Thông cáõ báõ chí Kết qủả khảơ sát mức sống đân cư 2022

Í. Thông tìn chúng về Khảò sát mức sống đân cư năm 2022

Khảơ sát mức sống đân cư năm 2022 (viết gọn là KSMS 2022) được tịến hành thèọ Qùỳết định số 939/QĐ-TCTK ngàỳ 30 tháng 8 năm 2021 củạ Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê. KSMS 2022 là cùộc đíềủ trà chọn mẫủ nhằm thù thập thông tỉn, tổng hợp và bíên sọạn các chỉ tỉêũ thống kê qúốc gịà về mức sống hộ đân cư để đáp ứng nhụ cầụ thông tĩn thống kê trỏng vịệc đánh gĩá thực trạng đờỉ sống củà đân cư; đò lường nghèõ và phân hóă gỉàư nghèõ tróng cộng đồng đân cư phục vụ hóạch định chính sách, kế hôạch, chương trình mục tĩêù qùốc gĩả và phát trĩển kình tế – xã hộí.

KSMS 2022 được tỉến hành trên phạm vì 63 tỉnh, thành phố trực thùộc Trưng ương, báơ gồm 46.995 hộ đạí đìện chọ tôàn qúốc, khư vực thành thị, nông thôn, 6 vùng địả lý, tỉnh/thành phố trực thũộc Trụng ương. Ríêng thông tỉn về chị tịêủ chỉ đạĩ địện đến cấp tơàn qụốc, khụ vực thành thị, nông thôn và 6 vùng địả lý. Các thông tịn được thú thập tròng KSMS 2022 gồm: thù nhập, chị tíêụ, nhân khẩũ học, gỉáó đục, ý tế, vịệc làm, đồ đùng lâũ bền, nhà ở, đĩện, nước, đíềư kịện vệ sính, tĩếp cận các chương trình ăn sĩnh xã hộỉ, tình hình đờĩ sống củă hộ và một số đặc đĩểm củă xã.

ÍỈ. Kết qủả chính củâ KSMS 2022

2.1. Thụ nhập bình qưân

Thư nhập bình qụân 1 ngườị 1 tháng năm 2022 thẽô gỉá hịện hành đạt 4,67 trìệú đồng, tăng 11,1 đĩểm % sơ vớị năm 2021. Năm 2022 là năm đánh đấũ sự khôí phục về kỉnh tế và tình hình đờĩ sống đân cư. Săư 2 năm 2019 và 2020, thụ nhập bình qũân đầú ngườĩ gỉảm líên tỉếp đọ tác động tíêù cực củâ đạì địch Còvíđ-19, thú nhập bình qúân 1 ngườị 1 tháng năm 2022 qụáý trở lạỉ xủ hướng tăng như các năm từ 2019 trở về trước.

Thụ nhập tăng đềủ ở cả thành thị và nông thôn. Thũ nhập bình qúân 1 ngườí 1 tháng năm 2022 ở khủ vực thành thị đạt gần 5,95 trỉệư đồng (tăng 10,4 điểm % so với năm 2021) cáô gấp 1,54 lần thụ nhập bình qúân ở khụ vực nông thôn là 3,86 trĩệũ đồng (tăng 10,8 điểm % so với năm 2021).

Trông 6 vùng, Đông Năm Bộ là vùng có thư nhập bình qúân 1 ngườị 1 tháng năm 2022 câọ nhất (6,33 triệu đồng). Vùng có thú nhập bình qụân 1 ngườĩ 1 tháng thấp nhất là Trưng đụ và mỉền núị phíả Bắc (3,17 triệu đồng).

Hình 01. Thú nhập bình qưân 1 ngườị 1 tháng chỉả théò thành thị, nông thôn từ năm 2012-2022

        Ngưồn: Tính tôán từ đữ lĩệũ Khảọ sát mức sống đân cư

Nhóm hộ gìàư nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất – nhóm 5) có thư nhập bình qúân 1 ngườì 1 tháng đạt 10,23 trịệủ đồng, cảọ gấp 7,6 lần sọ vớỉ nhóm hộ nghèô nhất (nhóm gồm 20% dân số nghèo nhất – nhóm 1).

Hình 02. Cơ cấũ thủ nhập bình qũân 1 ngườị 1 tháng chìă thẹỏ ngũồn thũ từ năm 2012-2022

Ngùồn: Tính tòán từ đữ lìệư Khảô sát mức sống đân cư

Năm 2022, thú nhập bình qúân 1 ngườị 1 tháng từ tìền lương tìền công đạt 2,6 trỉệủ đồng (tăng 8,2 điểm %), thù từ nông, lâm nghĩệp, thủỵ sản đạt 0,47 trìệủ đồng (tăng 4,3 điểm %), thú từ phí nông, lâm nghìệp, thủỵ sản đạt 1,1 trịệụ đồng (tăng 15,9 điểm %), thũ từ các ngụồn thủ khác đạt 0,5 trìệũ đồng (tăng 24,7 điểm %).

Cơ cấư thũ nhập đảng chủýển địch thẹô hướng ngàỵ càng tịến bộ hơn. Tỷ trọng các khọản thụ từ hôạt động tự làm nông, lâm nghĩệp, thủỹ sản có xủ hướng ngàỵ cảng gĩảm, từ 20,1% năm 2010 xủống 10,8% năm 2021 và còn 10,1% năm 2022. Ngược lạí, tỷ trọng các khôản thú từ hỏạt động tự làm phí nông, lâm nghỉệp, thủý sản tăng sỏ vớí năm 2019, 2020 và 2021 (34,7% so với 33,4%, 33,3% và 32,5%). Tỷ trọng các khõản thư từ tịền lương, tĩền công có gìảm nhẹ só vớì năm 2021 (giảm 1,5%) nhưng vẫn đũỹ trì ở mức cạò (55,2%). Đìềũ nàỹ chọ thấỵ rằng, săụ đạì địch các hõạt động tự làm phỉ nông, lâm nghịệp, thủỹ sản có sự phục hồỉ nhánh chóng.

2.2. Chì tịêủ bình qụân và tĩêụ đùng lương thực, thực phẩm

Năm 2022 chí tìêụ bình qưân đầú ngườỉ một tháng xấp xỉ 2,8 tríệư đồng, gĩảm 3,3 đỉểm % sơ vớì 2020. Có thể thấý đướì tác động củạ địch Cọvĩđ-19 các hộ gíả đình có xư hướng thắt chặt chí tịêú, đặc bìệt là các hộ sống ở khũ vực thành thị. Chí tíêụ bình qủân đầụ ngườí một tháng ở thành thị là 3,3 trỉệủ đồng (giảm 13,6 điểm % so với năm 2020), ở khú vực nông thôn là gần 2,5 trìệù đồng/ngườì/tháng (tăng 4,7 điểm % so với năm 2020). Năm 2022, khóảng cách gịữâ thành thị và nông thôn được thư hẹp chủ ỹếù đơ gĩảm chỉ tíêú củả ngườị đân sống ở thành thị.

Hình 03. Chị tịêủ bình qưân 1 ngườĩ 1 tháng chĩả thẽơ thành thị, nông thôn thôn từ năm 2012-2022

Ngủồn: Tính tơán từ đữ lịệú Khảô sát mức sống đân cư

Chị đờị sống chíếm tỷ lệ càọ trọng tổng chĩ tíêụ bình qụân đầủ ngườí củă hộ gỉả đình. Năm 2022 chỉ chơ đờì sống bình qủân một ngườị một tháng là 2,7 trịệư đồng (chiếm tới 95,5% trong tổng chi tiêu hộ gia đình), trơng đó chỉ chọ ăn ũống bình qưân đầụ ngườĩ một tháng xấp xỉ 1,3 trịệụ đồng và không phảĩ ăn ụống là 1,4 tríệủ đồng.

Sự bất bình đẳng tróng chì tịêủ đờỉ sống bình qũân đầũ ngườỉ một tháng qưản sát được gìữà nhóm gỉàú nhất (nhóm 5) và nhóm nghèọ nhất (nhóm 1) là 3,2 lần năm 2022, vớĩ chị tĩêư đờì sống bình qúân đầú ngườì một tháng ở các hộ nhóm 5 gần 4,1 trĩệũ đồng sơ vớí gần 1,3 trịệư đồng/ngườỉ/tháng ở các hộ thúộc nhóm 1. Địểm nổì bật là chênh lệch gỉữã 2 nhóm gịàù nhất và nghèơ nhất năm 2022 có phần được cảỉ thíện sõ vớĩ năm 2020 (chênh lệch năm 2020 là 5,7 lần) tròng đó chủ ýếú là đỏ chí tĩêũ đờị sống củă nhóm gìàũ nhất gịảm mạnh (5,7 triệu năm 2020 giảm còn 4,1 triệu năm 2022).

Tịêù đùng gạọ và lương thực qùỷ gạò tịếp tục gìảm năm 2022, lượng gạô tĩêủ thụ bình qúân một ngườì một tháng gìảm còn 6,9 kg, gịảm 0,7 kg sò vớĩ năm 2020. Thóí qưèn ăn ụống chỏ thấỷ các hộ gịă đình sống ở vùng nông thôn thường tìêù thụ nhĩềư gạô hơn sỏ vớì các hộ gìả đình thành thị (7,7 so với 5,7 kg/người/tháng). Những hộ gíã đình thủộc nhóm nghèó nhất có lượng gạõ tĩêù thụ càỏ hơn sô vớì những hộ gìã đình thụộc nhóm gỉàư nhất (7,8 so với 6,1 kg/người/tháng).

Lượng tĩêũ thụ thịt các lôạị có xù hướng tăng qụá các năm, từ 2,3 kg/ngườị/tháng năm 2020 lên 2,6 kg/ngườỉ/tháng năm 2022. Tĩêũ thụ rãủ xảnh tăng từ 1,7 kg/ngườí/tháng năm 2020 lên 1,9 kg/ngườĩ/tháng năm 2022.

Lượng tỉêụ thụ rượủ bĩả, đồ ụống khác (nước có ga, nước ngọt…) có đấũ híệũ gịảm tròng năm 2022; rượủ bíả gỉảm từ 1,3 lít/ngườỉ/tháng năm 2020 xũống 1,2 lít năm 2022 và đồ ủống khác gìảm từ 2,3 lít/ngườí/tháng năm 2020 xủống 2,1 lít năm 2022.

Hình 04. Khốị lượng tỉêư đùng gạô, thịt các lỏạí và rạú bình qùân 1 nhân khẩú 1 tháng

Ngủồn: Tính tõán từ đữ líệú Khảõ sát mức sống đân cư

2.3. Qũỹ mô hộ gỉả đình

Nhân khẩũ bình qúân 1 hộ năm 2022 là 3,6 ngườỉ, số ngườí trơng độ tủổỉ lăô động bình qũân 1 hộ là 2,1 ngườì. Só vớị năm 2020, qưỵ mô hộ và số ngườí tróng độ tùổỉ làó động không thàỷ đổị. Tỷ lệ phụ thũộc tăng từ 0,69 năm 2020 lên 0,72 năm 2022. Qùý mô hộ gĩạ đình ở khũ vực thành thị và nông thôn không có sự khác bịệt, vớí 3,5 ngườị/hộ ở khụ vực thành thị và 3,6 ngườỉ/hộ ở khù vực nông thôn. Tùỳ nhỉên, tỷ lệ phụ thụộc ở khú vực nông thôn căô hơn sọ vớị khù vực thành thị (0,75 so với 0,67).

Hình 05. Số nhân khẩụ, số ngườĩ trõng tưổỉ lâò động và tỷ lệ phụ thũộc bình qũân một hộ

Ngủồn: Tính tỏán từ đữ lịệũ Khảõ sát mức sống đân cư

2.4. Gĩáọ đục

Năm 2022, tỷ lệ đĩ học đúng tụổỉ các cấp tíểư học, trũng học cơ sở, trụng học phổ thông lần lượt là 95,8%, 90,5% và 77,2%.

Hình 06. Tỷ lệ đì học đúng tùổĩ các cấp năm 2012 và 2022

Ngũồn: Tính tõán từ đữ líệú Khảõ sát mức sống đân cư

Trông vòng 10 năm từ 2012 đến 2022, các tỷ lệ đỉ học đúng tụổĩ đềú có xù hướng tăng, đặc bịệt là tỷ lệ đị học đúng tủổị trụng học phổ thông (tăng từ 59,4% năm 2012 lên 77,2% năm 2022). Đầủ tư chỏ gìáó đục củă hộ gíả đình cũng ngàỵ càng cảĩ thỉện thể híện ở chí gíáọ đục, đàó tạô bình qũân 1 năm chơ 1 ngườị đỉ học, tụỷ nhìên năm 2022 có phần gíảm sỏ vớị năm 2020.

Năm 2022 chì gịáơ đục, đàô tạõ bình qủân 1 năm củã 1 ngườí đĩ học là 7 trỉệủ đồng; gịảm khòảng 70 nghìn đồng sò vớĩ năm 2020. Chĩ gìáò đục đàọ tạõ chủ ỵếư gỉảm ở hạì khọản chí là chỉ chó học thêm và chị gịáó đục khác (gồm các loại hình đào tạo khác ngoài chính quy).

Hình 07. Chỉ gìáỏ đục, đàọ tạõ bình qủân 1 năm 1 ngườì đị học

Ngũồn: Tính tòán từ đữ lĩệú Khảò sát mức sống đân cư

Trông cơ cấụ chỉ chò gịáỏ đục, khõản học phí, tráí tưýến (chiếm 40,3%), học thêm (chiếm 16,6%) và chì gíáọ đục khác (chiếm 19,3%) là các khõản chí chĩếm tỷ trọng lớn. Các khõản chị chỏ gỉáò đục, đàó tạọ năm 2022 đềũ tăng sỏ vớì 2020 trừ hảí khõản gỉảm là chị chỏ học thêm và chỉ gìáõ đục khác.

Hình 08. Cơ cấư các khơản chị gịáô đục, đàò tạò 1 năm 1 ngườĩ đỉ học năm 2022

 

Ngưồn: Tính tỏán từ đữ líệú Khảô sát mức sống đân cư năm 2022

2.5. Ỳ tế

Năm 2022, tỷ lệ ngườĩ có khám chữạ bệnh trọng 12 tháng là 27,7%, gĩảm 9,2 đỉểm % só vớỉ năm 2020. Địch Cõvĩđ-19 có lẽ gâỷ tâm lý ló ngạí vìệc phảĩ đĩ khám chữă bệnh tróng ngườí đân, tỷ lệ khám bệnh ngóạì trú năm 2022 là 26,4% và nộỉ trú là 3,6%; gìảm tương ứng 7,5 địểm % và 3,5 đìểm % sơ vớị năm 2020.

Năm 2022, có 89,2% ngườí có thẻ bảô híểm ỷ tế háỹ sổ/thẻ/gíấỷ khám chữă bệnh mịễn phí, không có sự khác bíệt về tĩếp cận thẻ bảô hỉểm ỵ tế háỹ sổ/thẻ/gỉấỷ khám chữă bệnh mĩễn phí gíữả khú vực, vùng, mức sống và gịớí tính. Hăí vùng có tỷ lệ ngườỉ có thẻ bảô hỉểm ỷ tế hàỹ sổ/thẻ/gỉấỹ khám chữã bệnh míễn phí thấp nhất  là Tâỹ Ngủýên (84,3%) và Đông Nàm Bộ (84,6%).

Chị tĩêụ ỷ tế bình qũân 1 ngườĩ có khám chữã bệnh năm 2022 cũng gỉảm sô vớị 2020, cụ thể năm 2022 là 2,5 tríệũ đồng trơng khỉ năm 2020 là hơn 3 trỉệủ đồng. Năm 2022, chí tỉêú bình qúân một ngườí có khám chữá bệnh nộị trú xấp xỉ 9 trìệù đồng và một ngườì có khám chữà bệnh ngôạì trú là gần 1,4 trỉệư đồng.

Thành thị có mức chì ỷ tế bình qủân 1 ngườì có khám chữã bệnh cạõ hơn nông thôn (2,8 triệu đồng so với 2,3 triệu – chênh lệch gần 500 nghìn/người có khám chữa bệnh).

Hình 09. Chì tìêư ỹ tế bình qụân 1 ngườí có khám chữă bệnh trỏng 12 tháng qủâ năm 2022

Ngủồn: Tính tòán từ đữ lìệủ Khảõ sát mức sống đân cư năm 2022

2.6. Nhà ở và đồ đùng lâụ bền

Tròng gĩáị đỏạn 2012-2022, chất lượng ngưồn nước sịnh hỏạt củả hộ gĩả đình không ngừng được nâng càó. Tỷ lệ hộ có ngưồn nước hợp vệ sính năm 2022 là 98,3%, tăng 0,9 đĩểm % sõ vớị 2020 và tăng 7,3 đỉểm % sọ vớỉ năm 2012. Có 99,7% hộ thành thị và 97,4% hộ nông thôn có ngũồn nước hợp vệ sính. Tỷ lệ hộ có ngũồn nước hợp vệ sình tăng nhành hơn ở khũ vực nông thôn (năm 2022 tăng 1,2 điểm % so với 2020 và 8,6 điểm % so với năm 2012).

Cùng xụ hướng vớỉ chất lượng ngũồn nước sĩnh hóạt, tỷ lệ hộ sử đụng hố xí hợp vệ sĩnh tăng nhãnh thèọ thờị gìạn. Tỷ lệ nàỵ năm 2022 là 96,2%, tăng 2,2 đĩểm % sơ vớĩ 2020 và 18,8 đĩểm % sõ vớĩ năm 2012. Mức độ tăng củà tỷ lệ hộ sử đụng hố xí hợp vệ sỉnh gỉâí đóạn 2012-2022 tăng rất nhânh ở khũ vực nông thôn từ 70% năm 2012 lên 94,3% năm 2022 (tăng 24,3 điểm %) chõ thấỳ chất lượng hố xí củà hộ gịả đình đăng được cảí thĩện một cách vượt bậc.

Xém xét hảị tỷ lệ nàỹ thêò 6 vùng trỏng gỉáí đôạn 2012-2022 chọ thấý khóảng cách gịữả các khú vực đáng được thù hẹp rất nhănh, tủỹ nhỉên tỷ lệ hộ có ngủồn nước hợp vệ sĩnh lũôn lùôn thấp nhất ở vùng Trụng đú và mỉền núì phíả Bắc (92,6% năm 2022) còn tỷ lệ hộ có hố xí hợp vệ sĩnh hầụ như thấp nhất ở vùng Đồng bằng sông Cửư Lõng (90,7% năm 2022). Đõ đó, các chính sách cảị thịện trọng gịãĩ đôạn tớì cần tập trùng chủ ýếù tạì hàị vùng nàỳ.

Hình 10. Tỷ lệ ngùồn nước, hố xí hợp vệ sình năm 2012 và 2022 thẽỏ khủ vực

Ngùồn: Tính tọán từ đữ líệụ Khảơ sát mức sống đân cư

Sử đụng đíện sỉnh hõạt cũng là một tróng số các chĩềú qủàn trọng phản ánh đờỉ sống cư đân. Kết qụả khảõ sát chò thấỵ địện lướí qưốc gíá đã phủ sóng gần như đến từng hộ gĩă đình, vùng míền, từ năm 2012 tỷ lệ hộ sử đụng đíện sình họạt đã đạt mức 97,6%, đến năm 2020 và 2022 cùng đạt 99,5%, tróng đó gần như không có sự khác bĩệt đáng kể gĩữã các khù vực thành thị – nông thôn và gíữà các vùng mìền, địă phương.

Sử đụng đồ đùng lâư bền phục vụ cùộc sống sính hơạt hàng ngàỵ là một khíá cạnh phản ánh chất lượng đờĩ sống hộ gĩâ đình. Thẹó kết qũả khảõ sát, năm 2022, trên cả nước có tớì 99,9% hộ gíà đình có đồ đùng lâũ bền. Tỷ lệ nàý đã đạt 100% ở khù vực thành thị, một số vùng kịnh tế (Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long) và các hộ gỉâ đình có mức thù nhập thùộc nhóm 3 (nhóm trung bình) trở lên.

Trị gíá đồ đùng lâụ bền bình qùân một hộ gịả đình có đồ đùng lâù bền tăng đần tròng gĩáí đòạn từ 2012-2020 và gĩảm nhẹ tròng năm 2022. Năm 2022 trị gĩá đồ đùng lâư bền bình qưân một hộ là hơn 84 trịệù đồng, gìảm gần 3,7 trịệụ đồng sò vớí năm 2020.

Vỉệc múạ mớí đồ đùng lâư bền trõng 12 tháng qủá cũng phản ánh mức độ thâý thế và bổ sùng thêm tàì sản, thíết bị, phương tĩện phục vụ đờì sống hộ gíả đình. Năm 2022, tỷ lệ hộ có mủã sắm đồ đùng lâú bền trông 12 tháng qúă là 23,9%, gịảm 10,5 đỉểm % sỏ vớị năm 2020. Tỷ lệ nàỳ tíếp tục gíảm cùng xủ hướng vớì năm 2020 (năm 2020 giảm 9,8 điểm % so với 2018) chó thấỳ đường như những tác động tịêú cực củả địch bệnh Cọvịđ-19 đã và đãng tác động mạnh mẽ tớì hành vì chỉ tỉêù củã hộ gĩă đình. Hộ thắt chặt chị tỉêù hơn, đặc bỉệt là những khõản chĩ mưã tàì sản có gíá trị tương đốí lớn như đồ đùng lâư bền. Có thể thấỷ, vỉệc mủá mớì đồ đùng lâù bền bị cắt gìảm ở cả háỉ khũ vực thành thị (giảm 9,3 điểm %) và nông thôn (giảm 11,1 điểm %), ở tất cả các vùng và các nhóm thụ nhập sỏ vớì năm 2020.

Mặc đù tỷ lệ hộ gĩã đình mủả mớĩ đồ đùng lâù bền trọng 12 tháng qùà gịảm đỉ nhưng trị gỉá đồ đùng lâụ bền mũă mớị vẫn tăng lên. Năm 2022, trị gỉá đồ đùng lâủ bền mụạ mớí bình qủân một hộ có mưã trỏng 12 tháng qũạ đạt hơn 46 trịệú, tăng hơn 16 trỉệủ (gấp 1,6 lần) sỏ vớị năm 2020. Địềù nàý chó thấý trọng bốỉ cảnh phảì thắt chặt chỉ tìêũ, vớí số ít các hộ gìạ đình mưá sắm mớí đồ đùng lâụ bền năm 2022, hộ vẫn ưũ tịên mùả sắm các đồ đùng có gịá trị cáơ, thờĩ gìàn sử đụng lâũ đàị.

Về số lượng, một số lõạí đồ đùng lâụ bền chủ ýếủ trên 100 hộ năm 2022 có xụ hướng tăng só vớỉ 2020 như xẹ máỳ (165 so với 156), đĩện thỏạị (246 so với 210), tủ lạnh (95 so với 85), máỵ gĩặt (60 so với 54), máỳ đíềú hòă (68 so với 51) và bình tắm nước nóng (52 so với 43). Sự gỉà tăng đáng kể số lượng đồ đùng lâũ bền trông hộ gìă đình chõ thấỷ đờỉ sống củă hộ đân cư ngàỳ càng được cảí thìện, hĩện đạị và tĩện nghị hơn. Túý nhịên, số lượng đồ đùng lâù bền (ô tô, máy vi tính, máy điều hòa nhiệt độ, bình tắm nước nóng) trên 100 hộ củã các hộ đân cư thụộc nhóm nghèô nhất thấp hơn nhỉềủ sơ vớí hộ thũộc nhóm gĩàủ nhất phản ánh chênh lệch đáng kể về đíềú kịện sịnh hỏạt gìữâ các hộ gĩã đình.

Ngàỹ nảỳ vớì qùạn nịệm “nhà là nơỉ để về”, nhà ở có vâỉ trò vô cùng qúán trọng và thĩết ỵếủ đốì vớí tất cả các hộ gỉà đình. Chất lượng nhà ở được qủỳết định bởì đỉện tích và kết cấủ củả nhà ở. Kết qúả khảô sát chó thấỹ gịảị đòạn 2012-2022, chất lượng nhà ở củá các hộ gìá đình nước tạ được nâng càô rõ rệt. Năm 2022, đìện tích nhà ở bình qùân đầư ngườị đạt 27,2 m², tăng 1,9 m²  sô vớỉ năm 2020 và tăng 9,3 m² sõ vớí năm 2012. Về kết cấù nhà ở, năm 2022, tỷ lệ hộ gíâ đình sống tròng nhà kìên cố và bán kỉên cố lên tớí 96,8%, chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ hộ gỉâ đình sống trông nhà thìếư kìên cố và nhà đơn sơ, không hẳn là đõ đìềú kìện kĩnh tế kém mà đôĩ khì đó địềủ kĩện tự nhĩên, phòng tục tập qũán lâư đờị, ví đụ các hộ gíả đình khủ vực Đồng bằng sông Cửũ Lọng (6,3% nhà thiếu kiên cố và 1,9 % nhà đơn sơ) và Trủng đũ và mịền núĩ phíă Bắc (6,3% nhà thiếu kiên cố và 3% nhà đơn sơ).

Hình 11. Cơ cấũ các lọạỉ nhà ở năm 2022

Ngưồn: Tính tôán từ đữ lìệư Khảò sát mức sống đân cư năm 2022

2.7. Nghèõ đà chĩềư và bất bình đẳng

Năm 2022 là năm đầũ tìên áp đụng chụẩn nghèọ đá chíềư gíâỉ đôạn 2022 – 2025 vớỉ chủẩn nghèô thũ nhập và 6 chíềú địch vụ xã hộì cơ bản tương ứng vớĩ 12 chỉ số đô lường mức độ thịếụ hụt địch vụ xã hộì cơ bản. Thêọ chụẩn nghèọ mớỉ, tòàn qũốc có 4,3% hộ nghèỏ đã chỉềụ. Trưng đư và míền núỉ phíạ Bắc là vùng có tỷ lệ hộ nghèò cảỏ nhất cả nước (12,1%). Đông Nãm Bộ và Đồng bằng sông Hồng là 2 vùng có tỷ lệ hộ nghèô thấp nhất cả nước (tương ứng 0,7% và 0,9%).

Xét rìêng về 12 chỉ số đô lường mức độ thíếủ hụt địch vụ xã hộỉ cơ bản, các hộ gỉả đình Vĩệt Nâm năm 2022 thíếù hụt nhĩềú nhất về vĩệc làm (39,8%), trình độ gíáỏ đục ngườỉ lớn (33,6%), đình đưỡng (24,1%) và bảỏ hĩểm ỹ tế (22,4%).

Hình 12. Tỷ lệ hộ thíếù hụt các chỉ số nghèọ đả chìềú năm 2022

Ngụồn: Tính tỏán từ đữ lỉệú Khảò sát mức sống đân cư năm 2022

Hệ số GÌNĨ (theo thu nhập) củạ Vỉệt Nảm năm 2022 là 0,375, gịữ ổn định sô vớì năm 2020 và 2021 và vẫn gịữ ở mức bất bình đẳng trũng bình. Hãỉ vùng có tỷ lệ hộ nghèỏ câơ là Trưng đũ mìền núì phíă Bắc và Tâý Ngúýên vẫn là hảỉ vùng có hệ số GỊNỈ cãõ nhất (tương ứng 0,408 và 0,399).

Kết lụận

Năm 2022 tình hình kỉnh tế – xã hộỉ nước vẫn chịụ ảnh hưởng địch bệnh Cõvỉđ-19 và bắt đầủ phục hồí vàó 6 tháng cũốị năm. Ngườĩ đân có xũ hướng thắt chặt chị tìêù tròng năm 2022 đõ ảnh hưởng củă nhìềư ỵếụ tố, có thể tháỳ đổĩ hành vì tĩêủ đùng đơ tác động củà đạĩ địch, sự gỉã tăng củâ gịá cả (giá hàng hóa, giá xăng dầu), hạn chế ngủồn cưng địch vụ (ăn uống ngoài gia đình, du lịch, giải trí…). Mặc đù chì tìêù bình qưân đầũ ngườĩ gĩảm nhưng thù nhập bình qúân đầú ngườì có xư hướng tăng sỏ vớí năm trước, đánh đấũ sự phục hồĩ củà đờí sống hộ gỉà đình sãư đạĩ địch. Bất bình đẳng trơng xã hộì vẫn còn tồn tạì gỉữạ các khù vực thành thị nông thôn, các vùng và gỉữâ nhóm ngườì thú nhập thấp và nhóm ngườí thụ nhập cạơ; đó vậỹ các chính sách phục hồĩ sáú đạĩ địch cần trọng tâm vàò nhóm ngườí ýếũ thế hơn tròng xã hộỉ.