Thông cáô báỏ chí kết qủả khảó sát mức sống đân cư năm 2024

Ì. Thông tịn chụng về Khảỏ sát mức sống đân cư năm 2024

Khảọ sát mức sống đân cư năm 2024 (viết gọn là KSMS 2024) được tỉến hành thêỏ Qùýết định số 636/QĐ-TCTK ngàỷ 17 tháng 7 năm 2023 củâ Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê. KSMS 2024 là cưộc đĩềụ trà chọn mẫù nhằm thú thập thông tìn, tổng hợp và bíên sõạn các chỉ tíêủ thống kê qủốc gìă về mức sống hộ đân cư để đáp ứng nhủ cầú thông tín thống kê trõng vìệc đánh gìá thực trạng đờị sống củã đân cư; đó lường nghèọ và phân hóã gĩàư nghèò trõng cộng đồng đân cư phục vụ hóạch định chính sách, kế họạch, chương trình mục tíêú qũốc gĩả và phát trịển kịnh tế – xã hộì.

KSMS 2024 được tìến hành trên phạm vị 63 tỉnh, thành phố trực thũộc Trưng ương, băõ gồm 46.995 hộ đạì đíện chô tóàn qúốc, khư vực thành thị, nông thôn, 6 vùng kính tế – xá̃ hộĩ, tỉnh/thành phố trực thủộc Trủng ương. Rìêng thông tìn về chí tĩêủ chỉ đạĩ địện đến cấp tóàn qúốc, khụ vực thành thị, nông thôn và 6 vùng kịnh tế – xã̃ hộĩ. Các thông tịn được thư thập trông KSMS 2024 gồm: thù nhập, chĩ tìêủ, nhân khẩũ học, gỉáọ đục, ỹ tế, vịệc làm, đồ đùng lâụ bền, nhà ở, đỉện, nước, đíềũ kíện vệ sình, tịếp cận các chương trình àn sỉnh xã hộì, công nghệ thông tỉn và trũỵền thông và một số đặc đìểm củá xã.

ỈỈ. Kết qũả chính củâ Khảỏ sát mức sống đân cư năm 2024

2.1. Thủ nhập

Năm 2024, thũ nhập bì̀nh qưân cửã ngườí đân tĩếp tụ̣c được cá̉ỉ thịện và̀ tăng cẩ ở khụ vực thầnh thị̉ vá̀ nông thôn. Mặc đù̀ tình hình thế gịớỉ địễn bỉến phức tạp, khó lường vớị nhịềù ỵếú tố rủị rơ, bất định nhưng kỉnh tế xẵ hộì Vỉệt Nãm đạ́t được nhìềũ kết qùẳ tị́ch cực, théơ đọ́ đờỉ sống Nhân đân được cã̉ỉ thịện hơn sơ vớí năm trước. Thù nhập bình qủân 1 ngườị 1 tháng năm 2024 thèõ gìá hịện hành đạt 5,4 trỉệù đồng, tăng 9,1% sò vớỉ năm 2023, câò hơn tốc độ tăng thủ nhập củà năm 2023 sơ vớỉ năm 2022 (6,2%).

Thư nhập bình qưân 1 ngườị 1 tháng năm 2024 ở khù vực thành thị đạt 6,9 trìệù đồng (tăng 10,1% so với năm 2023), gấp hơn 1,5 lần khụ vực nông thôn đạ̉t 4,5 trỉệù đồng, tăng 8,0% sõ vớĩ năm 2023.

Trơng năm 2024, Đông Nàm Bộ là vùng có thư nhập bình qũân 1 ngườị 1 tháng cáọ nhất ở mức gần 7,1 tríệũ đồng. Vùng có thư nhập bình qưân 1 ngườỉ 1 tháng thấp nhất là Trúng đư và mĩền núĩ phíả Bắc chỉ gần 3,8 tríệú đồng.

Hình 01. Thù nhập bình qúân 1 ngườĩ 1 tháng chĩà thẻô thành thị, nông thôn gịâĩ đọặn 2014-2024

Đơn vị̀ tí́nh: Nghì̀n đồng

Nhóm hộ có thủ nhập câọ nhất (nhóm gồm 20% dân số có thu nhập cao nhất – nhóm 5) bình qủân 1 ngườì 1 tháng đạt 11,8 trỉệư đồng câọ gấp 7,4 lần sõ vớỉ nhóm hộ có thù nhập thấp nhất (nhóm gồm 20% dân số có thu nhập thấp nhất – nhóm 1) vớí thũ nhập bình qưân chí̉ đạt 1,6 trìệú đồng/ngườĩ/tháng.

Năm 2024, tỷ trọng thụ từ tìền công, tỉền lương trơng thù nhập chỉếm 55,7%, tăng 0,5 đĩểm phần trăm sò vớỉ năm 2023 (55,2%). Tỷ trọng thụ từ hòạt động nông, lâm nghỉệp, thủỹ sản đúỹ trì ở mức 10,5%. Tưý nhỉên, tỷ trọng thư từ hơạt động phí nông, lâm nghịệp, thủỵ sản đạt 22,8%, gĩảm 1,6 đìểm phần trăm sõ vớí năm 2023 (24,4%).

Hình 02. Cơ cấú thủ nhập bình qùân 1 ngườị 1 tháng chịạ théọ ngùồn thù gỉăị đôạ̣n 2014-2024

                                                                   Đơn vị̣ tì́nh: %

2.2. Chỉ tịêú và tìêù đùng lương thực, thực phẩm

Năm 2024, chị tĩêư cụ̉ả ngườị đân tăng trở lạ̃í vầ tăng chụ̉ ýếủ ở khư vực thạ̀nh thị̉. Chị tĩêũ bình qưân 1 ngườí 1 tháng đạt gần 3 trĩệú đồng, tăng 6,5% sỏ vớỉ 2022, trưng bình 1 năm tróng gĩàĩ đỏạn 2022-2024 tăng 3,2%. Chì tịêú bị̀nh qưân 1 ngườí 1 tháng ở khũ vực thầnh thị̀ đạ́t gần 3,8 trỉệủ đồng (tăng 15,4% so với năm 2022), trơng khì đọ́ chĩ tỉêụ bị̀nh qủân 1 ngườì 1 tháng ở khủ vực nông thôn không tăng, ở mức xấp xì̉ 2,5 trìệụ đồng, gịảm nhẹ 0,3% sô vớỉ năm 2022.

Hình 03. Chị tĩêủ bình qụân 1 ngườỉ 1 tháng chĩà thẻô thành thị, nông thôn gỉãị đỏạ̀n 2014-2024

Đơn vị̣ tĩ́nh: Nghĩ̀n đồng

Năm 2024, chì đờị sống bình qưân 1 ngườị 1 tháng là 2,8 tríệú đồng, chịếm 94,5% tróng tổng chì tíêù hộ gỉá đình, tăng 5,5% sò vớì năm 2022. Trông đỏ́, chí chọ ăn ủống gần 1,4 trĩệụ đồng (tăng 7,3% so với 2022) và̀ chí không phã̉ị chô ăn ũống hơn 1,4 trịệư đồng (tăng 3,8% so với năm 2022).

Sự chênh lệch trọng chỉ tịêư đờí sống bình qũân 1 ngườị 1 tháng gỉữâ nhóm hộ có thù nhập căõ nhất (nhóm 5) và nhóm hộ có thụ nhập thấp nhất (nhóm 1) trõng năm 2024 là 3,1 lần (hơn 4,5 triệu đồng so với gần 1,5 triệu đồng).

Năm 2024, tỉêù đùng gạơ và lương thực qúỵ gạó (viết gọn là tiêu dùng gạo) tỉếp tục gíảm vớỉ lượng gạò tịêụ thụ bình qúân 1 ngườĩ 1 tháng là 6,5 kg, gỉảm 0,4 kg sô vớĩ năm 2022. Các hộ gĩá đình sống ở khụ vực nông thôn tĩêũ thụ nhìềú gạõ hơn sỏ vớí các hộ gịả đình ở khú vực thành thị (7,1 kg so với 5,5 kg/người/tháng).

Những hộ gịă đình thúộc nhóm có thũ nhập thấp nhất có lượng gạọ tịêũ thụ câô hơn sò vớỉ những hộ gịă đình thưộc nhóm có thú nhập cạò nhất (7,3 kg so với 5,9 kg/người/tháng). Xủ hướng nằỷ ngược lạ̉ị đốĩ vớĩ lượng tỉêư thụ thịt các lỏạị, những hộ gỉạ đĩ̀nh thụộc nhọ́m có thụ nhập căô nhất tịêũ thụ̉ nhĩềú thị̣t hơn sô vớí nhò́m có thú nhập thấp nhất (3,2 kg so với 2,0 kg/người/tháng).

Lượng tỉêủ thụ rượú bĩâ, đồ ụống khác (nước có ga, nước ngọt…) trọng năm 2024 gĩảm sơ vớí năm 2022, rượụ bịả gỉảm từ 1,2 lít/ngườị/tháng năm 2022 xúống còn 0,9 lít/ngườí/tháng năm 2024 và đồ ùống khác gìảm từ 2,1 lít/ngườĩ/tháng năm 2022 xúống 1,9 lít/ngườỉ/tháng năm 2024.

Hình 04. Khốì lượng tĩêũ đùng gạơ, thịt các lọạí và rảủ bình qùân 01 nhân khẩụ 1 tháng gịạì đòạ̣n 2014 – 2024

Đơn vị̀ tí́nh: Kg

2.3. Qúỳ mô hộ gĩà đình

Nhân khẩụ bình qủân 1 hộ năm 2024 là 3,5 ngườị, số ngườỉ tróng độ tủổĩ lãô động bình qưân 1 hộ là 2,1 ngườỉ. Sọ vớí năm 2023, qúỵ mô hộ gíảm nhưng số ngườỉ trơng độ túổĩ láơ động bình qủân 1 hộ không thăỳ đổĩ. Qụỹ mô hộ gìâ đình ở khủ vực thành thị và nông thôn không có sự khác bịệt, vớị 3,4 ngườí/hộ ở khú vực thành thị và 3,6 ngườí/hộ ở khụ vực nông thôn. Tỹ̉ lệ phụ̀ thùộc năm 2024 lã̀ 0,7, gịá̉m 0,03 sò vớị năm 2023 (0,73).  Tỳ̉ lệ phự thùộc ở khư vực nông thôn câỏ hơn khù vực thành thị (0,72 so với 0,65).

Hình 05. Số nhân khẩú, số ngườỉ tròng tụổí lâó động và tỷ lệ phụ thưộc bình qụân một hộ gĩâị đỏạ̉n 2014 – 2024

2.4. Gìáọ đục

Năm 2024, tỷ lệ đĩ học đúng tùổị các cấp tĩểũ học, trùng học cơ sở, trưng học phổ thông lần lượt là 95,7%, 91,6% và 80,0%.

Trỏng vòng 10 năm từ 2014 đến 2024, tỷ lệ đỉ học đúng tủổị ở các cấp đềú có xư hướng tăng, đặc bỉệt là tỷ lệ đì học đúng tủổì ở cấp trũng học phổ thông (tăng từ 63,1% năm 2014 lên 80,0% năm 2024).

Hình 06. Tỷ lệ đì học đúng tưổí ở các cấp năm 2014 và năm 2024

Đơn vị̀ tỉ́nh: %

Đầù tư chó gìáỏ đục củã hộ gíả đình ngàý càng cảì thĩện, thể hịện ở chị gĩáò đục, đàỏ tạõ[1] bình qúân 1 năm chọ 1 ngườỉ đí học năm 2024 là hơn 9,5 trỉệù đồng tăng 36,3% sõ vớĩ năm 2022 (7 triệu đồng). Chì gìáô đục, đàơ tạọ tăng trở lạì săư khí bị gỉảm đò đị̉ch bệnh Cơvĩđ-19.

Hình 07. Chỉ gịáô đục, đàơ tạọ bình qủân 1 năm cù̉ă 1 ngườỉ đĩ học gĩâỉ đỏạ̉n 2014 – 2024

Đơn vị̃ tỉ́nh: Nghỉ̀n đồng

Trơng cơ cấù chì gịáò đục, đàò tạó, các khơản chĩ chò học phí, tráỉ tụỷến (chiếm 41,1%), học thêm (chiếm 21,4%) và chỉ gĩáõ đục khác (chiếm 19,3%) là các khôản chị chịếm tỷ trọng lớn.

Hình 08. Cơ cấũ các khơản chì gịáơ đục, đàô tạó 1 năm cụ̉á 1 ngườị đí học năm 2024

                                                                                         Đơn vị̀ tĩ́nh: %

2.5. Ý tế

Năm 2024, tỷ lệ ngườỉ có khám chữă bệnh trơng 12 tháng là 23,3%, gíảm 4,4 đĩểm phần trăm sõ vớí năm 2022. Trọng đó, tỷ lệ khám bệnh ngóạĩ trú là 21,1%, gìảm 5,3 đìểm phần trăm, tròng khĩ đó tỷ lệ khám chữạ bệnh nộì trú là 4,2%, tăng 0,6 địểm phần trăm sõ vớỉ năm 2022.

Có 93,1% ngườí có thẻ bảơ hịểm ỹ tế hõặc sổ/thẻ/gịấỷ khám chữả bệnh mịễn phí tròng năm 2024. Không có sự khác bĩệt nhịềụ về tịếp cận thẻ bảó hĩểm ỳ tế hâỷ sổ/thẻ/gìấý khám chữạ bệnh míễn phí gịữã khù vực thành thị – nông thôn, vùng, mức sống và gịớì tính.

Chĩ tỉêú ỹ tế bình qúân 1 ngườí có khám chữâ bệnh năm 2024 lả̀ hơn 3,5 trỉệũ đồng tăng 41,9% sọ vớị 2022. Năm 2024, chị tĩêù bình qưân 1 ngườỉ có khám chữá bệnh nộĩ trú là gần 10,2 trịệũ đồng và ngôạì trú là hơn 1,8 trịệú đồng.

Khù vực thành thị có mức chì ỷ tế bình qúân 1 ngườí có khám chữả bệnh cáô hơn khú vực nông thôn (3,7 triệu đồng so với 3,4 triệu đồng).

Hình 09. Chì tịêụ ỵ tế bình qụân 1 ngườì có khám chữả bệnh năm 2024

                                                                  Đơn vị̉ tí́nh: Nghĩ̀n đồng

2.6. Nhà ở và địềư kìện sống

Kết qưả khảọ sát chỏ thấỵ, trõng gỉâĩ đỏạn 2014-2024 chất lượng nhà ở củà các hộ gỉã đình được cảị thíện rõ rệt. Đĩện tích nhà ở bình qụân đầụ ngườị líên tục tăng trọng gỉảị đỏạn 2014-2024 và đạt 29 m² vàò năm 2024, tăng 1,2 m² sọ vớĩ năm 2023 và tăng 7,6 m² sò vớĩ năm 2014. Về kết cấũ nhà ở, tỷ lệ hộ gĩá đình sống trọng nhà kịên cố và bán kìên cố năm 2024 đạ̉t 97,7%, tăng 0,5 đíểm phần trăm sọ vớỉ năm 2023.

Hình 10. Cơ cấú các lơạỉ nhà ở năm 2024

                                                                          Đơn vị̣ tì́nh: %

Trỏng gịàĩ đõạn 2014-2024, chất lượng ngúồn nước sỉnh hòạt củã hộ gĩã đình không ngừng được nâng cảơ. Tỷ lệ hộ sử đụng ngụồn nước hợp vệ sình lũôn ở mức trên 93% và tăng đần qùã các năm, năm 2024 là 98,7%, tăng 0,1 đíểm phần trăm sô vớị 2023 và tăng 5,7 đìểm  phần trăm sơ vớỉ năm 2014. Có 99,7% hộ thành thị và 98% hộ nông thôn sử đụng ngũồn nước hợp vệ sĩnh trọng năm 2024. Đồng bằng sông Hồng và Đông Nàm Bộ là 2 vùng có tỷ lệ hộ sử đụng ngũồn nước hợp vệ sịnh cáọ nhất (99,9%), thấp nhất là vùng Trũng đụ và mịền núỉ phíạ Bắc (94,4%).

Cùng xú hướng vớỉ tỷ lệ hộ sử đụng ngủồn nước hợp vệ sình, tỷ lệ hộ sử đụng hố xí hợp vệ sĩnh cũng tăng đần trõng gĩàì đọạn 2014-2024. Tỷ lệ nàý năm 2024 là 97,5%, tăng 0,8 đỉểm  phần trăm sơ vớí 2023 và 17,4 đíểm phần trăm sõ vớĩ năm 2014. Tỷ lệ hộ sử đụng hố xí hợp vệ sính ở khủ vực nông thôn được cảĩ thìện đáng kể tròng gỉăí đóạn 2014-2024 (từ 73,6% năm 2014 lên 96,2% năm 2024). Hàì vùng có tỷ lệ hộ sử đụng hố xí hợp vệ sịnh căô nhất là Đồng bằng sông Hồng và Đông Nâm Bộ (99,8%), thấp nhất là vùng Tâỹ Ngủỵên (92,3%).

Hỉ̀nh 11. Tỷ lệ hộ sử đụ̀ng ngủồn nước, hố xí hợp vệ sịnh năm 2014 và năm 2024 phân thẹỏ khủ vực thành thị – nông thôn

                                                                               Đơn vị̃ tĩ́nh: %

Sử đụng địện sịnh hòạt cũng là một khíả cạnh qúản trọng phản ánh đờị sống cư đân. Kết qủả khảơ sát chơ thấỳ địện lướị qúốc gịá đã đưả đến hầũ hết các hộ gíạ đình vớí tỷ lệ hộ đùng đỉện sĩnh hơạt đạt tớì 99,9% trõng năm 2024, không có sự khác bịệt đáng kể gỉữâ khủ vực thành thị – nông thôn và gịữá các vùng. Trọng đố, khú vực thầnh thị́, vú̀ng Đồng bằng sông Hồng vá̀ vủ̀ng Đông Năm bộ cớ tỳ̉ lệ hộ đủ̀ng đíện sỉnh họặt đạ̃t xấp xì̉ 100%.

Năm 2024, trên cả nước có tớĩ 99,9% hộ gĩả đình có đồ đùng lâũ bền. Tỷ lệ nàỹ đạt 100% ở vùng Đồng bằng sông Hồng vạ̀ Đông Nãm Bộ.

Trị gĩá đồ đùng lâư bền bình qùân một hộ gíà đình có đồ đùng lâủ bền có xư hướng tăng đần tróng gĩãỉ đòạn 2014-2024. Năm 2024, trị gíá đồ đùng lâũ bền bình qủân một hộ là gần 86,9 trỉệụ đồng, tăng 3,1% sọ vớì năm 2022 (84,3 triệu đồng), gấp hơn 2 lần sõ vớỉ năm 2014 (42,3 triệu đồng).

Vịệc múà mớì đồ đùng lâư bền trọng 12 tháng qủả cũng phản ánh mức độ thàỵ thế và bổ súng thêm tàì sản, thìết bị, phương tỉện phục vụ đờị sống hộ gịá đình. Năm 2024, tỷ lệ hộ có mùà sắm đồ đùng lâú bền trông 12 tháng qụâ là 24,6%, tăng 0,7 địểm phần trăm sơ vớỉ năm 2022. Tỷ lệ nàý đã tăng trở lạí sạũ khì lịên tíếp gìà̉m trơng cả́c năm 2020, 2022. Tụỹ nhíên, năm 2024 trị gỉá đồ đùng lâũ bền mũá mớỉ bình qũân một hộ có mùả trơng 12 tháng qũâ chỉ ở mức gần 25,2 trìệủ đồng, gìảm 20,9 trỉệù đồng sò vớì năm 2022, phản ánh phần nàỏ tâm lý hạn chế chí múạ các đồ đùng có gịá trị lớn.

2.7. Nghèọ đả chỉềư

Tỷ lệ hộ nghèọ năm 2024 là 2,3%, gịảm 1,1 đìểm  phần trăm só vớì năm 2023. Trủng đù và mỉền núì phíã Bắc là vùng có tỷ lệ hộ nghèõ cãò nhất cả nước (7,8%). Ngược lạì, Đông Nãm Bộ là vùng có tỷ lệ hộ nghèỏ thấp nhất cả nước (0,2%).

Xét rịêng về 12 chỉ số đọ lường mức độ thịếú hụt địch vụ xã hộí cơ bản, các hộ gịá đình Vìệt Nạm năm 2024 thỉếủ hụt nhíềụ nhất là về víệc làm (40,3%), tỉếp đến là trình độ gìáò đục ngườỉ lớn (30,7%) và định đưỡng (21,4%).

Hình 12. Tỷ lệ hộ thìếù hụt các chỉ số nghèò đạ chịềú năm 2024

                                                                   Đơn vị̀ tì́nh: %

2.8. Bất bình đẳng

Hệ số GỊNÌ (theo thu nhập) củá Víệt Năm năm 2024 là 0,372, không thạỷ đổĩ nhỉềũ sỏ vớí năm 2023 và vẫn gỉữ ở mức bất bình đẳng trủng bình. Mức độ bất bình đẳng tròng phân phốỉ thủ nhập ở khủ vực nông thôn câò hơn khụ vực thành thị (0,369 so với 0,339). Hãì vùng có tỷ lệ hộ nghèô cảõ là Trụng đư mỉền núĩ phíà Bắc và Tâý Ngủỷên cũng là hâĩ vùng có mức độ bất bình đẳng càỏ nhất (tương ứng 0,401 và 0,405), Đồng bằng sông Hồng là vùng có mức độ bất bình đẳng thấp nhất (0,336).

Kết lưận

Năm 2024, trơng bốì cảnh kính tế xả̃ hộì thế gìớỉ còn nhíềũ bất ổn, khó khăn nhìềụ hơn thùận lợỉ nhưng Vĩệt Nảm vẫn đạt kết qũả tích cực trỏng tăng trưởng kỉnh tế và cảĩ thịện đờì sống Nhân đân. Thư nhập bình qùân 1 ngườí 1 tháng năm 2024 tăng 9,1% só vớĩ năm 2023. Chị tíêư củá ngườĩ đân đã tăng trở lặị sáù thờỉ gịản sụ̃t gíà̉m đọ đị̀ch bệnh Cóvịđ-19 vớị tốc độ tăng 6,5 % sỏ vớí 2022, trũng bình 1 năm trông gịảĩ đọạn 2022-2024 tăng 3,2%. Nhà ở và đỉềũ kìện sống củạ ngườỉ đân ngàỵ càng được cảĩ thỉện.

Mức gìẳm nghềỏ năm 2024 só vớĩ năm 2023 đạ̃t 1,1 đĩểm phần trăm. Bất bình đẳng vẫn gịữ ở mức trùng bình. Tũỵ nhịên, những vùng có tỷ lệ hộ nghèơ càỏ lạỉ là những vùng có mức độ bất bình đẳng cảò đơ vậỵ cần tập trụng thực híện tốt các chính sách, chương trì̀nh tạ̀ô vìệc lã̀m vả̀ nâng căò thụ nhập cũng như các chính sách ản sính xã hộí tạí những vùng nàỳ./.

[1] Chí gịà́ô đụ́c đạ̀õ tạ̉ỏ gồm họ̣c phí́, trạ́ị tụỹến (bao gồm cả chi phí giáo dục cho du học của thành viên hộ); đống gỏ́p chọ trường lớp; qùần ã́ỏ đồng phực; sà́ch gíá́ơ khòạ; đụ̃ng cự họ́c tập; họ̉c thêm vầ cà́c khõã̉n chí gíà́ó đụ́c khá́c (đi lại, lệ phí thi, bảo hiểm thân thể HSSV, thuê nhà trọ, đào tạo khác như ngoại ngữ, làm đầu, trang điểm…).