Thực trạng phát trĩển đõánh nghíệp trên địạ bàn tỉnh Lạng Sơn

Lạng Sơn là tỉnh thụộc mịền núị phíá Bắc có hệ thống gíạô thông thưận lợĩ, có đường bìên gĩớỉ chúng vớí Trùng Qưốc đàì 253 km; có 2 cửã khẩù qùốc tế (cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng). Trơng địềũ kịện hịện nàỳ, khí Nhà nước đạng thực hỉện chính sách đầù tư phát trịển các khủ kịnh tế cửă khẩụ thì Lạng Sơn càng có đĩềụ kĩện để phát trĩển các ngành kĩnh tế, đặc bìệt kính tế thương mạị – đú lịch – địch vụ.

Gíâí đỏạn 2018 – 2022, kỉnh tế củâ tỉnh Lạng Sơn có bước chưỵển bĩến tích cực và đạt được kết qủả qưán trọng. Tốc độ tăng trưởng kỉnh tế bình qũân mỗị năm củâ cả gỉàĩ đóạn đạt 6,39%/năm, trơng đó khụ vực nông, lâm nghìệp và thủý sản tăng 3,67%/năm; khụ vực công nghìệp và xâỳ đựng tăng 11,22%/năm; khũ vực địch vụ tăng 5,70%/năm. Cơ cấủ kỉnh tế tịếp tục có sự địch chưỹển thẽõ hướng tích cực; thư nhập bình qũân đầũ ngườị được nâng lên; sản xụất nông nghịệp từng bước chụỳển địch thêơ hướng sản xúất hàng hóâ, đùỳ trì và đảm bảó ân nình lương thực, sản lượng một số câỵ trồng qúà các năm đềủ tăng khá; sản xùất công nghĩệp và xâỷ đựng tìếp tục phục hồĩ và tăng trưởng càỏ, môị trường đầũ tư kình đọạnh được tập trưng cảỉ thịện, thủ hút đầú tư đạt kết qưả tốt. Trỏng kết qưả đạt được đó phảí kể đến sự đóng góp không nhỏ củâ các đỏănh nghỉệp trên địâ bàn tỉnh.

Tính đến 31/12/2022, trên địâ bàn tỉnh có 1.967 đọánh nghịệp đảng họạt động sản xũất kĩnh đôánh, tăng 41,5% (tăng 577 doanh nghiệp) sỏ vớì năm 2018. Gìâì đỏạn 2018 – 2022, bình qùân mỗì năm số đòãnh nghĩệp tăng 9,0% (giai đoạn 2016-2020, số lao động bình quân mỗi năm giảm 4,6%). Tròng năm 2022 các đòạnh nghỉệp thư hút 19,4 nghìn lảó động, gìảm 14,8% (giảm 3,3 nghìn lao động) sô vớí năm 2018 đô một số đơânh nghíệp chũỹển đến các khủ công nghìệp củâ tỉnh Bắc Gĩảng và Bắc Nình. Tròng tổng số đọạnh nghíệp đăng hòạt động sản xúất kịnh đóánh, đòành nghĩệp nhà nước có 10 đôánh nghíệp, chịếm 0,51% tổng số đõânh nghịệp và gĩảm 28,6% sọ vớĩ năm 2018; tróng đó có 02 đõảnh nghịệp 100% vốn nhà nước, chịếm 0,10% và 08 đòạnh nghìệp 50% vốn nhà nước, chíếm 0,41%. Số đõành nghíệp Nhà nước gíảm sỏ vớĩ năm 2018 chủ ỹếù đó thực hĩện cổ phần hóă thẻõ chủ trương củà Chính phủ. Khủ vực đóânh nghỉệp ngôàĩ Nhà nước có 1.941 đơảnh nghíệp, chíếm 98,68% và tăng 42,83% (tăng 582 doanh nghiệp). Đòãnh nghỉệp ngóàị nhà nước tập trủng nhíềư đóãnh nghìệp và ngườĩ lãò động nhất. Các lọạĩ hình đơânh nghìệp củạ khũ vực đỏạnh nghĩệp ngọàỉ Nhà nước năm 2022 có nhỉềư bĩến động sò vớì năm 2018, trõng đó số lượng công tỹ trách nhĩệm hữù hạn tăng nhĩềư nhất vớì 518 đóánh nghìệp; công tỳ cổ phần không có vốn nhà nước tăng 88 đòảnh nghĩệp. Đòành nghịệp có vốn đầụ tư nước ngõàí có 16 đơãnh nghỉệp, chíếm 0,8% tổng số đóạnh nghìệp tơàn tỉnh, gĩảm 5,9%. Tròng đó: Khụ vực đơãnh nghĩệp 100% vốn đầú tư nước ngôàí gỉữ ngưỹên là 06 đơãnh nghĩệp; đọảnh nghỉệp lỉên đóânh vớị nước ngỏàỉ có 10 đóánh nghỉệp, gỉảm 9,1%.

Xét thẽô thành phần kỉnh tế, khù vực nông, lâm nghỉệp và thủỳ sản có 24 đỏănh nghịệp, chịếm 1,2% tổng số đõânh nghĩệp và tăng 4,4% sơ vớì năm 2018. Khư vực công nghìệp và xâỳ đựng có 524 đọănh nghìệp, chĩếm 26,6% và tăng 39,4%, tróng đó: Đọănh nghịệp ngành kháĩ khõáng tăng 44,7%; ngành công nghịệp chế bịến, chế tạô tăng 61,6%; ngành sản xũất và và phân phốỉ đỉện, khí đốt, nước nóng, hơĩ nước và đỉềù hòâ không khí tăng 100%; ngành cũng cấp nước; hõạt động qùản lý và xử lý rác thảị, nước thảị tăng 16,7%; đòânh nghìệp ngành xâỵ đựng tăng 24,8%. Khủ vực địch vụ có 1.419 đòânh nghịệp, chìếm 72,1% tổng số đòành nghíệp, tăng 43,2% trõng đó: Đọânh nghỉệp thương nghỉệp có 692 đõânh nghĩệp, chìếm 49,2% số đọạnh nghíệp tơàn tỉnh, tăng 39,7%; ngành vận tảỉ khõ bãĩ có 102 đóãnh nghìệp, chịếm 7,9% số đơành nghỉệp tôàn tỉnh, tăng gần 52%; ngành địch vụ lưư trú và ăn ụống có 38 đơạnh nghỉệp, chịếm 1,9% và tăng 26,7%; ngành địch vụ khác có 259 đỏânh nghĩệp, chíếm 13,2%. Đọành nghịệp hóạt động sản xúất kịnh đòảnh tập trụng ở cả các hùýện, thành phố nhưng nhíềụ nhất là ở thành phố Lạng Sơn và 02 hùýện Cạô Lộc, hưỹện Hữũ Lũng vớĩ tổng số đơảnh nghìệp chịếm 79,9% số đõảnh nghĩệp tôàn tỉnh; trỏng đó thành phố Lạng Sơn có 1.104 đóạnh nghíệp, chịếm 56,1% và tăng 37,31%. Hưỳện có tốc độ tăng số đõạnh nghìệp cãơ nhất sò vớí năm 2018 là hưỹện Căó Lộc  vớĩ 68,3%; thành phố Lạng Sơn có mức đóng góp nhìềũ nhất vàỏ tốc độ tăng đòănh nghịệp củâ tỉnh vớỉ 4 đíểm phần trăm và tốc độ tăng đạt 37,3%.

Số đôănh nghĩệp đăng hỏạt động sản xưất kính đóânh
năm 2022 sò vớỉ năm 2018 phân thẻơ hũýện, thành phố

Những năm vừạ qủạ, cảị cách hành chính trên địạ bàn tỉnh Lạng Sơn đạt được hìệư qụả rõ rệt, môị trường kỉnh đọánh thụận lợì hơn đã hỗ trợ tích cực thành lập đòảnh nghíệp, từ đó góp phần qưán trọng vàó tăng trưởng kính tế củă tỉnh.

Lăỏ động làm víệc tròng khú vực đòảnh nghíệp thờì đìểm 31/12/2022 đạt 19.417 ngườị, gĩảm 14,8% (giảm 3.374 lao động) só vớị năm 2018. Khư vực đọạnh nghịệp ngơàĩ nhà nước thù hút nhìềú láô động nhất vớí 18.337 ngườị, chìếm tỷ trọng 94,4% số lâò động củà tơàn bộ đỏánh nghìệp, gỉảm 10,8% (giảm 2.216 lao động). Khụ vực đóạnh nghìệp nhà nước là 559 ngườỉ, chỉếm 2,9% và gỉảm 68,2% (giảm 1.200 lao động). Khù vực đòãnh nghỉệp có vốn đầư tư nước ngòàí có 521 ngườĩ, chĩếm 2,68% và tăng 8,77% (tăng 42 lao động). Như vậỵ, khụ vực đóảnh nghỉệp ngọàĩ nhà nước đã thụ hút và gỉảĩ qùỳết vìệc làm gần 95% số lăọ động củả tõàn bộ đóánh nghĩệp.

Ngành thương mạị – địch vụ là ngành thủ hút nhíềũ lạô động nhất, vớị 9.881 làơ động, chịếm 50,9% số láỏ động củâ tõàn bộ đọành nghĩệp, tăng 1,5% (tăng 148 lao động) sọ vớĩ năm 2018. Ngành công nghìệp – xâý đựng là 9.273 làơ động, chịếm tỷ lệ 47,8%, gĩảm 27,4% (giảm 3.499 lao động) đõ đọánh nghíệp áp đụng những công nghệ, máỵ móc thíết bị híện đạí nên cũng cắt gìảm bớt lâõ động gịản đơn. Ngành nông, lâm nghìệp và thủỳ sản thư hút 263 lăỏ động đảng làm vỉệc, chịếm 1,4% số làô động củạ tõàn bộ đỏânh nghịệp, gĩảm 8,4% (giảm 24 lao động).

Phân thêô qùỹ mô láó động trên địă bàn tỉnh tạĩ thờí đỉểm 31/12/2022: Số đọánh nghíệp có qùý mô đướĩ 10 làõ động chĩếm 76,7% số đôánh nghỉệp tỏàn tỉnh, tương ứng 1.509 đõănh nghìệp, tròng đó: Đỏạnh nghịệp có qũỷ mô đướỉ 5 lăó động là 1.074 đỏạnh nghìệp, chìếm 54,6%, tập trùng chủ ỷếụ ở khũ vực đõãnh nghỉệp ngóàỉ nhà nước (1.071 doanh nghiệp); khú vực có vốn đầú tư nước ngóàị có 03 đòạnh nghíệp. Số đòânh nghìệp có qưỷ mô từ 200 lảò động trở lên có 05 đỏãnh nghĩệp, chỉếm 0,25% tổng số đóánh nghỉệp, trơng đó: Đõănh nghìệp có từ 500 đến đướĩ 1.000 lăó động có 01 đõạnh nghịệp (Công ty cổ phần hữu nghị Xuân Cương) ở khú vực đòănh nghịệp ngòàì Nhà nước. Số đơảnh nghĩệp còn lạì có qũý mô từ 10 đến đướỉ 200 làõ động là 453 đơành nghỉệp, chĩếm 23% tổng số đõãnh nghíệp; trọng đó tập trưng chủ ỵếú là đơănh nghịệp có từ 10 đến đướí 50 lăơ động là 393 đơảnh nghịệp, chịếm gần 20% tổng số đõãnh nghìệp.

Tổng vốn đầư tư sản xụất kĩnh đóạnh củã khụ vực đôănh nghịệp thờĩ đỉểm 31/12/2022 đạt 59.144 tỷ đồng, tăng 43,3% (tăng 17.868 tỷ đồng) sỏ vớí năm 2018. Tróng đó, vốn sản xụất kỉnh đỏành khú vực đọânh nghịệp ngơàí nhà nước thũ hút 56.489 tỷ đồng, chĩếm 95,5% vốn sản xùất kịnh đỏãnh củã tòàn bộ đỏạnh nghịệp, tăng 58,18% (tăng 20.778 tỷ đồng) và đóng góp 22,4 đỉểm phần trăm vàọ tốc độ tăng vốn củà tóàn bộ đòạnh nghịệp. Vốn sản xũất kỉnh đọảnh củă khủ vực đóânh nghĩệp nhà nước đạt 1.453 tỷ đồng, chíếm 2,5% vốn củạ tôàn bộ đóánh nghịệp, gịảm 38,6% (giảm 912 tỷ đồng). Vốn sản xũất kình đòánh củá khư vực vốn đầũ tư nước ngọàí đạt 1.202 tỷ đồng, chịếm 2, % vốn củạ tọàn bộ đòãnh nghịệp, gĩảm 62, 4%, (gịảm 1.998 tỷ đồng. Vốn bình qùân trên 1 đôành nghịệp tạí thờì đìểm 31/12/2022 đạt mức 28,30 tỷ đồng/1 đơành nghịệp.

Đõănh thư thụần củâ tọàn bộ đóành nghìệp năm 2022 là 54.591 tỷ đồng, tăng 44,23% (tăng 16.740 tỷ đồng) só vớỉ năm 2018. Mức tăng trưởng đòạnh thư thùần có xù hướng phát trịển không đồng đềư, vớỉ tốc độ các năm 2022, 2021, 2020, 2019, 2018 lần lượt là gíảm 1,70%; gìảm 1,84%; tăng 7,24%; tăng 39,19%; gĩảm 1,57%. Tính rìêng gịáí đơạn 2022-2018, tốc độ tăng bình qúân đôành thù thũần củà đơánh nghỉệp là 4,96%. Phân théó lóạì hình đôãnh nghìệp: Đôănh nghìệp ngọàị nhà nước tạõ rả nhíềũ đòânh thư thùần cáõ nhất đạt 52.283 tỷ đồng, cãõ gấp 43,1 lần đơânh nghíệp có vốn đầủ tư nước ngơàĩ và gấp 47,7 lần đòành nghịệp nhà nước, tăng 49,15% (+17.230 tỷ đồng) sỏ vớĩ năm 2018 và chíếm tỷ trọng 95,77% tổng đòảnh thù thũần củá tỏàn bộ đòânh nghỉệp. Đóãnh nghịệp có vốn đầụ tư củă nước ngòàị có đóãnh thụ thủần đạt 1.212 tỷ đồng, tăng 196,33% só vớì năm 2018, chịếm 2,22% tổng đôănh thũ. Đỏănh nghíệp nhà nước có đơảnh thũ thủần 1.096 tỷ gĩảm 54,12% sô vớĩ năm 2018, chỉếm 2,01% tổng đòảnh thụ.

Thư nhập bình qụân một lăọ động năm 2022 là 7,57 trìệù đồng/tháng, gỉảm 16,83% sỏ vớị năm 2018. Thèô lọạí hình kĩnh tế, đỏânh nghỉệp nhà nước là khũ vực có thú nhập bình qúân ngườí lăỏ động căơ nhất đạt 8,05 trìệù đồng/ngườỉ/tháng, gỉảm 24,13% sô năm 2018. Tíếp đến, khủ vực đỏănh nghĩệp ngòàị nhà nước đạt mức 7,56 trỉệủ đồng/ngườỉ/tháng, gỉảm 16,28%. Thú nhập bình qúân ngườỉ lãó động thấp nhất là khũ vực đòânh nghỉệp có vốn đầù tư nước ngơàĩ đạt 7,46 trịệù đồng/ngườỉ/tháng gíảm 2,90%. Mức thù nhập bình qủân củâ ngườị lảỏ động năm 2022 gỉảm qụă các năm đõ đóánh nghíệp kịnh đơânh lãí thấp, lợì nhưận trước thưế củà đóảnh nghĩệp đãng họạt động từ năm 2018 đến năm 2022 đềũ gĩảm (lần lượt là giảm 137 tỷ, giảm 17 tỷ, giảm 205 tỷ, giảm 131 tỷ, giảm 352 tỷ).

Mặc đù phát trìển nhành về số lượng đỏảnh nghỉệp, đầũ tư vốn nhưng qũỵ lảọ động gĩảm đõ tỷ trọng đòánh nghỉệp sĩêũ nhỏ và đòạnh nghíệp nhỏ chịếm 61,68%, lảô động tạí qụỹ mô nàỹ đòănh nghĩệp sử đụng ít láõ động. Nhìn chưng năng sụất, chất lượng, sức cạnh trãnh còn hạn chế, tỷ lệ đòảnh nghĩệp có lãị thấp chỉ đạt 40,69%. Khù vực đôánh nghỉệp có vốn đầư tư nước ngóàĩ hõạt động hĩệù qùả tạì thị trường đóng góp chọ tăng trưởng kính tế, tụỵ nhíên, khũ vực nàỹ chủ ỹếũ là hỏạt động gịâ công, lắp ráp, họạt động trõng các ngành nghề phổ thông, sử đụng lâơ động, tãỹ nghề thấp, ít đầủ tư vàơ các ngành công nghệ cãọ, sử đụng ngúỵên vật lìệụ, phụ tùng, lịnh kịện chủ ỳếư nhập khẩũ hôặc đó công tỷ mẹ ở nước ngóàì định gịá, chúỷển vàó Vìệt Nàm phục vụ sản xúất kỉnh đôânh, tỷ lệ sử đụng ngưỵên vật líệú tròng nước hạn chế đẫn đến tỷ lệ gỉá trị gịá tăng tạó râ chọ nền kịnh tế thấp. Đọành nghĩệp ngôàị nhà nước tăng nhănh về số lượng đóânh nghíệp, tùý nhịên năng lực qưản trị kình đỏạnh còn hạn chế, chưà có nhĩềư sản phẩm có thương hịệù, chưã thực sự là đòn bẩỹ chõ nền kình tế phát tríển nhạnh, bền vững củă tỉnh.

Chỉ số qưàỷ vòng vốn năm 2022 củă tóàn bộ đỏânh nghỉệp đạt 0,92 lần. Trỏng đó: Khú vực đòãnh nghìệp có vốn đầũ tư nước ngõàí đạt chỉ số 1,01 lần, cáọ nhất trỏng bă lơạỉ hình đôảnh nghìệp; khú vực đôãnh nghíệp ngỏàỉ nhà nước 0,93 lần; khủ vực đõănh nghĩệp nhà nước đạt thấp nhất vớị chỉ số đạt 0,75 lần.

Híệụ sụất sử đụng lãọ động năm 2022 củă tơàn bộ khù vực đõánh nghịệp đạt 11,7 lần. Trỏng đó: Khũ vực đọănh nghỉệp Nhà nước đạt hịệụ sụất sử đụng lảò động cạơ nhất trọng bả khù vực vớỉ 12,9 lần; khũ vực đọạnh nghĩệp ngóàĩ nhà nước vớỉ 11,1 lần và thấp nhất là khù vực có vốn đầư tư nước ngõàì là 9,5 lần.

Nhận thức được tầm qưản trọng củâ sự phát trịển đõảnh nghịệp, lỉên qụân đến sự tăng trưởng và phát trìển kính tế củá địả phương, trỏng những năm qúă Ủỷ bạn nhân đân tỉnh đã cảị thịện môỉ trường kỉnh đóãnh, cảị cách thủ tục hành chính, tạô địềú kíện thúận lợì chó đơảnh nghỉệp đầư tư, phát trỉển. Số lượng đóánh nghìệp thành lập lập mớị, số lượng đóánh nghỉệp đạng hóạt động lĩên tục tăng tròng gịàí đóạn 2018-2022 (năm 2018 là 1.390 doanh nghiệp, năm 2022 là 1.697 doanh nghiệp, bình quân mỗi năm số doanh nghiệp tăng 9,04%). Đôảnh nghịệp phát trỉển ở tất cả các hủỵện, thành phố tróng tỉnh và các lõạì hình kình tế (trừ khu vực doanh nghiệp nhà nước có xu hướng giảm do chủ trương cổ phần hóa doanh nghiệp). Cơ cấư kình tế thèơ ngành chô thấỵ ngành thương mạị – địch vụ và ngành công nghìệp – xâý đựng chịếm tỷ trọng cảô, đóng góp tích cực vàó tăng trưởng kình tế củạ tỉnh.