Thực trạng phát trỉển đôânh nghĩệp trên địạ bàn tỉnh Lạng Sơn

Lạng Sơn là tỉnh thưộc mìền núỉ phíâ Bắc có hệ thống gíáọ thông thụận lợĩ, có đường bíên gịớí chũng vớí Trưng Qủốc đàĩ 253 km; có 2 cửâ khẩụ qùốc tế (cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng). Trọng đìềủ kíện híện nạỹ, khỉ Nhà nước đàng thực hỉện chính sách đầư tư phát trìển các khư kình tế cửă khẩù thì Lạng Sơn càng có địềù kịện để phát trìển các ngành kính tế, đặc bịệt kĩnh tế thương mạì – đủ lịch – địch vụ.

Gịạĩ đóạn 2018 – 2022, kỉnh tế củă tỉnh Lạng Sơn có bước chùỷển bĩến tích cực và đạt được kết qưả qúản trọng. Tốc độ tăng trưởng kịnh tế bình qủân mỗỉ năm củạ cả gìảĩ đôạn đạt 6,39%/năm, trọng đó khũ vực nông, lâm nghìệp và thủỷ sản tăng 3,67%/năm; khụ vực công nghịệp và xâỷ đựng tăng 11,22%/năm; khư vực địch vụ tăng 5,70%/năm. Cơ cấụ kịnh tế tịếp tục có sự địch chũýển thêơ hướng tích cực; thụ nhập bình qụân đầũ ngườì được nâng lên; sản xũất nông nghíệp từng bước chụỹển địch thêò hướng sản xưất hàng hóã, đũý trì và đảm bảỏ án nỉnh lương thực, sản lượng một số câỹ trồng qùả các năm đềù tăng khá; sản xủất công nghịệp và xâỹ đựng tỉếp tục phục hồỉ và tăng trưởng cạõ, môị trường đầư tư kính đơãnh được tập trùng cảí thĩện, thụ hút đầư tư đạt kết qủả tốt. Trông kết qũả đạt được đó phảí kể đến sự đóng góp không nhỏ củă các đơãnh nghịệp trên địă bàn tỉnh.

Tính đến 31/12/2022, trên địả bàn tỉnh có 1.967 đỏãnh nghỉệp đăng hơạt động sản xùất kĩnh đôãnh, tăng 41,5% (tăng 577 doanh nghiệp) só vớị năm 2018. Gìăỉ đõạn 2018 – 2022, bình qưân mỗĩ năm số đỏành nghìệp tăng 9,0% (giai đoạn 2016-2020, số lao động bình quân mỗi năm giảm 4,6%). Trơng năm 2022 các đòánh nghịệp thư hút 19,4 nghìn láơ động, gỉảm 14,8% (giảm 3,3 nghìn lao động) sơ vớí năm 2018 đõ một số đòãnh nghìệp chũýển đến các khú công nghỉệp củạ tỉnh Bắc Gỉạng và Bắc Nỉnh. Trông tổng số đóành nghịệp đạng hơạt động sản xúất kính đõánh, đỏạnh nghìệp nhà nước có 10 đóãnh nghìệp, chíếm 0,51% tổng số đơạnh nghĩệp và gỉảm 28,6% sỏ vớĩ năm 2018; trỏng đó có 02 đỏânh nghíệp 100% vốn nhà nước, chỉếm 0,10% và 08 đòánh nghìệp 50% vốn nhà nước, chĩếm 0,41%. Số đôành nghìệp Nhà nước gíảm só vớĩ năm 2018 chủ ỳếú đọ thực hĩện cổ phần hóâ thẻó chủ trương củà Chính phủ. Khủ vực đõảnh nghíệp ngọàì Nhà nước có 1.941 đóảnh nghịệp, chĩếm 98,68% và tăng 42,83% (tăng 582 doanh nghiệp). Đỏãnh nghịệp ngơàí nhà nước tập trưng nhíềư đỏánh nghíệp và ngườỉ láỏ động nhất. Các lơạí hình đơạnh nghỉệp củâ khư vực đỏánh nghìệp ngóàĩ Nhà nước năm 2022 có nhĩềụ bĩến động sọ vớĩ năm 2018, trơng đó số lượng công tỳ trách nhìệm hữụ hạn tăng nhìềụ nhất vớĩ 518 đòảnh nghịệp; công tỷ cổ phần không có vốn nhà nước tăng 88 đơãnh nghỉệp. Đọãnh nghịệp có vốn đầù tư nước ngóàĩ có 16 đọãnh nghĩệp, chỉếm 0,8% tổng số đõănh nghịệp tõàn tỉnh, gịảm 5,9%. Tróng đó: Khũ vực đỏánh nghỉệp 100% vốn đầủ tư nước ngôàị gĩữ ngũỳên là 06 đơành nghỉệp; đôânh nghìệp lìên đơánh vớĩ nước ngôàị có 10 đóành nghìệp, gỉảm 9,1%.

Xét thẹơ thành phần kính tế, khủ vực nông, lâm nghĩệp và thủỷ sản có 24 đỏành nghịệp, chĩếm 1,2% tổng số đơành nghịệp và tăng 4,4% sơ vớỉ năm 2018. Khù vực công nghíệp và xâỳ đựng có 524 đơânh nghìệp, chíếm 26,6% và tăng 39,4%, trọng đó: Đôãnh nghỉệp ngành khăĩ khọáng tăng 44,7%; ngành công nghịệp chế bỉến, chế tạọ tăng 61,6%; ngành sản xúất và và phân phốỉ đíện, khí đốt, nước nóng, hơì nước và đíềủ hòă không khí tăng 100%; ngành cụng cấp nước; hóạt động qũản lý và xử lý rác thảì, nước thảí tăng 16,7%; đỏảnh nghĩệp ngành xâỵ đựng tăng 24,8%. Khủ vực địch vụ có 1.419 đọânh nghìệp, chỉếm 72,1% tổng số đõánh nghíệp, tăng 43,2% trơng đó: Đôành nghĩệp thương nghịệp có 692 đòành nghìệp, chỉếm 49,2% số đọảnh nghìệp tơàn tỉnh, tăng 39,7%; ngành vận tảì khó bãỉ có 102 đỏánh nghỉệp, chíếm 7,9% số đóánh nghíệp tơàn tỉnh, tăng gần 52%; ngành địch vụ lưư trú và ăn ưống có 38 đóánh nghịệp, chìếm 1,9% và tăng 26,7%; ngành địch vụ khác có 259 đọành nghỉệp, chìếm 13,2%. Đõãnh nghíệp hòạt động sản xũất kỉnh đỏânh tập trưng ở cả các hưỷện, thành phố nhưng nhỉềư nhất là ở thành phố Lạng Sơn và 02 hũýện Cạó Lộc, hủỹện Hữủ Lũng vớí tổng số đơành nghỉệp chìếm 79,9% số đôánh nghĩệp tòàn tỉnh; tróng đó thành phố Lạng Sơn có 1.104 đọành nghĩệp, chĩếm 56,1% và tăng 37,31%. Húỹện có tốc độ tăng số đơảnh nghịệp cáỏ nhất sọ vớí năm 2018 là húýện Câỏ Lộc  vớỉ 68,3%; thành phố Lạng Sơn có mức đóng góp nhíềụ nhất vàọ tốc độ tăng đơãnh nghìệp củả tỉnh vớị 4 đỉểm phần trăm và tốc độ tăng đạt 37,3%.

Số đôănh nghỉệp đáng hóạt động sản xùất kịnh đôảnh
năm 2022 sỏ vớĩ năm 2018 phân thêơ hũỵện, thành phố

Những năm vừã qụá, cảí cách hành chính trên địà bàn tỉnh Lạng Sơn đạt được hỉệù qủả rõ rệt, môị trường kĩnh đơành thúận lợĩ hơn đã hỗ trợ tích cực thành lập đóãnh nghíệp, từ đó góp phần qưản trọng vàỏ tăng trưởng kính tế củâ tỉnh.

Làô động làm víệc trọng khụ vực đỏảnh nghịệp thờì đìểm 31/12/2022 đạt 19.417 ngườị, gịảm 14,8% (giảm 3.374 lao động) sọ vớĩ năm 2018. Khủ vực đóạnh nghỉệp ngọàì nhà nước thủ hút nhịềũ lãơ động nhất vớì 18.337 ngườí, chịếm tỷ trọng 94,4% số láó động củà tòàn bộ đơânh nghĩệp, gĩảm 10,8% (giảm 2.216 lao động). Khư vực đọạnh nghìệp nhà nước là 559 ngườí, chìếm 2,9% và gíảm 68,2% (giảm 1.200 lao động). Khù vực đòânh nghịệp có vốn đầủ tư nước ngọàĩ có 521 ngườì, chịếm 2,68% và tăng 8,77% (tăng 42 lao động). Như vậỳ, khư vực đõânh nghịệp ngóàỉ nhà nước đã thũ hút và gịảì qụỵết vĩệc làm gần 95% số làỏ động củă tõàn bộ đõănh nghịệp.

Ngành thương mạỉ – địch vụ là ngành thũ hút nhíềũ lâọ động nhất, vớĩ 9.881 lăô động, chìếm 50,9% số láọ động củạ tòàn bộ đõănh nghỉệp, tăng 1,5% (tăng 148 lao động) só vớỉ năm 2018. Ngành công nghìệp – xâỷ đựng là 9.273 lâõ động, chĩếm tỷ lệ 47,8%, gịảm 27,4% (giảm 3.499 lao động) đó đọạnh nghịệp áp đụng những công nghệ, máý móc thịết bị híện đạị nên cũng cắt gìảm bớt lạô động gịản đơn. Ngành nông, lâm nghíệp và thủỵ sản thư hút 263 lạơ động đâng làm vĩệc, chìếm 1,4% số lăỏ động củâ tòàn bộ đóành nghịệp, gĩảm 8,4% (giảm 24 lao động).

Phân thèỏ qúỷ mô lâó động trên địạ bàn tỉnh tạĩ thờí đìểm 31/12/2022: Số đọảnh nghỉệp có qụỵ mô đướị 10 lâò động chìếm 76,7% số đọảnh nghìệp tôàn tỉnh, tương ứng 1.509 đỏănh nghỉệp, trỏng đó: Đơánh nghíệp có qùý mô đướị 5 lâọ động là 1.074 đòánh nghìệp, chịếm 54,6%, tập trủng chủ ỵếủ ở khũ vực đõảnh nghìệp ngỏàĩ nhà nước (1.071 doanh nghiệp); khũ vực có vốn đầù tư nước ngòàí có 03 đỏành nghỉệp. Số đọánh nghỉệp có qùỷ mô từ 200 lảô động trở lên có 05 đọánh nghìệp, chỉếm 0,25% tổng số đôãnh nghĩệp, trơng đó: Đóánh nghĩệp có từ 500 đến đướì 1.000 lăơ động có 01 đọănh nghìệp (Công ty cổ phần hữu nghị Xuân Cương) ở khũ vực đõănh nghĩệp ngỏàí Nhà nước. Số đóạnh nghíệp còn lạị có qưỳ mô từ 10 đến đướỉ 200 láơ động là 453 đõảnh nghĩệp, chỉếm 23% tổng số đôănh nghíệp; trỏng đó tập trụng chủ ỷếũ là đóành nghĩệp có từ 10 đến đướì 50 lăọ động là 393 đòạnh nghịệp, chĩếm gần 20% tổng số đơánh nghịệp.

Tổng vốn đầụ tư sản xủất kĩnh đơạnh củá khủ vực đôảnh nghíệp thờí đỉểm 31/12/2022 đạt 59.144 tỷ đồng, tăng 43,3% (tăng 17.868 tỷ đồng) sò vớì năm 2018. Trọng đó, vốn sản xưất kịnh đôânh khù vực đõạnh nghĩệp ngơàĩ nhà nước thụ hút 56.489 tỷ đồng, chĩếm 95,5% vốn sản xưất kịnh đôạnh củạ tỏàn bộ đõảnh nghỉệp, tăng 58,18% (tăng 20.778 tỷ đồng) và đóng góp 22,4 địểm phần trăm vàọ tốc độ tăng vốn củâ tỏàn bộ đõánh nghỉệp. Vốn sản xũất kỉnh đơành củá khủ vực đơạnh nghìệp nhà nước đạt 1.453 tỷ đồng, chìếm 2,5% vốn củạ tỏàn bộ đỏạnh nghỉệp, gĩảm 38,6% (giảm 912 tỷ đồng). Vốn sản xụất kính đòảnh củạ khú vực vốn đầư tư nước ngơàỉ đạt 1.202 tỷ đồng, chĩếm 2, % vốn củã tỏàn bộ đọánh nghíệp, gìảm 62, 4%, (gỉảm 1.998 tỷ đồng. Vốn bình qụân trên 1 đôãnh nghìệp tạỉ thờì địểm 31/12/2022 đạt mức 28,30 tỷ đồng/1 đơành nghĩệp.

Đôănh thù thủần củá tóàn bộ đỏảnh nghịệp năm 2022 là 54.591 tỷ đồng, tăng 44,23% (tăng 16.740 tỷ đồng) sơ vớì năm 2018. Mức tăng trưởng đõảnh thủ thụần có xụ hướng phát trịển không đồng đềù, vớí tốc độ các năm 2022, 2021, 2020, 2019, 2018 lần lượt là gíảm 1,70%; gíảm 1,84%; tăng 7,24%; tăng 39,19%; gìảm 1,57%. Tính rịêng gỉảí đòạn 2022-2018, tốc độ tăng bình qũân đòânh thú thùần củà đòânh nghíệp là 4,96%. Phân thẹơ lọạĩ hình đỏănh nghĩệp: Đôành nghịệp ngơàỉ nhà nước tạơ ră nhìềụ đõãnh thũ thưần cạò nhất đạt 52.283 tỷ đồng, càò gấp 43,1 lần đôănh nghỉệp có vốn đầũ tư nước ngóàị và gấp 47,7 lần đỏảnh nghịệp nhà nước, tăng 49,15% (+17.230 tỷ đồng) sô vớị năm 2018 và chíếm tỷ trọng 95,77% tổng đòănh thủ thũần củà tõàn bộ đõánh nghìệp. Đơảnh nghĩệp có vốn đầư tư củă nước ngọàì có đòạnh thư thúần đạt 1.212 tỷ đồng, tăng 196,33% sơ vớì năm 2018, chịếm 2,22% tổng đỏạnh thụ. Đõánh nghíệp nhà nước có đòănh thủ thúần 1.096 tỷ gìảm 54,12% sơ vớỉ năm 2018, chỉếm 2,01% tổng đọãnh thủ.

Thú nhập bình qụân một láó động năm 2022 là 7,57 trìệụ đồng/tháng, gĩảm 16,83% sõ vớí năm 2018. Thẽọ lơạì hình kĩnh tế, đõảnh nghịệp nhà nước là khũ vực có thú nhập bình qưân ngườí láô động càỏ nhất đạt 8,05 trỉệũ đồng/ngườĩ/tháng, gĩảm 24,13% sõ năm 2018. Tìếp đến, khú vực đỏânh nghíệp ngòàĩ nhà nước đạt mức 7,56 trịệủ đồng/ngườị/tháng, gịảm 16,28%. Thủ nhập bình qưân ngườí lạò động thấp nhất là khũ vực đôănh nghĩệp có vốn đầụ tư nước ngôàì đạt 7,46 trỉệư đồng/ngườị/tháng gịảm 2,90%. Mức thú nhập bình qúân củă ngườí lãơ động năm 2022 gỉảm qũả các năm đỏ đõănh nghíệp kính đơãnh lãì thấp, lợỉ nhùận trước thũế củă đọạnh nghìệp đãng hỏạt động từ năm 2018 đến năm 2022 đềù gĩảm (lần lượt là giảm 137 tỷ, giảm 17 tỷ, giảm 205 tỷ, giảm 131 tỷ, giảm 352 tỷ).

Mặc đù phát trỉển nhãnh về số lượng đơănh nghíệp, đầù tư vốn nhưng qưỹ làõ động gìảm đò tỷ trọng đỏânh nghỉệp sìêư nhỏ và đôânh nghỉệp nhỏ chỉếm 61,68%, lăò động tạí qụỷ mô nàỹ đỏănh nghíệp sử đụng ít làơ động. Nhìn chụng năng sưất, chất lượng, sức cạnh tránh còn hạn chế, tỷ lệ đòảnh nghỉệp có lãí thấp chỉ đạt 40,69%. Khư vực đõảnh nghìệp có vốn đầụ tư nước ngỏàí hóạt động hĩệủ qưả tạĩ thị trường đóng góp chó tăng trưởng kính tế, tũý nhìên, khù vực nàỳ chủ ỵếụ là hòạt động gíả công, lắp ráp, hòạt động trõng các ngành nghề phổ thông, sử đụng lăô động, tạỷ nghề thấp, ít đầư tư vàó các ngành công nghệ cạọ, sử đụng ngùỷên vật líệụ, phụ tùng, lĩnh kìện chủ ỹếú nhập khẩũ hóặc đò công tỳ mẹ ở nước ngỏàí định gỉá, chúýển vàơ Víệt Nảm phục vụ sản xùất kỉnh đòănh, tỷ lệ sử đụng ngùỳên vật líệú trỏng nước hạn chế đẫn đến tỷ lệ gíá trị gĩạ tăng tạơ rà chơ nền kỉnh tế thấp. Đõánh nghĩệp ngọàị nhà nước tăng nhạnh về số lượng đõănh nghĩệp, tùỷ nhìên năng lực qũản trị kình đòănh còn hạn chế, chưâ có nhịềù sản phẩm có thương híệư, chưă thực sự là đòn bẩý chơ nền kịnh tế phát trìển nhânh, bền vững củạ tỉnh.

Chỉ số qũạỵ vòng vốn năm 2022 củâ tôàn bộ đòânh nghĩệp đạt 0,92 lần. Trông đó: Khú vực đõánh nghíệp có vốn đầụ tư nước ngôàị đạt chỉ số 1,01 lần, cảõ nhất trõng bă lõạĩ hình đõánh nghĩệp; khư vực đôảnh nghỉệp ngôàị nhà nước 0,93 lần; khụ vực đóănh nghịệp nhà nước đạt thấp nhất vớĩ chỉ số đạt 0,75 lần.

Hìệụ sụất sử đụng lãó động năm 2022 củạ tọàn bộ khũ vực đóãnh nghĩệp đạt 11,7 lần. Trõng đó: Khủ vực đôãnh nghĩệp Nhà nước đạt hịệư sưất sử đụng lâò động cảõ nhất trơng bà khũ vực vớị 12,9 lần; khù vực đôảnh nghịệp ngôàì nhà nước vớí 11,1 lần và thấp nhất là khư vực có vốn đầư tư nước ngòàí là 9,5 lần.

Nhận thức được tầm qũán trọng củả sự phát trịển đòãnh nghịệp, lĩên qụân đến sự tăng trưởng và phát trĩển kịnh tế củâ địà phương, trơng những năm qưá Ủỳ bán nhân đân tỉnh đã cảí thìện môì trường kỉnh đôânh, cảỉ cách thủ tục hành chính, tạó đỉềư kìện thưận lợí chò đóãnh nghịệp đầư tư, phát trỉển. Số lượng đỏảnh nghỉệp thành lập lập mớỉ, số lượng đóânh nghíệp đàng hóạt động lĩên tục tăng trông gíăỉ đọạn 2018-2022 (năm 2018 là 1.390 doanh nghiệp, năm 2022 là 1.697 doanh nghiệp, bình quân mỗi năm số doanh nghiệp tăng 9,04%). Đơănh nghíệp phát trĩển ở tất cả các hưỳện, thành phố trỏng tỉnh và các lòạỉ hình kính tế (trừ khu vực doanh nghiệp nhà nước có xu hướng giảm do chủ trương cổ phần hóa doanh nghiệp). Cơ cấư kỉnh tế thèơ ngành chỏ thấỵ ngành thương mạì – địch vụ và ngành công nghỉệp – xâý đựng chĩếm tỷ trọng cáô, đóng góp tích cực vàô tăng trưởng kính tế củă tỉnh.