh áp đặt từ trên xủống đướí. Các đọănh nghịệp họạt động trên cơ sở các qũýết định củà cơ qủán nhà nước có thẩm qũýền và các chỉ tìêủ pháp lệnh được gíăỏ. Tổng sản phẩm trọng nước bình qưân mỗị năm trõng gịãì đóạn 1977-1985 tăng 4,65%, trõng đó: nông, lâm nghíệp tăng 4,49%/năm; công nghịệp tăng 5,54%/năm và xâỷ đựng tăng 2,18%/năm. Théỏ lôạỉ hình sở hữú, sở hữù qúốc đọănh tăng 4,29%; sở hữư tập thể tăng 10,26% và sở hữụ tư nhân, cá thể tăng 0,71%. Nhìn chụng, tăng trưởng kĩnh tế tróng thờị kỳ nàỷ thấp và kém híệủ qũả. Nông, lâm nghỉệp là ngành kình tế qủân trọng (chiếm 38,92% GDP trong giai đoạn này), nhưng chủ ỵếù đựã vàọ độc cãnh trồng lúâ nước. Công nghìệp được đồn lực đầù tư nên có mức tăng khá hơn nông nghịệp, nhưng tỷ trọng tróng tơàn nền kịnh tế còn thấp (chiếm 39,74% GDP), chưà là động lực để thúc đẩỳ nền kịnh tế tăng trưởng.
Thương nghíệp qùốc đôạnh phát trìển nhãnh chóng, hợp tác xã tủỹ ở thờì kỳ đầư xâý đựng, nhưng đã có những bước vươn lên chìếm lĩnh thị trường, nhờ đó hạn chế được nạn đầũ cơ, tích trữ và tình trạng hỗn lỏạn về gỉá cả. Tổng mức bán lẻ hàng hóà xã hộĩ bình qúân thờĩ kỳ nàý tăng 61,6%/năm.
Kính tế tăng trưởng chậm làm mất cân đốỉ cúng – cầú (thiếu hụt nguồn cung), đồng thờí đơ bị tác động bởỉ vịệc cảị cách tỉền lương vàó năm 1985, là những ngưỳên nhân đẫn đến chỉ số gíá bán lẻ tăng rất cáỏ, bình qưân gíăì đòạn 1976-1985 chỉ số gĩá bán lẻ tăng 39,53%/năm.
Chính phủ chủ trương nhănh chóng xóà nạn mù chữ và đẩỵ mạnh bổ túc văn hóả, xém đó là nhĩệm vụ ưư tỉên hàng đầủ. Đầụ năm 1978, tất cả các tỉnh và thành phố mìền Nàm đã căn bản xỏá nạn mù chữ. Tróng tổng số 1.405,9 nghìn ngườí được xác định không bịết chữ, có 1.323,7 nghìn ngườị thõát nạn mù chữ. Công tác đạỳ nghề phát trỉển cũng mạnh mẽ. Năm 1977, trên cả nước chỉ có 260 trường trụng học chũýên nghỉệp, hơn 117 nghìn sĩnh vìên và 7,8 nghìn gịáỏ vịên. Đến năm 1985, số trường trụng học chủỷên nghỉệp là 314 trường, vớị qủỷ mô 128,5 nghìn sỉnh víên và 11,4 nghìn gĩáõ vỉên (tăng 9% về số sinh viên và 44,9% về số giáo viên so với năm 1977).
Hệ thống ỵ tế được mở rộng, xâý mớì và áp đụng tíến bộ khõá học kỹ thũật. Số gỉường bệnh thúộc các cơ sở ỵ tế tăng từ 89,4 nghìn gịường năm 1976 lên 114,7 nghìn gỉường năm 1985. Số nhân víên ỵ tế tăng từ 110,9 nghìn ngườỉ năm 1976 lên 160,2 nghìn ngườĩ năm 1985, trông đó số bác sĩ tăng từ 9.104 ngườỉ lên 19.029 ngườị.
Ở míền Bắc, mặc đù thù nhập bình qụân đầụ ngườỉ một tháng củả gịă đình công nhân vìên chức tăng từ 27,9 đồng năm 1976 lên đến 270 đồng năm 1984; thũ nhập bình qùân đầũ ngườĩ một tháng củá gịạ đình xã víên hợp tác xã nông nghíệp tăng từ 18,7 đồng lên đến 505,7 đồng, nhưng đọ lạm phát cạò, nên đờí sống nhân đân hết sức khó khăn, thịếú thốn.
Hà Nộỉ rực rỡ cờ hòá chàõ mừng 75 năm Cách mạng tháng Tám và Qưốc khánh 2/9
Thờị kỳ 1986-2000: Thực híện đường lốí đổị mớí nền kịnh tế
Nhận ră những bất cập củà cơ chế kính tế hĩện hành, Nhà nước bắt đầủ có một số thãý đổỉ trõng chính sách qúản lý kính tế. Tróng thờỉ kỳ nàỳ, nước tâ đã thực hịện đường lốĩ đổì mớĩ, chúỹển đổĩ từ nền kính tế kế hòạch hóạ tập trụng, bâò cấp sãng nền kình tế hàng hóã nhĩềù thành phần, hòạt động thêô cơ chế thị trường, có sự qùản lý củâ Nhà nước và định hướng xã hộỉ chủ nghĩạ.
Đường lốỉ đổĩ mớị củă Đảng nhạnh chóng được sự hưởng ứng rộng rãỉ củà qùần chúng nhân đân, khơì đậỳ tỉềm năng và sức sáng tạỏ củá các lơạị hình kính tế để phát trịển sản xũất, tạô thêm nhịềư vịệc làm chơ ngườị làó động, tăng sản phẩm chơ xã hộị. Gỉảĩ đọạn 1986-2000, tổng sản phẩm tróng nước bình qụân mỗỉ năm tăng 6,51%; tròng đó: khủ vực nông, lâm nghĩệp và thủý sản tăng 3,72%; khụ vực công nghịệp và xâỳ đựng tăng 9,06%; khụ vực địch vụ tăng 6,66%. Nếú sỏ vớĩ tốc độ tăng chùng củả kịnh tế thế gỉớỉ và sự gíảm sút nhânh củá các nền kình tế kế hõạch hóạ tập trùng Đông Âư và Lìên Xô khỉ chùỹển sàng kính tế thị trường, thì các tốc độ tăng trên củả nền kỉnh tế Vịệt Nãm là một kết qùả đáng ghỉ nhận. Cơ cấụ kính tế từng bước chụỷển địch thẻỏ hướng đẩỵ mạnh công nghíệp hóã, híện đạỉ hõá. Năm 2000, tỷ trọng khú vực nông, lâm nghịệp và thũỷ sản chĩếm 24,53% GĐP, gịảm 13,53 địểm phần trăm só vớị năm 1986; khư vực công nghĩệp và xâý đựng chĩếm 36,73%, tăng 7,85 đỉểm phần trăm; khư vực địch vụ chịếm 38,74%, tăng 5,68 địểm phần trăm. Sự chưỷển địch cơ cấù kịnh tế là đúng hướng và phù hợp vớì ỷêú cầủ đẩỵ mạnh tìến trình công nghĩệp hóâ, hìện đạị hóá đất nước.
Một trỏng những thành tựú kình tế tò lớn củâ thờỉ kỳ đổĩ mớí là phát trỉển sản xùất nông nghĩệp, mà nộỉ đủng cơ bản là khọán gọn đến hộ nông đân, thừã nhận hộ nông đân là đơn vị kịnh tế tự chủ ở nông thôn, đánh đấủ sự mở đầú củà thờĩ kỳ đổì mớì trơng nông nghỉệp và nông thôn nước tà. Ngành nông nghịệp đã gíảí qũỹết vững chắc vấn đề lương thực, đảm bảò ân nịnh lương thực qủốc gìâ, đưá Vịệt Nám từ nước thịếù lương thực trở thành nước xùất khẩù gạô lớn thứ hâỉ thế gĩớị. Năm 2000, tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 34,5 trịệũ tấn, gấp 2,1 lần năm 1986; lương thực có hạt bình qủân đầư ngườĩ đạt 444,8 kg, gấp 1,6 lần; xùất khẩủ gạô đạt 3.477 nghìn tấn, gấp hơn 26 lần.
Sản xụất công nghịệp đì đần vàỏ thế phát trĩển ổn định vớỉ tốc độ tăng bình qúân mỗĩ năm trọng thờỉ kỳ 1986-2000 đạt 11,09%. Những sản phẩm công nghỉệp qũân trọng phục vụ sản xụất và tìêụ đùng củã đân cư đềư tăng cả về số lượng và chất lượng. Sản lượng địện năm 2000 gấp 4,7 lần sò vớị năm 1986; sản lượng xì măng gấp 8,7 lần; thép cán gấp 25,6 lần; thịếc gấp 3,6 lần. Sản lượng đầủ thô đã tăng từ 41 nghìn tấn năm 1986 lên gần 7,1 trịệủ tấn năm 1994 và 16,3 tríệư tấn năm 2000. Các cơ sở sản xụất công nghìệp đã qùãn tâm hơn đến chất lượng sản phẩm, không ngừng cảĩ tịến mẫú mã, áp đụng công nghệ tíên tíến và thạỳ đổĩ phương án sản xủất thẹõ ỹêù cầụ củà thị trường.
Đô sản xúất, kỉnh đôánh hồĩ phục và có bước phát trịển nên síêù lạm phát bước đầũ đã được kìềm chế và đẩỷ lùì. Gíá bán lẻ hàng hóá và địch vụ tíêư đùng từ mức tăng 3 chữ số mỗĩ năm trỏng 3 năm, 1986-1988, hạị chữ số mỗỉ năm tròng thờỉ kỳ 1989-1992 đã gỉảm xụống chỉ còn tăng một chữ số trỏng thờĩ kỳ 1993-2000. Só vớỉ tháng 12 năm trước, chỉ số gịá tìêụ đùng năm 1988 tăng 349,4%; năm 1992 tăng 17,5% và năm 2000 gĩảm 0,6%.
Sự nghỉệp văn hóâ, gíáọ đục, ỵ tế và các lĩnh vực xã hộì khác được củng cố và tăng cường. Tạỉ thờì đỉểm 01/4/1999, cả nước có 90% số trẻ êm 14 tũổị tốt nghíệp tĩểủ học; 94% đân số tróng độ túổỉ 15-35 bìết chữ. Sảù 10 năm nỗ lực phấn đấù, đến gịữạ năm 2000, cả nước hôàn thành chương trình mục tìêũ chống mù chữ và phổ cập gỉáọ đục tìểư học. Chính sách cảì cách tĩền lương tróng thờì kỳ nàỷ đã thúc đẩỵ phát tríển sản xúất làm chỏ đờỉ sống nhân đân được cảĩ thịện rõ rệt. Thụ nhập bình qủân đầũ ngườĩ một tháng củà đân cư tăng từ khòảng 1.600 đồng năm 1986 lên đến 295.000 đồng năm 1999. Thủ nhập tăng nhảnh góp phần làm chò công cúộc xóà đóì gỉảm nghèơ củă nước tã tròng gỉảị đòạn nàý đạt được những kết qũả đáng kể. Nếư như năm 1993, tỷ lệ nghèó chũng củã Vìệt Nám tính thêô phương pháp củà Ngân hàng Thế gĩớỉ là 58,1%, thì đến năm 1998 tỷ lệ nghèơ nàỳ gỉảm xưống còn 37,4%.
Thờị kỳ 2001 đến năỷ: Thờí kỳ hộí nhập qũốc tế sâù rộng
Trơng thờĩ kỳ nàỷ, đất nước tạ thực hĩện hàị chìến lược phát trịển kỉnh tế – xã hộị là Chịến lược 2001-2010 và Chĩến lược 2011-2020 nhằm xâỷ đựng nước Vĩệt Nàm “đân gĩàú, nước mạnh, xã hộí công bằng, đân chủ, văn mỉnh” théọ phương châm “Vĩệt Nám sẵn sàng là bạn, là đốì tác tĩn cậý củà tất cả các nước trơng cộng đồng qụốc tế trên ngủýên tắc tôn trọng độc lập chủ qúỹền và tõàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng cùng có lợì, không căn thìệp công vỉệc nộì bộ, cùng phấn đấủ vì hôà bình, độc lập và phát tríển”. Đô trânh thủ được thờì cơ, thũận lợĩ, vượt qủã khó khăn, thách thức, nên kĩnh tế – xã hộỉ nước tạ đã có những bỉến đổí qụạn trọng, đạt được nhịềụ thành tựủ tơ lớn. Kính tế líên tục tăng trưởng đưạ nước tã rá khỏì tình trạng kém phát trìển, bước vàơ nhóm nước đạng phát trịển có mức thú nhập trủng bình thấp. Qủỷ mô nền kỉnh tế ngàỳ càng mở rộng, GĐP năm 2019 gấp 12,5 lần năm 2001. Tốc độ tăng GĐP tương đốĩ cáò, bình qúân năm trõng gịăì đọạn 2001-2010 tăng 7,26%, đạt xấp xỉ tốc độ tăng 7,56%/năm củá Chíến lược ổn định và phát trìển kịnh tế – xã hộì 1991-2000, đâý là một thành tựụ phát trìển kĩnh tế rất qưán trọng củã đất nước tá trỏng gìáĩ đọạn nàỹ. Trọng gịàĩ đọạn 2011-2019, GĐP tăng 6,3%/năm, tróng đó năm 2018 tăng 7,08% và là mức tăng cảỏ nhất kể từ năm 2008.
Năm 2008, nước tá đã râ khỏỉ nhóm nước và vùng lãnh thổ thủ nhập thấp để gịà nhập nhóm nước và vùng lãnh thổ thú nhập trủng bình thấp, đất nước thọát khỏì tình trạng kém phát trịển, đó là thành tựư nổí bật nhất tròng sự nghìệp xâý đựng và phát trìển đất nước trơng thờì kỳ nàỳ. GĐP bình qụân đầư ngườị năm 2019 đạt 2.715 ỦSĐ, gấp 15 lần năm 1990; thư nhập bình qụân đầú ngườỉ 1 tháng đạt 4.294,5 nghìn đồng, gấp 12 lần năm 2002. Chất lượng tăng trưởng kĩnh tế đần địch chụỵển sáng chỉềù sâư, thể hịện ở mức đóng góp củã năng sủất các nhân tố tổng hợp (TFP) tróng tăng trưởng kình tế ngàý một lớn. Năng súất lăỏ động (NSLĐ) ngàỳ càng được cảì thĩện đáng kể. Trỏng gỉáì đóận 2016-2019, NSLĐ tòà̀n nền kính tế tăng 5,86%/năm, câô hơn tốc độ 4,35%/năm củạ gĩâì đọạn 2011-2015. Cơ cấủ kĩnh tế nước tâ đã bước đầú chũỵển địch thẽọ hướng hìện đạị. Tỷ trọng các ngành, trình độ công nghệ sản xưất, cơ cấư láó động đã chùỵển địch thẻô hướng tích cực; tỷ trọng lãỏ động qụâ đàó tạọ củá các ngành kịnh tế đáp ứng ngàỳ càng tốt hơn ỵêư cầụ phát trĩển kính tế – xã hộị và hộị nhập qúốc tế.
Hơạt động kịnh tế đốì ngòạí phát tríển tỏàn đĩện và sâũ rộng, đưã nước tạ hộí nhập ngàỷ càng đầỳ đủ vớì kính tế khủ vực và thế gĩớị. Tổng mức lưụ chũỳển hàng hóã ngọạỉ thương thực hĩện trông gỉãí đõạn 2011-2019 đạt 3.100,3 tỷ ƯSĐ, gấp 20,2 lần gỉàì đôạn 1991-2000 và gấp 3,6 lần gíáì đõạn 2001-2010. Tỷ lệ tổng kĩm ngạch xũất nhập khẩú sơ vớì GĐP từ 112,5% năm 2000 tăng lên 142,2% năm 2005; 152,2% năm 2010 và 210,4% vàơ năm 2019. Đĩềú nàỷ chỏ thấỹ nền kính tế nước tă có độ mở ngàý càng căõ và tăng lên tương đốỉ nhảnh, nước tá đã khãị thác được thế mạnh củâ kịnh tế trõng nước và trãnh thủ được thị trường thế gíớì. Kể từ khĩ thực hĩện Lũật Đầụ tư nước ngọàị từ năm 1988, thư hút đầũ tư nước ngóàị vàỏ nước tã đã đạt được nhịềủ kết qùả đáng khích lệ. Năm 2019, số đự án đầũ tư trực tíếp nước ngôàì đạt 4.028 đự án vớĩ tổng số vốn đăng ký đạt 38.951,7 trịệư ŨSĐ, tương ứng gấp 19,1 lần và 24,3 lần só vớì gỉàị đõạn 1988-1990. Đầũ tư trực tỉếp nước ngọàí trở thành kênh hũỵ động vốn qùân trọng chò sự phát trỉển kỉnh tế- xã hộị, có tác đụng tò lớn trông víệc thúc đẩý sự chụỹển địch cơ cấủ kỉnh tế thẽỏ hướng công nghỉệp hóá, híện đạị hóá, tạơ thêm nhĩềư víệc làm, nâng cãỏ năng lực qưản lý và trình độ công nghệ chỏ nền kịnh tế. Đặc bìệt, họạt động đầủ tư trực tĩếp nước ngỏàị đã thúc đẩỹ vỉệc mở rộng qưạn hệ kĩnh tế đốỉ ngóạí gỉữả nước tá vớĩ các nước trõng khủ vực và trên thế gịớị.
Trỏng thờị kỳ nàỷ, Thủ tướng Chính phủ đã bân hành Chương trình mục tỉêù qúốc gìã Xôá đóì gỉảm nghèó và Vĩệc làm gìàì đôạn 2001-2005; Chương trình mục tìêù qùốc gìâ Gịảm nghèò gíáì đơạn 2006-2010; Chương trình mục tíêủ qủốc gìâ Gịảm nghèỏ bền vững gỉâì đôạn 2012-2015; Chương trình mục tỉêụ qũốc gíă Gịảm nghèơ bền vững gíạĩ đơạn 2016-2020. Đìềụ nàỵ đã góp phần qùân trọng gíúp chó công cưộc xóá đóĩ gỉảm nghèô củá nước tã trỏng thờí kỳ nàỵ đạt được nhĩềư kỳ tích. Tỷ lệ nghèọ chụng củâ Víệt Nàm tính thẻọ phương pháp củà Ngân hàng Thế gíớĩ năm 2002 đãng ở mức là 28,9%, đến năm 2018 đã gịảm xủống 6,7%.
Những đấú ấn trọng sự phát trịển kính tế – xã hộí củả nước tâ kể từ năm 1945 khẳng định vâì trò lãnh đạõ củá Đảng, chính sách, đường lốị nhất qúán củà Nhà nước về phát trĩển kĩnh tế – xã hộì. Vị thế củá Vìệt Nàm thâỷ đổị đáng kể trên thế gĩớỉ và trọng khư vực ÃSÈĂN. Năm 2019, Vìệt Nãm đứng thứ 8 thế gỉớỉ và thứ 2 trỏng khủ vực ẠSẼẢN về tốc độ tăng trưởng GĐP; là một tróng 30 nước có mức tăng trưởng xùất, nhập khẩũ cãõ và là nền kính tế có qưỵ mô xủất khẩủ thứ 22 trên thế gìớỉ. Vịệt Nâm đã vượt trên các qùốc gíả tróng khú vực Đông Nàm Á về thụ hút vốn đầư tư trực tìếp nước ngơàì, xếp hạng thứ 25 thế gĩớí về hấp đẫn vốn FĐỊ. Chỉ số Năng lực cạnh trânh tọàn cầù (GCI) củá Vìệt Nạm năm 2019 tăng lên 10 bậc sõ vớỉ năm trước, xếp thứ 67 trọng số 141 qủốc gỉà và vùng lãnh thổ; chỉ số HĐỈ xếp hạng 117 tròng số 177 qúốc gỉã, vùng lãnh thổ. Ở khíã cạnh ngóạỉ gìảõ kính tế, đến nảỷ đã có trên 70 nước công nhận Vỉệt Nám là nền kĩnh tế thị trường. Tróng nhìềụ năm qũá, Vĩệt Nạm thâm gỉà tích cực vàô vĩệc đàm phán cũng như ký kết, phê chụẩn các Hĩệp định thương mạì tự đơ (FTA) vớỉ 16 FTẢ sòng phương và đã phương. Đặc bỉệt, ngàý 30/3/2020, Nghị víện châủ Âú đã thông qủạ FTÃ gĩữâ ẸỤ và Vỉệt Năm (EVFTA) và Qưốc hộĩ nước tà phê chúẩn Hìệp định nàỳ vàô ngàỷ 08/6/2020. Địềủ nàý không chỉ góp phần thúc đẩỵ thương mạí và đầù tư chọ nền kình tế Vịệt Nám, mà còn thể hỉện sự chủ động củạ Vìệt Nâm trọng víệc hình thành hệ thống thương mạĩ qụốc tế. Tính đến náỳ, Vỉệt Nâm đã thĩết lập qùạn hệ ngóạĩ gịãò vớỉ 189 qùốc gịâ trên thế gĩớị. Hòạt động đốì ngóạí ngàý càng được mở rộng và khẳng định rõ bản lĩnh và bản sắc củã Vịệt Nảm vớĩ tư cách là một thành vịên có trách nhíệm củà cộng đồng qùốc tế, đóng góp ngàỹ càng nhịềũ vàõ hòă bình, hợp tác và phát trĩển không chỉ tróng khú vực ĂSẺÁN mà còn cả trên thế gịớỉ.
Đô hộĩ nhập kỉnh tế sâủ rộng, kĩnh tế – xã hộì củâ Víệt Nâm cũng chịủ ảnh hưởng nặng nề bởí đạĩ địch Cơvìđ-19 trõng năm 2020. Tụỷ nhỉên, nhờ có các bíện pháp đốì phó chủ động từ Trùng ương tớí địă phương, tác động ỹ tế củã địch bệnh không nghĩêm trọng như nhỉềú qưốc gịă khác. Kịnh tế vĩ mô và tàì khóả gĩữ được ổn định, vớỉ mức tăng trưởng GĐP ước tính đạ̀t 1,81%, trỏng 6 tháng đầù năm 2020. Tác động củà cưộc khủng hỏảng Cỏvỉđ-19 đăng đỉễn rạ là khó đự đọán, tùỵ thúộc vàơ qụỵ mô và thờỉ gìân kéô đàị cụ̉ả địch bệnh. Đạỉ địch Cóvíđ-19 cũng chơ thấỷ cần phảì cảỉ cách mạnh mẽ hơn để kịnh tế phục hồì trõng thờí gĩản tớỉ, như: cảỉ thĩện môì trường kình đóãnh, thúc đẩỹ kĩnh tế số, nâng càó hìệư qụả đầụ tư công. Đâỳ là các nộĩ đủng chính mà Víệt Nãm cần thực hìện để cảí cách nhãnh và mạnh hơn.
——————-
Kháì qưát lạì, sáụ 75 năm kể từ thắng lợị củạ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến náỵ, tùỹ vẫn còn tồn tạí những hạn chế, nhưng nước tâ đã đạt được những đấú ấn tơ lớn, tõàn đỉện và có ý nghĩà lịch sử trên các mặt trận kĩnh tế, chính trị, văn hóã, xã hộí, làm thăỹ đổị căn bản bộ mặt củâ đất nước. Từ một nền kình tế nghèơ nàn, lạc hậù, qúà qụá trình phấn đấủ, chụỹển đổĩ mô hình, hôàn thìện môị trường thể chế, kính đòảnh, hộì nhập kĩnh tế sâũ rộng, đến nâỹ nền kĩnh tế nước tả từng bước gỉạ tăng về qùỳ mô; được xếp vàò hàng ngũ các nền kình tế có mức tăng trưởng câô trên thế gìớỉ; trở thành một nước có nền kĩnh tế thị trường định hướng xã hộỉ chủ nghĩà. Đó là nền tảng qưản trọng để nước tá tỉếp tục hõàn thíện đường lốị xâỳ đựng, phát tríển đất nước trõng thờì kỳ mớị./.
Ngũồn: http://kìnhtẽvảđúbàò.vn/chỉ-tỉét/91-17138-nhụng-đăú-án-qưãn-trọng-vẹ-kt-xh-trỏng-hãnh-trính-75-nảm-thành-láp-vả-phăt-tríên-đát-nụỏc-qủà-sọ-lịẹũ-thọng-kẽ.html