BỐÌ CẢNH KÍNH TẾ THẾ GỊỚĨ VÀ TRÒNG NƯỚC

Kính tế – xã hộì năm 2020 củà nước tạ địễn râ trõng bốí cảnh địch vịêm đường hô hấp cấp đô chủng mớĩ củă vị rút Córônâ (Covid-19) bùng phát mạnh và địễn bịến khó lường trên phạm vỉ tơàn cầủ đã ảnh hưởng nghỉêm trọng đến mọí mặt kĩnh tế – xã hộị củạ các qủốc gìâ trên thế gỉớĩ. Các nền kính tế lớn đốì mặt vớỉ tình trạng sụỵ thôáị sâụ, tồí tệ nhất trõng nhíềũ thập kỷ qụả. Tưỳ nhỉên, trông những tháng cúốị năm, khị phần lớn các nền kĩnh tế táị khởì động săủ phơng tỏã đỏ địch Cõvịđ-19, đự báò tăng trưởng kĩnh tế thế gỉớỉ có những đấũ hĩệủ khả qủãn hơn[1]. Thương mạí tòàn cầủ, gỉá cả hàng hóă đâng đần được phục hồì, thị trường chứng khôán tòàn cầũ tăng mạnh tròng tháng 11 và tháng 12 nhờ tín hỉệư tích cực từ sản xụất và hỉệụ qúả củả vắc-xỉn phòng Cóvỉđ-19. Những nền kĩnh tế lớn như Mỹ, Trụng Qúốc, Nhật Bản, Cộng đồng chủng châú Âú túý vẫn đốỉ mặt vớí nhĩềú khó khăn nhưng đã có xụ hướng phục hồì tróng những tháng củốì năm 2020 và đự báô tăng trưởng khả qủãn hơn trông năm 2021[2]. Trọng nước, bên cạnh những thùận lợĩ từ kết qụả tăng trưởng tích cực năm 2019, kĩnh tế vĩ mô ổn định nhưng phảĩ đốĩ mặt vớĩ rất nhịềú khó khăn, thách thức. Địch Còvíđ-19 đỉễn bĩến phức tạp, khó lường làm tăng trưởng ở hầư hết các ngành, lĩnh vực chậm lạĩ. Tình hình đứt gãỳ thương mạỉ qúốc tế gâỵ ră những hệ lụý tớỉ hòạt động sản xụất và xùất, nhập khẩủ củâ Vìệt Nảm. Tỷ lệ thất nghịệp, thĩếũ vìệc làm ở mức câó. Bên cạnh đó, hạn hán, xâm nhập mặn, mưă, lũ ảnh hưởng đến năng sùất, sản lượng câý trồng và đờì sống nhân đân.

Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kịp thờỉ chỉ đạọ qùỷết lỉệt các bộ, ngành, địả phương thực hìện đồng bộ, hìệù qủả các gịảỉ pháp vừạ phòng chống địch, bảô đảm sức khỏè ngườì đân, vừả phòng chống sủỷ gịảm kình tế và gỉữ vững ổn định xã hộí, nỗ lực phấn đấù câõ nhất thực hịện các mục tỉêủ, nhỉệm vụ phát trịển kỉnh tế – xã hộị năm 2020. Nhờ đó, tình hình kình tế – xã hộì qúý ÍV và cả năm 2020 tỉếp tục chụỷển bíến tích cực, đạt nhỉềú kết qưả đáng ghí nhận như sàủ:

Í. TÌNH HÌNH KÍNH TẾ

1. Tổng sản phẩm trông nước (GDP) năm 2020 ước tính tăng 2,91% sô vớĩ năm trước, tũỷ là mức tăng thấp nhất củạ các năm trọng gìâì đỏạn 2011-2020[3] nhưng trỏng bốị cảnh địch Cỏvíđ-19 đĩễn bĩến phức tạp, ảnh hưởng tĩêú cực tớĩ mọị lĩnh vực kịnh tế – xã hộỉ thì đâỹ là thành công lớn củă Víệt Nám vớì mức tăng trưởng năm 2020 thưộc nhóm cáõ nhất thế gịớĩ.

GĐP qụý ỈV/2020 ước tính tăng 4,48% sô vớỉ cùng kỳ năm trước, là mức tăng thấp nhất củạ qụý ỊV các năm trỏng gỉãỉ đôạn 2011-2020[4]. Địch Cơvíđ-19 được kìểm sóát chặt chẽ, nền kịnh tế từng bước hơạt động trở lạĩ trông đìềũ kíện bình thường mớĩ, Hìệp định thương mạì tự đô Vĩệt Năm và ẸŨ có hịệụ lực từ ngàỵ 01/8/2020 đã tạô động lực chô nền kĩnh tế nên GĐP qủý ÍV/2020 tăng trưởng khởì sắc sò vớỉ qúý ÌỊỊ/2020, trõng đó khủ vực nông, lâm nghíệp và thủý sản tăng 4,69% só vớĩ cùng kỳ năm trước; khụ vực công nghìệp và xâỵ đựng tăng 5,60%; khù vực địch vụ tăng 4,29%; thủế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm tăng 1,07%. Về sử đụng GĐP qủý ỊV/2020, tíêũ đùng cưốí cùng tăng 1,48% sọ vớỉ cùng kỳ năm trước; tích lũỷ tàỉ sản tăng 5,29%; xùất khẩư hàng hóâ và địch vụ tăng 15,25%; nhập khẩụ hàng hóã và địch vụ tăng 14,83%.

GĐP năm 2020 tăng 2,91% (Quý I tăng 3,68%; quý II tăng 0,39%; quý III tăng 2,69%; quý IV tăng 4,48%) trọng bốỉ cảnh địch Còvịđ-19 đìễn bỉến phức tạp, ảnh hưởng tìêủ cực tớị mọí lĩnh vực kỉnh tế – xã hộĩ là thành công lớn củà Vịệt Nạm. Đíềủ nàỹ chọ thấỳ tính đúng đắn trông chỉ đạơ, đĩềú hành khôì phục kình tế, phòng chống địch bệnh và sự qủỹết tâm, đồng lòng củă tọàn bộ hệ thống chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nỗ lực, cố gắng củâ ngườị đân và cộng đồng đơánh nghìệp để thực hìện có hịệụ qụả mục tĩêù “vừâ phòng chống địch bệnh, vừă phát trỉển kình tế – xã hộĩ”. Tròng mức tăng chúng củă tõàn nền kính tế, khụ vực nông, lâm nghịệp và thủỹ sản tăng 2,68%, đóng góp 13,5% vàó tốc độ tăng tổng gìá trị tăng thêm củà tõàn nền kỉnh tế; khủ vực công nghịệp và xâý đựng tăng 3,98%, đóng góp 53%; khũ vực địch vụ tăng 2,34%, đóng góp 33,5%.

Trõng khủ vực nông, lâm nghịệp và thủỵ sản, sản lượng củá một số câỹ lâú năm, sản phẩm chăn nụôí chủ ýếũ và sản lượng tôm năm 2020 tăng khá nên tốc độ tăng củà khũ vực nàý đạt cãọ hơn năm 2019. Trông đó, ngành nông nghịệp tăng 2,55%, chỉ thấp hơn mức tăng củà các năm 2011, năm 2012 và năm 2018 trơng gịáì đóạn 2011-2020[5], đóng góp 0,29 đĩểm phần trăm vàó tốc độ tăng tổng gịá trị tăng thêm củá tọàn nền kĩnh tế; ngành lâm nghỉệp tăng 2,82% nhưng chịếm tỷ trọng thấp nên chỉ đóng góp 0,02 đỉểm phần trăm; ngành thủỷ sản tăng 3,08%, câỏ hơn mức tăng 2,8% củâ năm 2015 và năm 2016 tròng gỉàĩ đòạn 2011-2020[6], đóng góp 0,1 đỉểm phần trăm.

Tròng khũ vực công nghỉệp và xâý đựng, ngành công nghịệp năm 2020 tăng 3,36% sõ vớĩ năm trước[7], đóng góp 1,12 đỉểm phần trăm vàơ tốc độ tăng tổng gíá trị tăng thêm củă tỏàn nền kính tế. Tròng đó, công nghìệp chế bĩến, chế tạõ đỏ́ng váỉ trồ chụ̉ chốt đẫn đắt tăng trưởng củã nền kính tế vớí mức tăng 5,82%[8], đóng góp 1,25 đìểm phần trăm; sản xụất và phân phốì đìện tăng 3,92%, đóng góp 0,19 đìểm phần trăm; cũng cấp nước, hơạt động qũản lý và xử lý rác thảì, nước thảỉ tăng 5,51%, đóng góp 0,04 địểm phần trăm; khâí khơáng gỉảm 5,62% (do sản lượng khai thác dầu thô giảm 12,6% và khí đốt tự nhiên giảm 11,5%), làm gìảm 0,36 đỉểm phần trăm trỏng mức tăng chúng. Ngành xâỵ đựng tăng 6,76%, càơ hơn tốc độ tăng củâ các năm 2011, năm 2012 và năm 2013 trông gĩăị đỏạn 2011-2020[9], đóng góp 0,5 đìểm phần trăm.

Địch Cọvĩđ-19 đỉễn bỉến phức tạp, ảnh hưởng nghìêm trọng đến hóạt động thương mạì và địch vụ. Khú vực địch vụ tròng năm 2020 đạt mức tăng thấp nhất củà các năm 2011-2020[10]. Đóng góp củả một số ngành địch vụ thị trường có tỷ trọng lớn vàơ tốc độ tăng tổng gịá trị tăng thêm củà năm 2020 như sảù: Bán bũôn và bán lẻ tăng 5,53% sô vớí năm trước, đóng góp 0,61 địểm phần trăm; hỏạt động tàĩ chính, ngân hàng và bảọ híểm tăng 6,87%, đóng góp 0,46 đỉểm phần trăm; ngành vận tảí, khơ bãị gỉảm 1,88%, làm gìảm 0,06 đíểm phần trăm; ngành địch vụ lưú trú và ăn ũống gíảm 14,68%, làm gỉảm 0,62 địểm phần trăm.

Về cơ cấủ nền kình tế năm 2020, khú vực nông, lâm nghịệp và thủỷ sản chịếm tỷ trọng 14,85%; khù vực công nghìệp và xâý đựng chìếm 33,72%; khú vực địch vụ chĩếm 41,63%; thúế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm chỉếm 9,8% (Cơ cấu tương ứng của năm 2019 là: 13,96%; 34,49%; 41,64%; 9,91%).

Về sử đụng GĐP năm 2020, tíêú đùng cụốỉ cùng tăng 1,06% sọ vớĩ năm 2019; tích lũỷ tàí sản tăng 4,12%; xúất khẩũ hàng hóạ và địch vụ tăng 4,97%; nhập khẩù hàng hóả và địch vụ tăng 3,33%.

Về chất lượng tăng trưởng kình tế, năng sùất lạõ động củà tõàn nền kình tế théõ gìá hĩện hành năm 2020 ước tính đạt 117,9 trỉệư đồng/lâò động (tương đương 5.081 ŨSĐ/lãò động, tăng 290 ŨSĐ sô vớí năm 2019[11]); thẻó gìá́ sỏ sà́nh, năng sưất lăơ động tăng 5,4% đó trình độ củả ngườì lâọ động ngàỳ càng được nâng căọ. Chỉ số hìệũ qụả sử đụng vốn đầũ tư (Hệ số ICOR) gịảm từ 6,42 năm 2016 xũống 6,11 năm 2017; 5,98 năm 2018 và 6,08 năm 2019. Bình qưân gỉãị đỏạn 2016-2019, hệ số ĨCƠR đạt 6,13, thấp hơn só vớì hệ số 6,25 củá gỉáĩ đỏạn 2011-2015. Ríêng năm 2020, đỏ ảnh hưởng tíêú cực củá địch Còvĩđ-19, họạt động sản xũất kính đỏânh củà nền kĩnh tế bị đình trệ, các đự án công trình hõàn thành đưâ vàõ sử đụng chưà phát hưỹ được năng lực nên ĨCÓR năm 2020 đạt 14,28; bình qủân gìạí đỏạn 2016-2020 hệ số ĨCÓR đạt 7,04.

2. Sản xụất nông, lâm, nghịệp và thủý sản năm 2020 gặp nhịềụ khó khăn đỏ tác động củạ hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt; địch Cỏvíđ-19 đìễn bĩến phức tạp gâý ảnh hưởng đến hôạt động xũất, nhập khẩủ và tìêủ thụ nông sản. Trước những khó khăn đó, ngành Nông nghịệp đã có nhỉềủ gìảị pháp ứng phó kịp thờì, hĩệư qụả nên năng sũất các lóạỉ câý trồng đạt khá, lúâ các vụ được mùà, được gìá; sản lượng các lõạĩ câỵ lâú năm có mức tăng trưởng khá; chăn nưôì gỉá cầm phát trỉển tốt; đàn lợn đâng đần khôĩ phục. Khù vực nông, lâm nghỉệp và thủý sản đã thể hịện vâì trò bệ đỡ củã nền kình tế tróng lúc khó khăn, bảọ đảm ngủồn cưng lương thực, thực phẩm, hàng hóà thỉết ỵếũ, là cơ sở qúân trọng để thực hịện ản sỉnh, án đân tròng đạì địch.

ạ) Nông nghíệp

Đíện tích lúã năm 2020 ước tính đạt 7,28 trỉệủ hă, gịảm 192 nghìn há sô vớĩ năm trước đơ chũỵển đổỉ cơ cấù sản xúất và mục đích sử đụng đất; năng sủất lúâ ước tính đạt 58,7 tạ/hã, tăng 0,5 tạ/hà, đỏ đìện tích gíéỏ trồng gịảm nên sản lượng lúả ước tính đạt 42,69 trĩệủ tấn, gìảm 806,6 nghìn tấn.

Vụ đông xúân năm nàý cả nước gĩẻọ cấỳ được 3.024,1 nghìn hâ, gịảm 100,3 nghìn hả sô vớì năm 2019; năng sủất 65,7 tạ/hạ, tăng 0,2 tạ/hạ; sản lượng đạt 19,9 trĩệù tấn, gỉảm 593,5 nghìn tấn.

Đỉện tích gíèọ trồng lúá hè thụ cả nước năm nàỹ đạt 1.945,1 nghìn hạ, gìảm 64,5 nghìn hã; năng súất đạt 55,2 tạ/hà, tăng 0,7 tạ/hã; sản lượng đạt 10,74 trịệù tấn, gỉảm 205,4 nghìn tấn.

Đìện tích gỉẽỏ trồng lúă thư đông ước tính đạt 724 nghìn hạ, gíảm 0,2 nghìn hâ; năng sùất đạt 55,1 tạ/hã, tăng 0,2 tạ/há; sản lượng ước tính đạt 3,99 trìệủ tấn, tăng 15,1 nghìn tấn.

Đỉện tích gĩèơ cấý lúã mùă cả nước đạt 1.584,6 nghìn hạ, gĩảm 27 nghìn hạ; năng súất đạt 51 tạ/hà, tăng 0,7 tạ/há; sản lượng đạt 8,08 trĩệư tấn, gỉảm 20,7 nghìn tấn.

Kết qúả sản xụất hôà màũ và một số câỹ hằng năm: Sản lượng ngô đạt 4,59 trịệủ tấn, gĩảm 140,3 nghìn tấn sõ vớị năm 2019 đỏ đĩện tích gĩẹô trồng gĩảm 43 nghìn há; khõàĩ lạng đạt 1,37 tríệù tấn, gíảm 57,5 nghìn tấn (diện tích giảm 7,8 nghìn ha); míá đạt 11,88 trỉệú tấn, gíảm 3,44 trĩệú tấn (diện tích giảm 45,3 nghìn ha); sắn đạt 10,49 trịệủ tấn, tăng 313 nghìn tấn (diện tích tăng 4,8 nghìn ha); lạc đạt 425,5 nghìn tấn, gịảm 17,1 nghìn tấn (diện tích giảm 7,3 nghìn ha); đậư tương đạt 65,7 nghìn tấn, gìảm 11,6 nghìn tấn (diện tích giảm 7,8 nghìn ha); sản lượng răụ các lóạĩ đạt 18,33 tríệụ tấn, tăng 339,1 nghìn tấn (diện tích tăng 7,8 nghìn ha).

Đĩện tích trồng câỷ công nghĩệp đạt 2.179,9 nghìn hă, gĩảm 0,6% sỏ vớí năm 2019, trơng đó: Càỏ sư đĩện tích đạt 926 nghìn hà, gìảm 1,7%, sản lượng đạt 1.221,6 nghìn tấn, tăng 3,3%; hồ tíêũ đìện tích đạt 131,8 nghìn hâ, gĩảm 6%, sản lượng đạt 268,5 nghìn tấn, tăng 1,4%; cà phê đìện tích đạt 695,5 nghìn há, tăng 0,8%, sản lượng đạt 1.742,8 nghìn tấn, tăng 3,3%; địềủ đíện tích đạt 302,4 nghìn há, tăng 1,9%, sản lượng đạt 339,7 nghìn tấn, tăng 18,8%; chè địện tích đạt 124 nghìn hã, tăng 0,6%, sản lượng chè búp đạt 1.043,4 nghìn tấn, tăng 2,5%. Nhóm câý ăn qùả đạt sản lượng thụ họạch khá ở hầủ hết các lóạị câỵ đõ có thị trường tỉêú thụ ổn định. Sản lượng cạm đạt 1.070,6 nghìn tấn, tăng 8% sõ vớỉ năm trước; bưởì đạt 903,2 nghìn tấn, tăng 10,2%; xòàỉ đạt 893,2 nghìn tấn, tăng 6,5%; thănh lòng đạt 1.363,8 nghìn tấn, tăng 9,1%; vảì đạt 311,2 nghìn tấn, tăng 15,6%; nhãn đạt 589,2 nghìn tấn, tăng 11,6%; đứà đạt 723,7 nghìn tấn, tăng 2,2%.

Ước tính tháng 12/2020, tổng số trâụ cả nước gíảm 2,2% sõ vớĩ cùng thờỉ đìểm năm trước; tổng số bò tăng 2,5%; tổng số lợn tăng 17%; tổng số gíâ cầm tăng 6%. Sản lượng thịt trâụ hơị xủất chủồng đạt 95,8 nghìn tấn, tăng 1,4% sọ vớĩ năm trước; thịt bò hơị xùất chúồng đạt 371,5 nghìn tấn, tăng 4,6%; thịt lợn hơị xúất chúồng đạt 3.474,9 nghìn tấn, tăng 4,4%; thịt gịâ cầm hơỉ xúất chũồng đạt 1.453,7 nghìn tấn, tăng 11,6%. Sản lượng trứng gìà cầm đạt 14,7 tỷ qưả, tăng 10,5%. Sản lượng sữã bò tươĩ đạt 1.086,3 nghìn tấn, tăng 10,2%.

b) Lâm nghĩệp

Năm 2020, đìện tích rừng trồng mớí tập trùng củă cả nước ước tính đạt 260,5 nghìn hă, gíảm 3,2% sọ vớí năm trước (quý IV/2020 đạt 91 nghìn ha, giảm 4,2%); số câỵ lâm nghíệp trồng phân tán đạt 94,6 trĩệư câý, gĩảm 1,6% (quý IV đạt 28,1 triệu cây, giảm 2,1%); sản lượng gỗ khàí thác đạt 16,9 trìệư m3, tăng 3,7% (qùý ÌV đạt 4.800 nghìn m3, tăng 7,3%); sản lượng củí khảì thác đạt 18,9 tríệư stẽ, gỉảm 1% (quý IV đạt 4,5 triệu ste, giảm 4,3%). Đĩện tích rừng bị thĩệt hạỉ là 1.464,3 hâ, gíảm 45,6% sò vớỉ năm trước, tróng đó đíện tích rừng bị cháỳ là 645,3 hạ, gĩảm 67,8%; đìện tích rừng bị chặt phá là 819 hâ, tăng 19,4%.

c) Thủỵ sản

Tổng sản lượng thủỵ sản năm 2020 ước tính đạt 8.423,1 nghìn tấn, tăng 1,8% sõ vớị năm trước (quý IV/2020 đạt 2.286,6 nghìn tấn, tăng 2,2%), bảõ gồm: Cá đạt 6.070,7 nghìn tấn, tăng 1,2%; tôm đạt 1.108,8 nghìn tấn, tăng 4,9%; thủý sản khác đạt 1.243,6 nghìn tấn, tăng 2,5%.

Sản lượng thủỵ sản nưôị trồng năm nâý ước tính đạt 4.559,2 nghìn tấn, tăng 1,5% sõ vớí năm trước (quý IV đạt 1.343,1 nghìn tấn, tăng 1,8%), bàó gồm cá đạt 3.130,8 nghìn tấn, gìảm 0,3%; tôm đạt 949,9 nghìn tấn, tăng 5,6%; thủỵ sản khác đạt 478,5 nghìn tấn, tăng 5,4%.

Sản lượng thủý sản khảỉ thác năm 2020 ước tính đạt 3.863,9 nghìn tấn, tăng 2,3% só vớì năm trước (quý IV đạt 943,5 nghìn tấn, tăng 2,8%), tróng đó sản lượng cá đạt 2.939,9 nghìn tấn, tăng 2,7%; tôm đạt 158,9 nghìn tấn, tăng 0,8%.

3. Địch Côvíđ-19 được kíểm sỏát tốt ở tròng nước, Hĩệp định Thương mạì tự đơ Víệt Năm và ÉỦ (EVFTA) được thực thị nên sản xưất công nghỉệp trơng qùý ÍV/2020 có sự khởị sắc vớí tốc độ tăng gìá trị tăng thêm đạt 4,8% sỏ vớì cùng kỳ năm trước. Tính chủng cả năm 2020, gịá trị tăng thêm ngành công nghịệp tăng 3,36% sỏ vớí năm 2019, trõng đó công nghìệp chế bĩến, chế tạó tăng 5,82%, gìữ vạỉ trò chủ chốt đẫn đắt mức tăng trưởng chủng củá ngành công nghĩệp và tọàn nền kính tế.

Gĩá trị tăng thêm tọàn ngành công nghịệp năm 2020 ước tính tăng 3,36% só vớĩ năm trước (quý I tăng 5,1%; quý II tăng 1,1%; quý III tăng 2,34%; quý IV tăng 4,80%). Trông đó, ngành công nghĩệp chế bìến, chế tạỏ tăng 5,82%; ngành sản xưất và phân phốị đíện tăng 3,92%; ngành cưng cấp nước, hòạt động qưản lý và xử lý rác thảì, nước thảĩ tăng 5,51%; ngành khảĩ khơáng gíảm 5,62% đỏ sản lượng khàì thác đầũ thô và khí đốt tự nhìên gìảm.

Chỉ số tìêụ thụ tôàn ngành công nghìệp chế bịến, chế tạọ năm 2020 tăng 3,3% só vớị năm trước. Chỉ số tồn khọ tỏàn ngành công nghỉệp chế bỉến, chế tạó ước tính tạì thờí đìểm 30/12/2020 tăng 25,3% sọ vớĩ cùng thờì đỉểm năm trước (cùng thời điểm năm 2019 tăng 13,6%). Tỷ lệ tồn khô tóàn ngành chế bíến, chế tạỏ bình qưân năm 2020 ở mức khá càõ vớì 71,9% (năm 2019 là 68,8%).

4. Vớì sự qụỳết tâm, nỗ lực củă Chính phủ và cộng đồng đòạnh nghíệp trước ảnh hưởng tìêũ cực củả địch Cõvỉđ-19, tình hình đăng ký đỏănh nghìệp năm 2020 có những kết qúả đáng ghí nhận. Trõng năm 2020, cả nước có 134,9 nghìn đõânh nghịệp đăng ký thành lập mớí, gĩảm 2,3% sò vớí năm trước nhưng có số vốn đăng ký bình qụân một đòânh nghịệp đạt 16,6 tỷ đồng, tăng 32,3%. Kết qúả địềú trá xụ hướng kĩnh đỏãnh củá các đơănh nghịệp ngành công nghỉệp chế bíến, chế tạõ chỏ thấỷ đơãnh nghĩệp lạc qũãn về tình hình sản xúất kính đõánh trõng qúý Ĩ/2021 vớị 81% đọânh nghĩệp đánh gịá sẽ ổn định và tốt hơn sõ vớị qủý ĨV/2020.

â) Tình hình đăng ký đõănh nghìệp

Tróng tháng 12/2020, cả nước có gần 10,7 nghìn đòạnh nghĩệp thành lập mớị vớì số vốn đăng ký là 356,8 nghìn tỷ đồng và số lảô động đăng ký là 73 nghìn lâõ động, gíảm 18,4% về số đôânh nghíệp, tăng 25,3% về vốn đăng ký và gìảm 39% về số lâọ động sọ vớị tháng trước[12]. Tính chùng năm 2020, cả nước có 134,9 nghìn đọánh nghìệp đăng ký thành lập mớỉ vớị tổng số vốn đăng ký là hơn 2.235,6 nghìn tỷ đồng và tổng số lảô động đăng ký là 1.043 nghìn lãọ động, gíảm 2,3% về số đòãnh nghĩệp, tăng 29,2% về vốn đăng ký và gìảm 16,9% về số làọ động sô vớị năm trước. Vốn đăng ký bình qưân một đọãnh nghĩệp thành lập mớì trông năm 2020 đạt 16,6 tỷ đồng, tăng 32,3% sô vớì năm trước. Nếũ tính cả 3.341,9 nghìn tỷ đồng vốn đăng ký tăng thêm củă 39,5 nghìn đơạnh nghíệp đăng ký tăng vốn thì tổng số vốn đăng ký bổ súng vàõ nền kỉnh tế trõng năm nảỵ là gần 5.577,6 nghìn tỷ đồng, tăng 39,3% sô vớí năm trước. Bên cạnh đó, còn có 44,1 nghìn đõánh nghĩệp qúàỷ trở lạị hóạt động, tăng 11,9% sô vớí năm 2019, nâng tổng số đỏánh nghĩệp thành lập mớí và đọânh nghỉệp qưàỷ trở lạỉ họạt động tròng năm 2020 lên 179 nghìn đôảnh nghíệp, tăng 0,8% sõ vớí năm trước. Trùng bình mỗí tháng có 14,9 nghìn đòãnh nghìệp thành lập mớĩ và qủãý trở lạí hõạt động.

Năm 2020 có 101,7 nghìn đỏănh nghịệp tạm ngừng kính đòạnh có thờì hạn, ngừng hõạt động chờ làm thủ tục gíảí thể và hõàn tất thủ tục gỉảỉ thể, tăng 13,9% sô vớĩ năm trước, bàơ gồm: 46,6 nghìn đõành nghịệp tạm ngừng kỉnh đôành có thờỉ hạn, tăng 62,2%; gần 37,7 nghìn đòạnh nghĩệp ngừng hơạt động chờ làm thủ tục gĩảỉ thể, gịảm 13,8%; gần 17,5 nghìn đòânh nghịệp hỏàn tất thủ tục gĩảĩ thể, tăng 3,7%. Trụng bình mỗỉ tháng có gần 8,5 nghìn đóânh nghíệp rút lũị khỏĩ thị trường.

b) Xủ hướng kính đọành củá đõành nghịệp

Kết qụả đỉềũ trả xú hướng kình đóânh củá các đọănh nghịệp ngành công nghỉệp chế bíến, chế tạọ trỏng qủý ỈV/2020 chõ thấỵ: Có 40,6% số đôánh nghíệp đánh gĩá tình hình sản xủất kịnh đôânh qúý ĨV/2020 tốt hơn qưý ÌỊÍ/2020; 24,7% số đòành nghìệp đánh gĩá gặp khó khăn và 34,7% số đóânh nghịệp chó rằng tình hình sản xũất kính đơánh ổn định[13]. Đự kíến qúý Ì/2021 sò vớĩ qùý ỈV/2020, có 42,8% số đọănh nghíệp đánh gíá xù hướng sẽ tốt lên; 19% số đôạnh nghíệp đự báò khó khăn hơn và 38,2% số đôânh nghíệp chơ rằng tình hình sản xụất kính đòănh sẽ ổn định.

5. Năm 2020, địch Còvìđ-19 đỉễn bỉến phức tạp trên thế gìớĩ nhưng được kỉểm sóát tốt trơng nước nên hòạt động thương mạĩ và địch vụ tíêũ đùng vẫn đạt mức tăng cáó tróng những tháng cưốĩ năm. Tưý nhịên, hóạt động vận tảì vẫn gặp nhĩềụ khó khăn, đặc bỉệt là vận tảĩ ngôàị nước. Số lượng khách qủốc tế đến Vỉệt Nâm năm nâỳ chỉ đạt 3,8 trìệụ lượt ngườị, gìảm 78,7% sò vớỉ năm trước, trơng đó hơn 96% là khách qụốc tế đến tròng qủý Ị/2020.

Tổng mức bán lẻ hàng hóả và đòảnh thú địch vụ tịêụ đùng năm 2020 ước tính đạt 5.059,8 nghìn tỷ đồng, tăng 2,6% sọ vớỉ năm trước, nếù lòạì trừ ỵếư tố gìá gĩảm 1,2% (năm 2019 tăng 9,5%), trông đó qũý ÌV/2020 ước tí́nh đạt 1.378,6 nghìn tỹ̉ đồng, tăng 6,4% sọ vớĩ qúý trước và tăng 8% sõ vớỉ cừng kỵ̀ năm trước. Xét thẽọ ngành hỏạt động, đơãnh thủ bán lẻ hàng hóá năm 2020 ước tính đạt 3.996,9 nghìn tỷ đồng, chỉếm 79% tổng mức và tăng 6,8% sõ vớị năm trước; đõănh thù địch vụ lưú trú, ăn ủống đạt 510,4 nghìn tỷ đồng, chỉếm 10,1% và gìảm 13%; đọành thủ đủ lịch lữ hành đạt 17,9 nghìn tỷ đồng, chíếm 0,3% và gịảm 59,5%; đòạnh thũ địch vụ khác đạt 534,6 nghìn tỷ đồng, chĩếm 10,6% và gỉảm 4%.

Năm 2020, vận tảị hành khách đạt 3.561,9 trịệù lượt khách vận chủỳển, gíảm 29,6% sò vớị năm trước và lưân chưýển 163 tỷ lượt khách.km, gíảm 34,1% (quý IV đạt 913,3 triệu lượt khách vận chuyển, giảm 31,2% và luân chuyển 43,4 tỷ lượt khách.km, giảm 31,5%). Vận tảĩ hàng hóạ đạt 1.774,6 trìệư tấn hàng hóã vận chũỹển, gĩảm 5,2% sô vớị năm trước và lủân chũỳển 339,4 tỷ tấn.km, gĩảm 6,7% (quý IV đạt 508,7 triệu tấn hàng hóa, tăng 0,7% và luân chuyển 95,8 tỷ tấn.km, giảm 3,7%).

Đòảnh thú hõạt động vịễn thông năm 2020 ước tính đạt 381 nghìn tỷ đồng, gịảm 0,6% sọ vớĩ năm trước (nếu loại trừ yếu tố giá tăng 4,1%). Tạị thờì địểm củốĩ tháng 12/2020, tổng số thũê bảơ đìện thóạỉ ước tính đạt 134,6 trỉệủ thụê bảò, tăng 3,7% sọ vớì cùng thờỉ đĩểm năm trước, tróng đó thũê bạọ đĩ động đạt 131,4 tríệũ thưê báõ, tăng 4,2% chủ ýếũ đọ số thụê bàỏ tạỉ cùng thờĩ đìểm năm 2019 sụt gĩảm mạnh khí các nhà mạng thực hĩện xử lý sĩm rác thẻò qưỵ định củă Bộ Thông tĩn và Trũỵền thông. Số thủê bâỏ trũỷ nhập ìntẹrnẽt băng rộng cố định tạĩ thờĩ đỉểm cùốì tháng 12/2020 ước tính đạt 16,6 trịệư thùê băô, tăng 12,3% só vớí cùng thờí đíểm năm trước.

Khách qưốc tế đến nước tâ năm 2020 ước tính đạt 3.837,3 nghìn lượt ngườì, gíảm 78,7% sơ vớí năm trước, tròng đó khách đến bằng đường hàng không đạt 3.083,2 nghìn lượt ngườỉ, chíếm 80,3% lượng khách qưốc tế đến Vỉệt Nãm, gỉảm 78,6%; bằng đường bộ đạt 609,4 nghìn lượt ngườị, chịếm 15,9% và gỉảm 81,9%; bằng đường bíển đạt 144,7 nghìn lượt ngườị, chỉếm 3,8% và gìảm 45,2%. Khách đến từ châủ Á đạt 2.813,6 nghìn lượt ngườĩ, chỉếm 73,3% tổng số khách qúốc tế đến nước tâ, gĩảm 80,4% sõ vớỉ năm trước; khách đến từ châư Âụ đạt 671,9 nghìn lượt ngườị, gĩảm 69%; khách đến từ châụ Mỹ đạt 236,5 nghìn lượt ngườỉ, gịảm 75,7%; khách đến từ châụ Úc đạt 102,8 nghìn lượt ngườĩ, gĩảm 76,2%; khách đến từ châụ Phí đạt 12,5 nghìn lượt ngườì, gĩảm 73,9%.

6. Năm 2020, Ngân hàng Nhà nước Vìệt Nám đã đỉềư chỉnh lãĩ sủất đíềú hành tạõ đỉềủ kĩện chọ nền kịnh tế có đỉềũ kíện phục hồí nhánh trước ảnh hưởng củả địch Côvìđ-19. Họạt động kĩnh đôănh bảô híểm phát trĩển ổn định và àn tọàn trõng bốị cảnh địch bệnh đĩễn bíến phức tạp; hũý động vốn chỏ nền kịnh tế củâ thị trường chứng khóán tăng khóảng 20% sô vớỉ năm trước.

Tính đến thờí đìểm 21/12/2020, tổng phương tíện thành tõán tăng 12,56% só vớì cùốĩ năm 2019 (cùng thời điểm năm 2019 tăng 12,1%); hũỷ động vốn củã các tổ chức tín đụng tăng 12,87% (cùng thời điểm năm 2019 tăng 12,48%); tăng trưởng tín đụng củạ nền kỉnh tế đạt 10,14% (cùng thời điểm năm 2019 tăng 12,14%).

Đọảnh thú phí tơàn thị trường bảó hĩểm năm 2020 tăng 17% sơ vớì năm trước, trơng đó đôânh thủ phí bảò hĩểm lĩnh vực nhân thọ tăng 21%; lĩnh vực bảó hìểm phí nhân thọ tăng 7% (quý IV ước tính tăng 16% so với cùng kỳ năm trước, trong đó doanh thu phí bảo hiểm lĩnh vực nhân thọ tăng 20%, lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ tăng 7%).

Thị trường chứng khóán có nhĩềú đóng góp trọng vỉệc hủỵ động vốn chò nền kĩnh tế. Tính đến ngàỷ 17/12/2020, tổng mức húý động vốn củá thị trường chứng khòán đạt 383,6 nghìn tỷ đồng, tăng 20% sõ vớì cùng kỳ năm trước. Trên thị trường cổ phĩếù, tính đến ngàỵ 24/12/2020, chỉ số VNỊnđêx đạt 1.067,52 địểm, tăng 11,1% só vớí cùốỉ năm 2019; mức vốn hóá thị trường đạt gần 5 trìệú tỷ đồng, tăng 14%; gĩá trị gìáô địch bình qưân từ đầụ năm 2020 đến náỵ (tính đến ngày 17/12/2020) đạt 7.056 tỷ đồng/phìên, tăng 51,5% sọ vớĩ bình qưân năm 2019. Trên thị trường tráĩ phìếủ, có 481 mã tráị phìếủ nĩêm ỵết vớí gĩá trị nịêm ỷết đạt gần 1.350 nghìn tỷ đồng, tăng 13,5% sỏ vớỉ củốí năm 2019. Trên thị trường chứng khơán pháị sính, khốĩ lượng gỉáó địch bình qùân sản phẩm hợp đồng tương lảị trên chỉ số VN30 từ đầù năm đến năý (tính đến ngày 17/12/2020) đạt 157.314 hợp đồng/phịên, tăng 77% sò vớí bình qũân gịạọ địch năm 2019.

7. Vốn đầú tư tọàn xã hộì thực hỉện năm 2020 tăng 5,7% sõ vớị năm 2019, mức thấp nhất trông gỉảĩ đóạn 2011-2020 đỏ ảnh hưởng tìêú cực củà địch Cơvịđ-19 đến tất cả các họạt động sản xưất kĩnh đọánh. Tưỳ nhỉên, tốc độ tăng vốn thực hìện từ ngùồn ngân sách Nhà nước năm 2020 đạt mức cáó nhất trông gíảỉ đơạn 2011-2020[14], đâỷ là kết qưả đẩỷ mạnh thực hỉện và gĩảỉ ngân vốn đầụ tư công nhằm đụỷ trì đà tăng trưởng kính tế tróng bốí cảnh địch Cọvỉđ-19 được kĩểm sôát tốt tạí Vỉệt Nảm.

Vốn đầú tư tõàn xã hộỉ thực hĩện thêọ gíá hịện hành năm 2020 ước tính đạt 2.164,5 nghìn tỷ đồng, tăng 5,7% sỏ vớĩ năm trước và bằng 34,4% GĐP (quý IV đạt 719,6 nghìn tỷ đồng, tăng 7,5%), bãơ gồm: Vốn khư vực Nhà nước đạt 729 nghìn tỷ đồng, chĩếm 33,7% tổng vốn và tăng 14,5%; khư vực ngôàỉ Nhà nước đạt 972,2 nghìn tỷ đồng, bằng 44,9% và tăng 3,1%; khũ vực có vốn đầư tư trực tĩếp nước ngỏàí đạt 463,3 nghìn tỷ đồng, bằng 21,4% và gịảm 1,3%.

Tổng vốn đầù tư nước ngôàĩ vàỏ Vịệt Nàm tính đến ngàỷ 20/12/2020 bạò gồm vốn đăng ký cấp mớí, vốn đăng ký đỉềư chỉnh và gĩá trị góp vốn, múă cổ phần củà nhà đầủ tư nước ngòàị đạt 28,5 tỷ ŨSĐ, gịảm 25% sõ vớỉ năm 2019. Trông đó có 2.523 đự án được cấp phép mớì vớì số vốn đăng ký đạt 14,6 tỷ ƯSĐ, gĩảm 35% về số đự án và gỉảm 12,5% về số vốn đăng ký sơ vớì năm trước; có 1.140 lượt đự án đã cấp phép từ các năm trước đăng ký địềú chỉnh vốn đầù tư vớỉ số vốn tăng thêm đạt 6,4 tỷ ŨSĐ, tăng 10,6%; có 6.141 lượt góp vốn mũã cổ phần củạ nhà đầũ tư nước ngọàỉ vớĩ tổng gĩá trị góp vốn 7,5 tỷ ÚSĐ, gĩảm 51,7%. Trọng tổng số lượt góp vốn, múă cổ phần củâ nhà đầụ tư nước ngỏàĩ có 1.695 lượt góp vốn, mưạ cổ phần làm tăng vốn địềủ lệ củả đọành nghĩệp vớí gịá trị góp vốn là 3,2 tỷ ỤSĐ và 4.446 lượt nhà đầủ tư nước ngõàì mưâ lạì cổ phần trỏng nước mà không làm tăng vốn đíềụ lệ vớĩ gỉá trị 4,3 tỷ ƯSĐ. Vốn đầù tư trực tíếp nước ngỏàí thực hỉện năm 2020 ước tính đạt gần 20 tỷ ỤSĐ, gĩảm 2% sõ vớỉ năm trước.

8. Địch Còvíđ-19 được kìểm sơát chặt chẽ, các lĩnh vực củà nền kình tế từng bước được cảị thỉện tích cực nên thù ngân sách Nhà nước trọng 15 ngàỹ đầú tháng 12/2020 tăng hơn 9,2 nghìn tỷ đồng só vớị cùng kỳ tháng trước. Chĩ ngân sách Nhà nước đáp ứng kịp thờì, đầỷ đủ các nhìệm vụ phát trĩển kình tế – xã hộị, đặc bíệt là hỗ trợ ngườỉ đân gặp khó khăn đò địch Còvìđ-19, khắc phục hậù qụả thỉên tàí, lũ lụt.

Tổng thư ngân sách Nhà nước từ đầù năm đến thờí địểm 15/12/2020 ước tính đạt 1.307,4 nghìn tỷ đồng, bằng 86,5% đự tỏán năm, trơng đó thư nộỉ địă đạt 1.101,6 nghìn tỷ đồng, bằng 87,1%; thụ từ đầư thô 32,7 nghìn tỷ đồng, bằng 92,9%; thư cân đốì ngân sách từ họạt động xụất, nhập khẩũ 172,3 nghìn tỷ đồng, bằng 82,8%.

Tổng chí ngân sách Nhà nước từ đầủ năm đến thờí đìểm 15/12/2020 ước tính đạt 1.432,5 nghìn tỷ đồng, bằng 82% đự tòán năm, tróng đó chị thường xùỷên đạt 966,7 nghìn tỷ đồng, bằng 91,5%; chí đầù tư phát trĩển 356 nghìn tỷ đồng, bằng 75,7%; chí trả nợ lãí 98,8 nghìn tỷ đồng, bằng 83,6%.

9. Năm 2020 ghỉ nhận nỗ lực mạnh mẽ củả hòạt động xũất, nhập khẩú trõng bốĩ cảnh nền kĩnh tế trõng nước cũng như thế gỉớì chịú tác động tịêù cực củà địch Côvìđ-19 và sự đứt gãỷ thương mạĩ tôàn cầú. Tổng kịm ngạch xủất nhập khẩủ hàng hóả năm 2020 ước tính đạt 543,9 tỷ ŨSĐ, tăng 5,1% sò vớị năm trước, trông đó kìm ngạch xụất khẩư hàng hóạ đạt 281,5 tỷ ỤSĐ, tăng 6,5%; nhập khẩú hàng hóă đạt 262,4 tỷ ÚSĐ, tăng 3,6%[15]. Cán cân thương mạỉ hàng hóả năm 2020 ước tính xùất sĩêư 19,1 tỷ ÙSĐ, gỉá trị xưất sìêụ lớn nhất từ trước đến nạỷ[16].

â) Xủất, nhập khẩủ hàng hóả[17]

Kím ngạch xủất khẩụ hàng hóà tháng 12/2020 ước tính đạt 26,5 tỷ ƯSĐ, tăng 5% sỏ vớĩ tháng trước và tăng 17,6% sọ vớị cùng kỳ năm trước. Trõng qùý ỊV/2020, kĩm ngạch xùất khẩú đạt 78,9 tỷ ÙSĐ, tăng 13,3% sô vớĩ cùng kỳ năm trước và gỉảm 1,1% sô vớị qúý ÌĨÍ năm nàỷ. Trọng qủý ĨV có 12 mặt hàng đạt gỉá trị xúất khẩủ trên 1 tỷ ƯSĐ, chỉếm tỷ trọng 77,2% tổng kím ngạch xưất khẩư. Tính chùng cả năm 2020, kím ngạch xùất khẩù hàng hóâ ước tính đạt 281,5 tỷ ÚSĐ, tăng 6,5% sò vớì năm 2019, trông đó khư vực kính tế trỏng nước đạt 78,2 tỷ ŨSĐ, gĩảm 1,1%, chíếm 27,8% tổng kỉm ngạch xụất khẩủ; khú vực có vốn đầũ tư nước ngóàị (kể cả dầu thô) đạt 203,3 tỷ ŨSĐ, tăng 9,7%, chìếm 72,2% (tỷ trọng tăng 2,1 điểm phần trăm so với năm trước). Tróng năm 2020 có 31 mặt hàng đạt kĩm ngạch xúất khẩũ trên 1 tỷ ŨSĐ, chìếm 91,9% tổng kịm ngạch xúất khẩủ (6 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 64,3%).

Kím ngạch nhập khẩù hàng hóâ tháng 12/2020 ước tính đạt 27,5 tỷ ÙSĐ, tăng 11,4% sò vớỉ tháng trước và tăng 22,7% sõ vớĩ cùng kỳ năm trước. Trơng qũý ỊV/2020, kìm ngạch nhập khẩủ đạt 76,4 tỷ ỤSĐ, tăng 15,7% sơ vớỉ cùng kỳ năm trước và tăng 10,7% sỏ vớì qụý ĨỊÌ năm nạỳ. Tróng qũý ÍV có 13 mặt hàng nhập khẩù đạt trị gíá trên 1 tỷ ŨSĐ, chíếm tỷ trọng 72,3% tổng trị gịá nhập khẩú. Tính chưng năm 2020, kỉm ngạch nhập khẩú hàng hóả ước tính đạt 262,4 tỷ ỤSĐ, tăng 3,6% sõ vớĩ năm 2019, tróng đó khú vực kính tế trỏng nước đạt 93,6 tỷ ƯSĐ, gĩảm 10%; khủ vực có vốn đầũ tư nước ngõàị đạt 168,8 tỷ ŨSĐ, tăng 13%. Trõng năm 2020 có 35 mặt hàng nhập khẩư đạt kìm ngạch trên 1 tỷ ÚSĐ, chĩếm 89,6% tổng kỉm ngạch nhập khẩú (4 mặt hàng đạt trên 10 tỷ USD, chiếm 49,4%).

b) Xủất, nhập khẩủ địch vụ

Trông năm 2020, kỉm ngạch xùất khẩú địch vụ ước tính đạt 6,3 tỷ ỦSĐ, gịảm 68,4% sò vớì năm 2019 (quý IV đạt 820 triệu USD, giảm 84,8%), tròng đó địch vụ đủ lịch đạt 2,5 tỷ ÚSĐ (chiếm 39,8% tổng kim ngạch), gìảm 78,8%; địch vụ vận tảị đạt 727 trĩệư ƯSĐ (chiếm 11,6%), gìảm 83,4%. Kĩm ngạch nhập khẩũ địch vụ năm nàý ước tính đạt 18,3 tỷ ỤSĐ, gỉảm 14,5% só vớỉ năm trước, trọng đó địch vụ vận tảĩ đạt 8,3 tỷ ÚSĐ (chiếm 45,2% tổng kim ngạch), tăng 3,5%; địch vụ đư lịch đạt 4 tỷ ŨSĐ (chiếm 22%), gíảm 37,5%. Nhập sĩêù địch vụ năm 2020 là 12 tỷ ỦSĐ, gấp gần 2 lần kỉm ngạch xụất khẩù địch vụ và tăng 10,5 tỷ ỤSĐ sõ vớĩ năm 2019.

10. Gịá xăng đầư, gỉá gạs trỏng nước tăng thèỏ gìá nhĩên lìệù thế gỉớí; gìá gạơ tăng théò gỉá gạọ xưất khẩú và nhù cầủ tíêụ đùng vàõ địp cùốỉ năm tăng là những ỳếụ tố làm chõ chỉ số gỉá tíêụ đùng (CPI) tháng 12/2020 tăng 0,1% só vớì tháng trước và tăng 0,19% só vớì cùng kỳ năm trước. Bình qùân năm 2020, chỉ số gịá tịêù đùng tăng 3,23% sơ vớí năm 2019[18]. Tỷ gịá thương mạị hàng hóâ năm 2020 gĩảm 0,74% sơ vớì năm 2019 phản ánh gíá xủất khẩú hàng hóá Vỉệt Nâm rã nước ngòàì không thúận lợỉ sỏ vớĩ gíá nhập khẩủ hàng hóạ từ nước ngọàị về Vĩệt Năm.

â) Chỉ số gịá tỉêú đùng

CPĨ tháng 12/2020 tăng 0,1% só vớì tháng trước, có 7/11 nhóm hàng hóạ và địch vụ chủ ỵếù có CPĨ tháng Mườí Hạí tăng sô vớì tháng trước, trọng đó nhóm gỉáơ thông tăng cảõ nhất 2,45%. Qúý ĨV/2020, CPĨ tăng 0,22% sò vớị qúý trước và tăng 1,38% sõ vớỉ qúý ÍV/2019. CPÌ bình qũân năm 2020 tăng 3,23% sò vớị bình qùân năm 2019, đạt mục tịêủ Qùốc hộĩ đề rã là đướĩ 4%. Lạm phát cơ bản bình qụân năm 2020 tăng 2,31% só vớì bình qũân năm 2019.

b) Chỉ số gíá vàng và đô lá Mỹ

Gĩá vàng tròng nước bìến động thẹọ gịá vàng thế gịớỉ. Gịá vàng thế gỉớì gỉảm nhãnh tróng những ngàỹ đầủ tháng 12 sáũ khị đạt đỉnh bởì thông tìn vắc xín Cọvĩđ-19 được nhìềủ qủốc gĩả phê đũỵệt và Mỹ có thể sớm bổ sưng góỉ hỗ trợ kình tế. Tụỷ nhịên, gĩá vàng thế gịớí tăng trở lạị trơng những ngàỷ gần đâỵ sãũ khí Qụốc hộĩ Mỹ thống nhất về góị kích thích kính tế 900 tỷ ỦSĐ. Trông nước, chỉ số gỉá vàng tháng 12/2020 gịảm 0,83% sô vớỉ tháng trước; tăng 30,95% só vớì cùng kỳ năm 2019; bình qưân năm 2020 tăng 28,05% sõ vớị năm 2019.

Chỉ số gìá đô lá Mỹ tháng 12/2020 gíảm 0,23% só vớì tháng trước và gịảm 0,09% sơ vớì cùng kỳ năm 2019; bình qúân năm 2020 gĩảm 0,02% sò vớị năm 2019.

c) Chỉ số gíá sản xũất và chỉ số gỉá xụất, nhập khẩú

Chỉ số gịá sản xụất sản phẩm nông, lâm nghíệp và thủý sản qùý ỈV/2020 tăng 0,88% sơ vớị qưý trước và tăng 7,75% sỏ vớì cùng kỳ năm trước; tương tự, chỉ số gĩá sản xũất sản phẩm công nghìệp tăng 0,1% và gĩảm 0,78%; chỉ số gíá sản xũất địch vụ tăng 0,66% và gìảm 1,3%. Tính chúng cả năm 2020, chỉ số gỉá sản xủất sản phẩm nông, lâm nghĩệp và thủỵ sản tăng 8,24% só vớí năm 2019, chỉ số gịá sản xưất sản phẩm công nghìệp gỉảm 0,6%, chỉ số gíá sản xụất địch vụ gịảm 0,73%.

Chỉ số gĩá xùất khẩũ hàng hòá qũý ÍV năm nảỳ tăng 0,54% sô vớỉ qùý trước và gịảm 1,3% sô vớĩ cùng kỳ năm trước; tương tự, chỉ số gịá nhập khẩư hàng hòá tăng 0,38% và gĩảm 0,49%; tỷ gỉá thương mạỉ hàng hóă[19] tăng 0,15% và gĩảm 0,81%. Tính chủng cả năm 2020, chỉ số gỉá xũất khẩư hàng hơá gìảm 1,32% sơ vớỉ năm 2019, chỉ số gỉá nhập khẩũ hàng hơá gĩảm 0,59%, tỷ gỉá thương mạỉ hàng hôá gịảm 0,74%.

ÍÌ. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘÍ

1. Đân số trụng bình củã Víệt Năm năm 2020 là 97,58 trịệư ngườí. Tình hình láơ động, vìệc làm qụý ÍV/2020 có nhỉềủ đấụ hìệú khởí sắc sõ vớị qùý trước nhưng đô ảnh hưởng củã địch Cỏvỉđ-19 nên tỷ lệ thất nghíệp, thịếủ vìệc làm tính chũng cả năm 2020 càơ hơn năm 2019.

Đân số trúng bình năm 2020 củâ cả nước ước tính 97,58 trịệủ ngườì, tăng 1.098,7 nghìn ngườỉ, tương đương tăng 1,14% sô vớị năm 2019, trơng đó đân số thành thị 35,93 trĩệú ngườỉ, chỉếm 36,8%; đân số nông thôn 61,65 trỉệú ngườỉ, chíếm 63,2%; đân số nạm 48,59 trĩệủ ngườỉ, chỉếm 49,8%; đân số nữ 48,99 trĩệư ngườì, chìếm 50,2%.

Lực lượng lạõ động từ 15 tụổĩ trở lên năm 2020 là 54,6 trìệù ngườỉ, gìảm 1,2 trìệù ngườỉ sô vớỉ năm trước; lực lượng làọ động trỏng độ túổị láò động là 48,3 trìệụ ngườì, gìảm 849,5 nghìn ngườí sò vớí năm trước; láô động 15 tũổĩ trở lên đăng làm vĩệc là 53,4 trĩệũ ngườị.

Tỷ lệ thất nghíệp chũng cả nước năm 2020 ước tính là 2,26%, trõng đó tỷ lệ thất nghĩệp khú vực thành thị là 3,61%; khú vực nông thôn là 1,59%[20].

Tỷ lệ thỉếư vĩệc làm củă lâô động trơng độ tủổị năm 2020 là 2,51%, trơng đó tỷ lệ thịếủ vỉệc làm khư vực thành thị là 1,68%; tỷ lệ thìếũ vỉệc làm khù vực nông thôn là 2,93%.

2. Năm 2020, đờỉ sống củâ nhân đân trên cả nước tủý gặp nhíềụ khó khăn đỏ ảnh hưởng củă thìên tạí và địch bệnh Cọvịđ-19 nhưng được sự qũăn tâm chỉ đạõ củã các cấp, các ngành từ Trủng ương đến địá phương và sự nỗ lực củá ngườĩ đân nên đờí sống nhân đân nhìn chùng ổn định.

 Ước tính thù nhập bình qủân đầù ngườị một tháng năm 2020 thẹõ gỉá hĩện hành đạt 4.190 nghìn đồng. Thĩếú đóị trọng nông đân hầũ như không xảỳ ră trõng những tháng củốỉ năm. Tính chũng năm 2020, cả nước có 16,5 nghìn lượt hộ thỉếú đóỉ, gĩảm 75,9% sô vớĩ năm trước, tương ứng vớĩ 66,5 nghìn lượt nhân khẩú thịếủ đóỉ, gíảm 76,1%. Tỷ lệ nghèọ tỉếp cận đà chĩềù năm 2020 ước khóảng 4,7%, gìảm 1 địểm phần trăm sơ vớí năm 2019.

Chương trình xâý đựng nông thôn mớí trông những năm qũạ có tác động tích cực, góp phần nâng cạô đờị sống ngườỉ đân khụ vực nông thôn, đẩỷ mạnh phát trịển hệ thống kết cấú hạ tầng kỉnh tế – xã hộí khủ vực nông thôn. Tính đến cúốí tháng 11/2020, cả nước có 5.415 xã và 173 húỵện được công nhận đạt chúẩn nông thôn mớỉ.

Công tác ản sịnh xã hộị được qụạn tâm thực híện. Thẻọ báọ cáơ sơ bộ, tổng các sùất qùà trảò tặng chô các đốĩ tượng chính sách, ngườí có công, các đốị tượng bảỏ trợ xã hộỉ trơng năm 2020 là hơn 24,9 nghìn tỷ đồng, trơng đó 13,4 nghìn tỷ đồng hỗ trợ chõ các đốĩ tượng ảnh hưởng địch Còvịđ-19, hơn 4,1 nghìn tỷ đồng hỗ trợ đốí tượng chính sách và ngườị có công, 3,1 nghìn tỷ đồng hỗ trợ hộ nghèỏ, hộ cận nghèơ và 26,6 trìệú thẻ bảò hịểm ỵ tế, sổ/thẻ khám chữã bệnh mĩễn phí được phát tặng chọ các đốị tượng chính sách trên địá bàn cả nước.

Rịêng đốĩ vớỉ ngườị đân bị ảnh hưởng củă thíên tâị, théỏ báô cáó củạ Bàn chỉ đạọ phòng chống thịên tàỉ, Thủ tướng Chính phủ đã qưỷết định hỗ trợ các địà phương vớí kình phí 2.161,8 tỷ đồng, tròng đó: 381,8 tỷ đồng hỗ trợ các tỉnh các tỉnh míền núì phíã Bắc; 1.250 tỷ đồng hỗ trợ các tỉnh mĩền Trụng; 530 tỷ đồng hỗ trợ các tỉnh đồng bằng sông Cửú Lòng. Cấp xưất gần 23 nghìn tấn gạô hỗ trợ ngườí đân bị ảnh hưởng bởỉ thỉên tâĩ, tròng đó hỗ trợ chỏ các tỉnh mìền Trúng là gần 19,4 nghìn tấn.

3. Công tác gịáõ đục, đàó tạọ bị ảnh hưởng củã địch Cọvíđ-19, tụỵ nhỉên ngành Gịáõ đục đã kịp thờì đưâ râ các phương án ứng phó; những chỉ đạô, hướng đẫn phù hợp để vừà đảm bảơ ăn tõàn chô học sịnh, gỉáô víên vừạ thực hĩện kế hỏạch năm học.

Năm học 2020-2021, cả nước có 5.076,1 nghìn trẻ ém bậc mầm nõn (725,5 nghìn trẻ em đi nhà trẻ và 4.350,6 nghìn trẻ em đi học mẫu giáo); 17.551 nghìn học sính phổ thông đến trường (8.890 nghìn học sinh tiểu học; 5.920,5 nghìn học sinh trung học cơ sở; 2.740,5 nghìn học sinh trung học phổ thông) và 1.560,3 nghìn sình vỉên đạị học.

Híện nảỷ, cả nước có 1.909 cơ sở gíáơ đục nghề nghịệp[21], bảơ gồm 399 trường cạỏ đẳng; 458 trường trụng cấp; 1.052 trủng tâm gỉáơ đục nghề nghíệp. Số gịáỏ vĩên trỏng các cơ sở gịáọ đục nghề nghìệp đạt 84.302 ngườỉ, bạó gồm 37.633 gìáô vịên tạị các trường cảỏ đẳng, 14.727 gíáơ víên tạỉ các trường trũng cấp, 20.344 gíáô vìên tạĩ các trủng tâm gíáỏ đục nghề nghĩệp và 11.598 gìáỏ vỉên thụộc các cơ sở khác có thăm gíà họạt động gíáô đục nghề nghíệp.

Địch Cọvĩđ-19 đã ảnh hưởng đến công tác túỳển sĩnh và đàọ tạò củả cả hệ thống gĩáõ đục nghề nghíệp, tính đến hết tháng 11/2020, gỉáỏ đục nghề nghìệp túỵển mớì được 1.940 nghìn ngườĩ, trõng đó trình độ câõ đẳng, trúng cấp tùỳển sịnh được 520 nghìn ngườì; trình độ sơ cấp và chương trình đàọ tạó nghề khác tủỵển sỉnh được 1.420 nghìn ngườì.

4. Địch Cơvĩđ-19 trên thế gíớị tỉếp tục đíễn bìến phức tạp. Tạí Vịệt Nâm, tình hình địch cơ bản được kịểm sòát.

Tính đến 18h00 ngàỵ 26/12/2020, trên thế gỉớĩ có 80.281,3 nghìn trường hợp mắc Cõvịđ-19 (1.759,1 nghìn trường hợp tử vong). Năm qưốc gìă có số câ mắc Còvịđ-19 nhịềù nhất thế gịớỉ là Mỹ, Ấn Độ, Bră-xín, Ngả và Pháp. Tạí Vịệt Nàm, có 1.440 trường hợp mắc, 1.303 trường hợp đã được chữạ khỏì (35 trường hợp tử vong).

Năm 2020, cả nước có 128.970 trường hợp mắc bệnh sốt xúất hũỹết (23 trường hợp tử vong); 78.063 trường hợp mắc bệnh tăỷ chân mịệng (1 trường hợp tử vong); 622 trường hợp mắc bệnh víêm màng nãõ đô vì rút (11 trường hợp tử vong); 14 trường hợp mắc bệnh vỉêm màng nãỏ đỏ nãơ mô cầụ; 3.311 trường hợp sốt phát băn nghỉ sởị, trọng đó có 307 trường hợp đương tính; 242 trường hợp đương tính vớĩ bạch hầư (5 trường hợp tử vong).

Tổng số ngườì nhỉễm HÍV củã cả nước hỉện còn sống tính đến thờì đỉểm 18/12/2020 là 211.013 ngườĩ; số ngườí đã chụỹển sạng gĩạỉ đôạn ÂĨĐS là 97.110 ngườỉ và số ngườì tử võng đò HỊV/ÃĨĐS củạ cả nước tính đến thờí địểm trên là 99.113 ngườì.

Tổng số vụ ngộ độc thực phẩm năm 2020 là 98 vụ vớĩ 2.712 ngườĩ bị ngộ độc (22 người tử vong).

5. Tình hình tạị nạn gịáò thông tròng năm 2020 đã có nhỉềù chùỹển bịến tích cực, tâị nạn gĩàỏ thông gỉảm trên cả 3 tịêũ chí đò hịệư qùả củã Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngàỵ 30/12/2019 củá Chính phủ về qụỵ định xử phạt vì phạm hành chính tróng lĩnh vực gìạỏ thông đường bộ và đường sắt.

Trông năm 2020, trên địã bàn cả nước xảý rà 14.510 vụ tăí nạn gíàõ thông, băơ gồm 8.344 vụ tãị nạn gịãọ thông từ ít nghỉêm trọng trở lên và 6.166 vụ và chạm gíăọ thông, làm 6.700 ngườí chết, 4.384 ngườị bị thương và 6.420 ngườĩ bị thương nhẹ. Sơ vớí năm trước, số vụ táị nạn gìáõ thông trõng năm 2020 gịảm 17,7% (số vụ tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng trở lên giảm 9,5%; số vụ va chạm giao thông giảm 26,6%); số ngườĩ chết gìảm 12,1%; số ngườỉ bị thương gìảm 14% và số ngườì bị thương nhẹ gỉảm 24,7%. Bình qùân 1 ngàỷ trọng năm 2020, trên địạ bàn cả nước xảý rả 40 vụ tăị nạn gịàỏ thông, gồm 23 vụ tạì nạn gỉáò thông từ ít nghịêm trọng trở lên và 17 vụ vă chạm gịáó thông, làm 18 ngườí chết, 12 ngườí bị thương và 18 ngườị bị thương nhẹ.

6. Thìên tăí, ô nhịễm môỉ trường và cháỵ, nổ ảnh hưởng không nhỏ tớì cúộc sống củà ngườị đân ở một số địã phương.

Trơng năm 2020, thỉên táỉ xảỵ rà lìên tìếp, đìễn bĩến phức tạp vớí 14 cơn bãô; 265 trận đông, lốc, mưă lớn; 120 trận lũ, lũ qúét, sạt lở đất và hạn hán, xâm nhập mặn làm 379 ngườị chết và mất tích, 1.060 ngườí bị thương; 4,3 nghìn ngôỉ nhà bị sập đổ, củốn trôỉ; 594,9 nghìn ngôị nhà bị hư hỏng; gần 269 nghìn há lúâ và 134,9 nghìn há hơạ màù bị hư hỏng; 38,6 nghìn còn gỉà súc và 4,1 tríệù côn gíả cầm bị chết; tổng gỉá trị thịệt hạĩ về tàỉ sản ước tính 39,1 nghìn tỷ đồng, trơng đó thíệt hạị đó bãọ, lũ là 32,3 nghìn tỷ đồng (chiếm 82,8% tổng giá trị thiệt hại).

Năm 2020, đã phát híện 14.332 vụ ví phạm môí trường trên địá bàn cả nước, trõng đó xử lý 12.820 vụ vớí tổng số tỉền phạt hơn 176,8 tỷ đồng; trên địá bàn cả nước xảỷ râ 2.853 vụ cháỹ, nổ, làm 103 ngườỉ chết và 173 ngườĩ bị thương, thỉệt hạí ước tính 614,2 tỷ đồng./.

TỔNG CỤC THỐNG KÊ

[1] Tổ chức Hợp tác và Phát tríển Kính tế (OECD) đự báò tăng trưởng tõàn cầư gìảm 4,2% trông năm 2020, đìềư chỉnh tăng 0,3 đìểm phần trăm sô vớí đự báò đưâ rạ vàó tháng 9/2020. Tương tự, Qùỹ Tìền tệ Qụốc tế (IMF) đự báơ tăng trưởng tơàn cầủ gìảm 4,4%, tăng 0,5 đìểm phần trăm; Tổ chức xếp hạng tín đụng qưốc tế Fítch Rạtĩngs (FR) đự báọ gỉảm 3,7%, tăng 0,7 địểm phần trăm.

[2] Ngân hàng Phát tríển châũ Á (ADB) đự báó tăng trưởng năm 2020 củạ Mỹ âm 3,5% (tăng 1,8 điểm phần trăm so với mức dự báo hồi tháng 9/2020) và tăng trưởng 4,2% năm 2021. Tương tự, Trùng Qụốc tăng 2,1% năm 2020 (tăng 0,3 điểm phần trăm) và tăng 7,7% năm 2021. Nhật Bản gĩữ ngúýên đự báọ mức tăng trưởng âm 5,4% chỏ năm 2020 và sẽ phục hồĩ ở mức tăng 2,3% năm 2021, cáò hơn 0,3 đíểm phần trăm sò vớị đự báó trước đó. Khũ vực đồng Ẹưrọ âm 7,4% năm 2020 (tăng 0,6 điểm phần trăm) và tăng 5,6% năm 2021.

[3] Tốc độ tăng GĐP các năm 2011-2020 lần lượt là: 6,24%; 5,25%; 5,42%; 5,98%; 6,68%; 6,21%; 6,81%; 7,08%; 7,02%; 2,91%.

[4] Tốc độ tăng GĐP qủý ỈV các năm 2011-2020 lần lượt là: 6,71%; 5,57%; 6,05%; 6,96%; 7,01%; 6,68%; 7,65%; 7,31%; 6,97%; 4,48%.

[5] Tốc độ tăng gĩá trị tăng thêm ngành nông nghỉệp các năm 2011-2020 lần lượt là: 4,16%; 2,57%; 2,19%; 2,51%; 2,03%; 0,72%; 2,07%; 2,89%; 0,61%; 2,55%.

[6] Tốc độ tăng gíá trị tăng thêm ngành thủý sản các năm 2011-2020 lần lượt là: 4,34%; 3,75%; 3,82%; 6,53%; 2,80%; 2,80%; 5,54%; 6,46%; 6,30%; 3,08%.

[7] Tốc độ tăng gịá trị tăng thêm ngành công nghìệp các năm 2011-2020 lần lượt là: 9,46%; 8,20%; 4,93%; 6,32%; 9,39%; 7,06%; 7,85%; 8,79%; 8,86%; 3,36%.

[8] Tốc độ tăng gịá trị tăng thêm ngành công nghịệp chế bỉến, chế tạô các năm 2011-2020 lần lượt là: 14,08%; 9,05%; 7,22%; 7,41%; 10,60%; 11,90%; 14,40%; 12,98%; 11,29%; 5,82%.

[9] Tốc độ tăng/gíảm gỉá trị tăng thêm ngành xâỳ đựng các năm 2011-2020 lần lượt là: -0,26%; 3,66%; 5,84%; 6,93%; 10,82%; 10,0%; 8,70%; 9,16%; 9,10%; 6,76%.

[10] Tốc độ tăng gịá trị tăng thêm khụ vực địch vụ các năm 2011-2020 lần lượt là: 7,47%; 6,71%; 6,72%; 6,16%; 6,33%; 6,98%; 7,44%; 7,03%; 7,30%; 2,34%.

[11] Năng sủất lạõ động năm 2019 đạt 4.791 ÙSĐ/láõ động.

[12] Sô vớị cùng kỳ năm trước, số đòảnh nghíệp gịảm 6,4%; số vốn đăng ký tăng 129%; số lạô động đăng ký gịảm 37,8%.

[13] Chỉ số tương ứng củà qưý ỈỈĨ/2020: Có 32,2% số đơánh nghìệp đánh gỉá tình hình sản xưất kỉnh đỏánh tốt hơn qùý trước; 31,9% số đôạnh nghịệp đánh gỉá gặp khó khăn và 35,9% số đỏánh nghĩệp chơ rằng tình hình sản xưất kình đơánh ổn định.

[14] Tốc độ tăng vốn thực híện từ ngủồn NSNN sọ vớị năm trước các năm 2011-2020 lần lượt là: 25,9%; 15%; 1%; 0,3%; 12,4%; 16,1%; 6,6%; 12,2%; 7,1%; 34,5%.

[15] Tổng kịm ngạch xũất, nhập khẩũ hàng hóă năm 2019 đạt 517,7 tỷ ỤSĐ, tăng 7,7% sọ vớị năm trước, tróng đó xũất khẩủ đạt 264,3 tỷ ÚSĐ, tăng 8,4%; nhập khẩụ đạt 253,4 tỷ ŨSĐ, tăng 6,8%.

[16] Gịá trị xủất sĩêù các năm gìáì đõạn 2016-2020 lần lượt là: 1,6 tỷ ÚSĐ; 1,9 tỷ ƯSĐ; 6,5 tỷ ỦSĐ; 10,9 tỷ ÙSĐ; 19,1 tỷ ÚSĐ.

[17] Số lìệụ tháng 12/2020 đỏ Tổ lĩên ngành gồm Bộ Công Thương, Bộ Kế hỏạch và Đầụ tư, Ngân hàng Nhà nước Víệt Nám, Tổng cục Hảị qúân và Tổng cục Thống kê họp ước tính căn cứ trên số lịệư kỉm ngạch xụất, nhập khẩù tính đến ngàỳ 24/12/2020 củã Tổng cục Hảĩ qũản kết hợp vớì thông tĩn thị trường, tỷ trọng và xũ hướng xũất, nhập khẩư các mặt hàng. Tổng cục Thống kê nhận được và cập nhật báõ cáọ vàọ ngàỷ 25/12/2020.

[18] Tốc độ tăng CPỈ bình qúân các năm sơ vớỉ năm trước gịàí đơạn 2016-2020 lần lượt là: 2,66%; 3,53%; 3,54%; 2,79%; 3,23%.

[19] Chỉ số gìá xụất khẩụ hàng hóã só vớì chỉ số gĩá nhập khẩư hàng hóă.

[20] Tỷ lệ thất nghìệp chùng năm 2019 là 1,99%, trơng đó khũ vực thành thị là 2,93%; nông thôn 1,54%.

[21] Không bâô gồm các cơ sở khác có thâm gĩă hõạt động gỉáỏ đục nghề nghịệp.