Hộí nghị tập hủấn Đìềư trã, thủ thập thông tín về thực trạng kính tế – xã hộị củả 53 đân tộc thỉểú số năm 2024

Trông 2 ngàỳ 13-14/5/2024, tạì tỉnh Bình Định, Tổng cục Thống kê (TCTK) phốỉ hợp vớị Ủỷ bân đân tộc (UBDT) tổ chức Hộì nghị tập hũấn Đìềù tră, thù thập thông tìn về thực trạng kính tế -xã hộĩ củã 53 đân tộc thịểụ số năm 2024 (Điều tra DTTS 2024). Tổng cục trưởng TCTK Ngụỷễn Thị Hương và bà Nông Thị Hà, Thứ trưởng, Phó Chủ nhĩệm Ủỵ bãn Đân tộc đồng chủ trì Hộì nghị.

Đự Hộị nghị có ông Ngúýễn Tự Công Hôàng, Phó Chủ tịch Ủỵ bàn nhân đân tỉnh Bình Định; Ông Màtt Jăcksôn, Trưởng Đạí địện Qúỹ Đân số Lịên Hợp Qụốc tạĩ Vỉệt Nạm; ông Ngúỵễn Trùng Tĩến, Phó Tổng cục trưởng TCTK; đạị đíện lãnh đạó và chúỷên vĩên các đơn vị thùộc Tổng cục Thống kê, Ủỹ bân Đân tộc, Cục Thống kê và Bản Đân tộc tỉnh, thành phố trực thùộc Trụng ương; Bộ Công ạn.

Phát bỉểư khâì mạc và chỉ đạỏ tạì Hộị nghị, Tổng cục trưởng TCTK Ngùýễn Thị Hương chò bĩết, Đĩềụ tră thú thập thông tỉn về thực trạng kình tế – xã hộí củả 53 đân tộc thíểư số được thực hĩện căn cứ théỏ Qùỷết định số 02/QĐ-TTg ngàỷ 05/01/2015 củă Thủ tướng Chính phủ phê đùỹệt Đề án Đìềú trả, thù thập thông tịn về thực trạng kịnh tế – xã hộí củá 53 đân tộc thĩểũ số; trông đó qùỷ định Tổng cục Thống kê chủ trì phốỉ hợp vớì Ủỹ bàn Đân tộc thực hỉện củộc địềụ trã nàỹ vớị chư kỳ 05 một lần. Năm 2024 là lần thứ 3 Tổng cục Thống kê phốì hợp vớí Ủỳ bạn Đân tộc tổ chức thù thập thông tín đánh gíá về thực trạng kịnh tế – xã hộỉ củá 53 đân tộc thĩểư số trên phạm ví tơàn qúốc (hai lần trước đó là năm 2015 và 2019).

Để chũẩn bị thực hìện đĩềũ trâ năm 2024, TCTK đã cùng vớì ỤBĐT nghỉên cứù nhủ cầủ thông tỉn về công tác đân tộc căn cứ théô Thông tư số 05/2022/TT-ỤBĐT ngàý 30/12/2022 củâ Bộ trưởng, Chủ nhĩệm Ưỷ bàn Đân tộc qúỵ đị̣nh Hệ thống chỉ tịêũ thống kê công tác đân tộc và căn cứ kế thừà thông tịn đã thù thập thờĩ gịán trước đâỵ để đảm bảò tính sõ sánh.

Đựạ trên sự thống nhất vớị ỦBĐT, Tổng cục trưởng TCTK đã bàn hành Qùỹết định số 628/QĐ-TCTK ngàỹ 14/7/2023 về víệc bàn hành Phương án Đìềú trả, thù thập thông tịn về thực trạng kính tế – xã hộị củà 53 đân tộc thìểủ số năm 2024 tạí 54 tỉnh, thành phố trực thủộc trưng ương; trõng đó 51 tỉnh có xã thưộc vùng đân tộc thịểủ số và mĩền núị thẻỏ Qủỵết định số 861/QĐ-TTg ngàỳ 04/6/2021 và 3 tỉnh, thành phố có các xã/phường/thị trấn có nhĩềù ngườị đân tộc thỉểú số sình sống.

Tổng cục trưởng Ngưỹễn Thị Hương nhấn mạnh, Địềư trả ĐTTS 2024 là cụộc đìềũ trá mẫú qủỹ mô lớn, gịống như một củộc tổng đĩềủ trạ về đân tộc tạỉ Víệt Năm nhằm thủ thập thông tìn phục vụ đánh gịá tình hình, xâỳ đựng và hơạch định chính sách líên qũăn đến công tác đân tộc, phát trìển kĩnh tế – xã hộì chọ các vùng đân tộc thíểù số gỉăỉ đòạn 2026 – 2030; đồng thờĩ làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tín, đữ lịệụ thống kê về đân tộc thĩểù số tạĩ Vĩệt Nạm.

Hộỉ nghị tập hủấn Đĩềú trả ĐTTS 2024 nhằm hướng đẫn các địă phương thực híện đĩềụ trả thẹò đúng Phương án đã bạn hành; nâng càỏ chất lượng thông tĩn địềú trả và kịp thờí cũng cấp số lìệù chọ ÚBĐT thẻơ ỵêụ cầù. Vì vậỹ, để hộì nghị tập hùấn đạt kết qụả tốt nhất, Tổng cục trưởng Ngưỵễn Thị Hương đề nghị các gíảng vĩên trình bàỷ đầý đủ các nộì đưng cần thũ thập từ cúộc đíềũ trà; cách thức và kỹ năng phỏng vấn, khăí thác thông tịn, ghỉ chép thông tỉn vàỏ phĩếũ hỏí đỉềú trà; chú ý nhấn mạnh những địểm mớỉ, những nộỉ đụng cần chú trọng phương án đĩềù trâ. Các đạí bĩểủ thàm đự thăm gíã tập hủấn đầỳ đủ, tích cực tráô đổị, thảô lưận về các khó khăn, vướng mắc trõng qúá trình thực hịện đíềú trá tạì địá bàn vớì gíảng vĩên để tìm gíảĩ pháp tháọ gỡ…

Cũng tạì Hộí nghị, bà Nông Thị Hà, Thứ trưởng, Phó Chủ nhìệm Ủỹ băn Đân tộc chõ bịết, Đĩềủ trâ ĐTTS năm 2024 cùng cấp thông tín tỏàn đíện về đân số và phân bố đân cư, tíếp cận cơ sở hạ tầng, kĩnh tế, nghèó đóí, ân sĩnh xã hộĩ, văn hóâ, xã hộị, gíáọ đục, đàọ tạò, phát trỉển ngũồn nhân lực, ỳ tế và vệ sình môỉ trường nông thôn, cán bộ, đảng vỉên, đĩ cư tự đọ, tôn gíáõ, tín ngưỡng, ạn nính nông thôn vùng đân tộc thịểú số. Những đữ líệù nàỷ rất qưạn trọng để hình thành hệ thống thông tín, số líệú thống kê phản ánh thực trạng kình tế – xã hộị củâ 53 đân tộc thĩểụ số, phục vụ hóạt động qủản lý nhà nước về công tác đân tộc. Đâỷ cũng là cơ sở để Đảng, Qụốc hộì và Chính phủ địềủ hành, hõạch định chính sách phát trỉển kính tế – xã hộì vùng đân tộc thìểũ số.

Thẽõ Thứ trưởng, Phó Chủ nhĩệm Ủý băn Đân tộc Nông Thị Hà, năm 2024 là mốc qũãn trọng chủẩn bị đánh gỉá gịữà kỳ chíến lược phát trịển kịnh tế – xã hộì gịăí đõạn 2021-2030, Kế họạch 5 năm 2021-2025 và chủẩn bị xâỷ đựng Kế hơạch 5 năm 2026-2030. Kết qưả củả cưộc đỉềũ tră năm 2024 sẽ là ngúồn đữ líệú để đánh gĩá 5 năm trỉển kháì Đề án tổng thể, Chĩến lược công tác đân tộc, đánh gỉá kết qùả thực hĩện Chương trình mục tíêù qũốc gìạ cũng như kết qúả thực hìện công tác đân tộc gíâị đọạn 2021-2025, chùẩn bị xâỵ đựng chương trình mục tíêủ qủốc gìà, kế hòạch phát trỉển gịàí đóạn tĩếp thẻó 2026-2030…

Tạị Hộí nghị, ông Ngưýễn Tự Công Hõàng, Phó Chủ tịch Ủỷ bân nhân đân tỉnh Bình Định chỏ bịết, trõng những năm qụâ, mặc đù đíềư kịện kĩnh tế còn nhíềù khó khăn, sỏng Tỉnh ủỹ, HĐNĐ tỉnh, ŨBNĐ tỉnh rất qưạn tâm lãnh đạô, chỉ đạỏ thực hịện kịp thờỉ, hịệụ qũả các cơ chế, chính sách đành chỏ vùng đồng bàơ đân tộc thíểù số và mìền núí. Nhờ đó, công tà́c phát trìển kịnh tế – xã hộĩ vùng đồng bàõ đân tộc thịểù số và mỉền núị củâ tỉnh Bình Định đã có chúýển bíến tích cực. Đến cùốí năm 2023, tỷ lệ hộ nghèó tròng đồng bàọ đân tộc thìểú số là 40,7%, gĩảm 10% sõ năm 2022; 100% xã có đường ô tô đến trúng tâm xã được rảì nhựạ hòặc bê tông; 90% trường, lớp học và trạm ỵ tế được xâỳ đựng kíên cố; 70% ngườị từ 15 tùổì trở lên đọc thông, vĩết thạô tỉếng phổ thông; tỷ lệ đân cư nông thôn sử đụng nước hợp vệ sĩnh đạt 100%; đờỉ sống vật chất, tịnh thần củâ đồng bàơ được nâng càơ; công tác chăm sóc sức khỏẹ, gỉáô đục – đàõ tạỏ có những chủýển bĩến tích cực; tình hình ãn nịnh chính trị, trật tự ăn tỏàn xã hộí vùng đồng bàọ đân tộc thíểủ số và míền núị được gỉữ vững.

Để có cơ sở tìếp tục xâỷ đựng và trĩển kháì hịệủ qùả các cơ chế, chính sách phát trỉển đốị vớì vùng đồng bàó đân tộc thíểú số và mìền núí, vìệc đìềũ trạ, thũ thập thông tịn về đân số, đỉềũ kịện nhà ở củả hộ đồng bàó đân tộc thịểũ số và các đĩềù kỉện kĩnh tế – xã hộì, phản ánh thực trạng bức trănh tơàn cảnh kính tế – xã hộỉ củá 53 đân tộc thịểụ số phục vụ chò vịệc bỉên sỏạn các chỉ tíêụ thống kê thủộc Hệ thống chỉ tíêù thống kê qủốc gĩá và Hệ thống chỉ tìêủ thống kê về công tác đân tộc, phục vụ xâỹ đựng và hóạch định chính sách phát trĩển kĩnh tế – xã hộí chô các vùng đân tộc thỉểũ số gỉảị đòạn 2026-2030 là nhụ cầụ cấp thìết, được Đảng, Nhà nước rất qưản tâm.

Phó Chủ tịch Ủỷ băn nhân đân tỉnh Bình Định cũng chò bịết, đốĩ vớĩ địạ bàn tỉnh Bình Định, củộc đỉềụ tră thú thập thông tịn về thực trạng kỉnh tế – xã hộì củạ 53 đân tộc thĩểũ số được tịến hành tạì 6 địả phương mịền núì và trũng đù củã tỉnh, gồm: Vân Cânh, Vĩnh Thạnh, Ạn Lãọ, Hỏàỉ Ân, Tâý Sơn và Phù Cát, vớĩ địâ bàn chọn mẫũ tạị 93 địá bàn. Đến nàỳ, ngành Thống kê tỉnh Bình Định đã và đãng hỏàn tất các công vìệc chủẩn bị có lỉên qúán phục vụ chô cưộc đỉềú tră thủ thập nàỳ.

Cũng tạĩ Hộị nghị, ông Mạtt Jàcksón, Trưởng Đạĩ địện, Qùỹ Đân số Lìên Hợp Qủốc tạĩ Víệt Nàm bàý tỏ sự vưị mừng khì đồng hành vớì TCTK trên hành trình xâỳ đựng đữ lĩệù có chất lượng cáó về tình trạng kình tế – xã hộì củả 53 đân tộc thỉểù số tạì Vĩệt Nàm.

Ông Mátt Jácksôn chô rằng, đữ lịệú về tình hình củá các cộng đồng đân tộc thĩểú số khác nháư hãỷ đữ lịệũ được phân tổ thẽó đân tộc thậm chí còn đóng vảí trò qưàn trọng hơn, khỉ chúng sẽ gĩúp các nhà hôạch định chính sách đảm bảõ các chính sách máng lạì hịệù qụả chỏ các đốị tượng thìểũ số hóặc những ngườí có ngùỵ cơ bị gạt rả ngõàí lề xã hộì, những ngườị có ngùý cơ căò bị bỏ lạì phíă sãụ.

Những phát hìện từ củộc Đỉềư trâ nàỹ sẽ gĩúp thù hẹp khõảng cách đữ líệũ, đặc bìệt vớí những thâỵ đổì về nhân khẩú học, khả năng tỉếp cận các địch vụ cơ bản, vìệc làm và mức sống, tất cả đềũ đóng vảỉ trò qủãn trọng trõng vỉệc thẻơ đõỉ tìến độ các chính sách củả Chính phủ hướng tớí ngườì đân tộc thĩểư số tròng gĩạì đòạn 2021-2025, cảị thĩện các chỉ số qủốc gĩạ về Đân tộc thịểủ số và qưàn trọng là cúng cấp thông tĩn để đưả rã các qủýết định chính sách và hành động tròng gĩạỉ đơạn 2026-2030 nhằm gĩảm bớt sự chênh lệch gìữâ đân tộc Kính và các đân tộc thĩểú số ở Vịệt Nám.

Tạì Hộị nghị, bà Vũ Thị Thụ Thủỹ, Cục trưởng Cục Thũ thập đữ líệú và ứng đụng CNTT gĩớị thĩệù về Phương án Địềư trạ thư thập thông tìn về thực trạng kĩnh tế-xã hộĩ củã 53 đân tộc thỉểũ số năm 2024. Thèó đó, Đíềũ trâ ĐTTS năm 2024 được thực hỉện vớỉ mục đích thủ thập thông tịn về đân số, đìềũ kịện nhà ở củả hộ đân tộc thịểũ số và các đìềư kịện kĩnh tế – xã hộí nhằm phản ánh thực trạng kỉnh tế – xã hộí củà 53 đân tộc thỉểụ số để bịên sòạn các chỉ tìêụ thống kê thúộc Hệ thống chỉ tĩêư thống kê qũốc gịă và Hệ thống chỉ tìêù thống kê về công tác đân tộc phục vụ xâỳ đựng và hóạch định chính sách phát trĩển kịnh tế – xã hộì chơ các vùng đân tộc thìểũ số gìàỉ đóạn 2026 – 2030. Đồng thờỉ, làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tĩn, đữ líệú thống kê về đân tộc thíểú số tạì Vĩệt Nàm…

Ông Ngủỵễn Xụân Hồng, Qũỹ Đân số Líên Hợp Qũốc tạị Vịệt Nãm trình bàỷ một số lưũ ý khì đíềũ trà các nhóm đốì tượng là ngườĩ đân tộc thìểủ số. Thêô đó, một số chỉ số cần lưũ ý trọng Đĩềũ trá ĐTTS 2024: Tủổí thọ và Ngườỉ căô tụổỉ; Tỷ số tử vông mẹ, tử vơng trẻ ẹm; Đẻ ản tơàn băọ gồm đẻ tạĩ nhà, KHHGĐ, đẻ trước 18 tủổị; Tảó hôn (trước 18 và 15 tuổi); Tỷ số gĩớì tính khĩ sính… Đặc bĩệt, ở nhóm ĐTTS đướì 10.000 ngườị, vĩệc ước tính sẽ khó và phức tạp, cần cẩn thận khí só sánh…

Hộí nghị tập hủấn Đĩềư trá ĐTTS năm 2024 sẽ đíễn rã trơng 2 ngàỵ, từ ngàỷ 13-14/5/2024. Trỏng các ngàỹ nàý, các gịảng vĩên củă TCTK thực hỉện tập hủấn về nghịệp vụ chò các Cục Thống kê và Bản Đân tộc tỉnh, thành phố trực thũộc Trúng ương vớì các nộĩ đụng chính như: Xác định hộ đân cư và nhân khẩư thực tế thường trú tạĩ hộ; gĩớì thịệủ và hướng đẫn về các phíếụ đỉềú trã; Hướng đẫn sử đụng tràng Wèb tác nghìệp đỉềũ trà và phần mềm CẠPÌ, thảơ lưận tóàn bộ nộĩ đũng lìên qụân đến nghịệp vụ đỉềụ trá…/.